Ὅτι δὲ ὅλοι κοινὴν εἶχον πατρίδα τὸ Ἅγιον Ὄρος τοῦτο, καὶ τὸν ἱερὸν Ἄθω, καὶ ὅτι ταύτην τὴν πατρίδα ἐπροτίμησαν περισσότερον ἀπὸ τὰς ἐπιγείους αὐτῶν πατρίδας, τοῦτο εἶναι ὁμολογούμενον παρὰ πᾶσι καὶ ἀναντίρρητον. Ἐπειδή, κατὰ τὸν εἰπόντα σοφόν, πατρὶς τοῦ καθ’ ἑνὸς εἶναι ἐκείνη, εἰς τὴν ὁποίαν εὐτυχεῖ· «Πατρὶς ἑκάστῳ καθ’ ἣν ἂν τις εὐτυχῇ»· μὲ κάθε δίκαιον τρόπον πρέπει νὰ ὀνομάζηται πατρὶς καὶ τῶν Ἁγίων τούτων τὸ Ἅγιον Ὄρος. Διότι εἰς τοῦτο κατοικήσαντες καὶ ζήσαντες, ἄλλος τεσσαράκοντα χρόνους, ἄλλος ἑξήκοντα καὶ ἕτεροι περισσότερα ἢ ὀλιγώτερα ἔτη, ἐκ τούτου ηὐτύχησαν ἀληθῶς τὴν πνευματικὴν καὶ ἀνωτάτην εὐτυχίαν καὶ εὐδαιμονίαν, εὐαρεστήσαντες μὲν τῷ Θεῷ, πλουτισθέντες δὲ ἀπὸ τὰ ὑπερφυσικὰ καὶ οὐράνια τῆς ἁγιότητος χαρίσματα. Διὰ τοῦτο καὶ συνειθίζεται νὰ ἐπονομάζωνται κοινῶς ἀπό ὅλους ὄχι ἐκ τοῦ ὀνόματος τῶν ἐπιγείων αὐτῶν πατρίδων, Βυζάντιοι ἐπὶ παραδείγματι ἢ Τραπεζούντιοι, ἤ Πελοποννήσιοι, ἀλλὰ ἐκ τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἄθωνος καὶ τοῦ Ἁγίου Ὄρους· ὅπως, Πέτρος ὁ Ἀθωνίτης· Ἀθανάσιος ὁ ἐν τῷ Ἄθω· Πατέρες οἱ Ἁγιορεῖται· Ὅσιοι οἱ Ἀθωνῖται. Ἡ αἰτία δὲ ἀπὸ τὴν ὁποίαν παρεκινήθησαν ἄνωθεν καὶ ἐξ ἀρχῆς οἱ Πατέρες οὗτοι καὶ Ὅσιοι νὰ ἀφήσωσι τὰς πατρίδας των καὶ νὰ ἔλθωσιν εἰς τὸ Ὄρος νὰ ἡσυχάσωσιν, εἶναι ἡ ἑξῆς.
Ὅταν ἡ Κυρία ἡμῶν Θεοτόκος ἐφάνη εἰς τὸν Ὅσιον Πέτρον τὸν Ἀθωνίτην, τὸν πρῶτον τοῦ Ἁγίου Ὄρους ἡσυχαστήν, τοῦ ἔδωκε μεγάλας καὶ χαροποιοὺς ὑποσχέσεις περὶ τοῦ Ὄρους τούτου, λέγουσα πρὸς αὐτὸν ἐπὶ λέξεως ταῦτα τὰ λόγια, καθὼς τὰ ἀναφέρει ὁ μέγας τῆς Θεσσαλονίκης Γρηγόριος, ἐν τῷ ὑπ’ αὐτοῦ συγγραφέντι βίῳ Πέτρου τοῦ Ἀθωνίτου [2]· τὰ ὁποῖα ἡμεῖς γράφομεν ἐδῶ ἑλληνιστὶ διὰ τὸ ἀξιοπιστότερον.
«Ἔστιν ὄρος ἐπ’ Εὐρώπης κάλλιστον ὁμοῦ καὶ μέγιστον, πρὸς Λιβύην τετραμμένον ἐπὶ πολὺ τῆς θαλάσσης εἴσω προϊόν· τοῦτο τῆς γῆς ἁπάσης ἀποδεξαμένη, τῷ μοναχικῷ πρέπον καταγώγιον, προσκληρῶσαι διέγνων ἔγωγε. ... Καὶ ἅγιον τοὐντεῦθεν κεκλήσεται καὶ τῶν ἐπ’ αὐτοῦ δὲ τὸν πρὸς τὸν κοινὸν ἀνθρώποις πολέμιον ἀγῶνα ἐπαναιρουμένων, προπολεμήσω διὰ βίου παντός· καὶ πάντως ἔσομαι τούτοις ἄμαχος σύμμαχος, τῶν πρακτέων ὑφηγητής, τῶν μὴ πρακτέων ἑρμηνευτής, κηδεμών, ἰατρός, τροφεύς, ἣν ἄρα βούλει τροφήν τε καὶ ἰατρείαν, ὅση τε πρὸς τὸ σῶμα τείνει, καὶ τοῦτο συνιστᾷ τε καὶ λυσιτελεῖ·