ΙΕΡΟΘΕΟΣ ὁ μακάριος ὁ κατὰ τοὺς ἐσχάτους καιροὺς ἀνατείλας ἐν ἀσκήσει ὡς ἄλλος ἥλιος, ἐγεννήθη κατὰ τὸ ͵αχπς’ (1686) ἔτος ἀπὸ Χριστοῦ εἰς τὰς Καλάμας τῆς Πελοποννήσου ἀπὸ γονεῖς εὐσεβεῖς καὶ πλουσίους, Δῆμον καὶ Ἀσημίναν ὀνομαζομένους. Ἡ μήτηρ αὐτοῦ, ὅτε ἔφερεν αὐτὸν ἀκόμη εἰς τὴν κοιλίαν της, ἠρώτησεν ἡμέραν τινὰ ἕνα ἐνάρετον Ἀσκητήν, ὅστις εὑρίσκετο τότε εἰς τὴν πόλιν των καὶ τὸν εἶχον ὅλοι δι’ Ἅγιον καὶ Προφήτην, τί εἴδους παιδίον θὰ γεννηθῇ ἀπὸ αὐτήν. Καὶ τῆς ἀπεκρίθη ἐκεῖνος· «Ὕπαγε εἰς τὴν κατοικίαν σου καὶ θὰ γεννήσῃς υἱὸν καλὸν καὶ θεάρεστον».
Ἀφοῦ δὲ τὸ παιδίον ἐγένετο ἑπτὰ ἐτῶν, τὸ ἔβαλον οἱ γονεῖς του εἰς τὸ σχολεῖον καὶ εἰς ὀλίγον καιρὸν ἔμαθεν ὅλα τὰ ἐγκύκλια ἐκκλησιαστικὰ μαθήματα πρὸς θαυμασμὸν καὶ ἔκπληξιν τῶν βλεπόντων, εἰς τρόπον ὥστε, ἀνεγίνωσκεν ἕκαστον βιβλίον ἑλληνικόν, ὅπερ εἰς τὰς χεῖράς του ἐλάμβανεν. Ἔχων δὲ ἐξ ἀρχῆς νοῦν γηραλέον καὶ φρόνημα στερεόν, δὲν κατεγίνετο εἰς ἄλλα παιδαριώδη καμώματα, καθὼς κάμνουν τὰ ἄλλα παιδία, ἀλλὰ ἤναπτεν ἡ καρδία του ἀπὸ τὸν ἔρωτα τῶν μαθημάτων αὐτὰ ἐσκέπτετο, αὐτὰ ἐφαντάζετο ἡμέραν καὶ νύκτα, πιστεύων ὅτι δι’ αὐτῶν εὐκόλως θὰ ἠννόει καὶ τὰς θείας Γραφάς τὰ ὁποῖα μαθήματα ἤκουεν ὅτι καὶ οἱ Ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας παραγγέλλουσι νὰ τὰ μανθάνωσιν οἱ νέοι, κατ’ ἐξοχὴν δὲ ὁ Μέγας Βασίλειος καὶ ὁ Θεολόγος Γρηγόριος.
Ὅθεν καὶ ἐκεῖ εἰς τὰς Καλάμας, ὢν ἀκόμη νέος, ἔμαθεν ἱκανῶς τὴν ἑλληνικὴν καὶ λατινικὴν διάλεκτον, ἐξ ἴσου χρησίμους καὶ τὰς δύο πάντοτε καὶ εἰς τὴν ἐκκλησιαστικὴν καὶ εἰς τὴν θύραθεν παιδείαν. Τὸν ἐβοήθει δὲ κατὰ πολλὰ εἰς τὴν μάθησιν, ὁμοῦ μὲ τὴν προθυμίαν καὶ ζέσιν ποὺ εἶχε, καὶ ἡ ὀξύτης τοῦ νοός, τὸ μνημονικόν, ἡ ἀντίληψις καὶ κρίσις, τὰ ὁποῖα φυσικὰ χαρίσματα ἡνωμένα μὲ τὴν ἐπιμέλειαν προξενοῦσι μεγάλην προκοπὴν εἰς τὸν ἔχοντα. Καὶ αὐτὸς μὲν οὕτω προέκοπτεν· οἱ δὲ γονεῖς του ἐφρόντιζον νὰ τὸν νυμφεύσουν, θέλοντες νὰ τὸν καταστήσουν εὐτυχισμένον τάχα εἰς τὴν παροῦσαν ζωήν, ἐπειδὴ οἱ περισσότεροι τοιαύτην ἰδέαν ἔχουσιν, ὅτι ὅταν νυμφεύσουν τὰ τέκνα των, τότε τὰ καθιστοῦν εὐτυχῆ, γινόμενοι αἴτιοι νὰ ἀποκτήσουν γυναῖκα καὶ τέκνα καὶ τὰ ἄλλα τοῦ κόσμου ἀγαθά,