Τῇ Β’ (2ᾳ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ καὶ ΙΟΥΣΤΙΝΗΣ τῆς παρθένου.

Σελίδα 8 από 9

Διότι καὶ τὸ πῦρ ηὐλαβεῖτο τὸν κοινὸν Δεσπότην καὶ δημιουργόν, διὰ τὸν ὁποῖον ἔπασχον οἱ Ἅγιοι. Βλέπων λοιπὸν ὁ κριτὴς τὰ τοιαῦτα παράδοξα, δυνατὰ δὲ φλογιζόμενος σὺν τοῖς ἄλλοις καὶ διὰ τὸν θάνατον τοῦ φίλου του Ἀθανασίου, καλέσας ἓνα συγγενῆ του, Τερέντιον καλούμενον, τὸν συνεβουλεύθη κατὰ μόνας, τὶ νὰ πράξῃ διὰ τοὺς Ἁγίους. Ὁ δὲ τοῦ εἶπε· «Ἄπεχε ἀπ’ αὐτούς, διότι ἡ δύναμις τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἀκατανίκητος. Θέλεις δὲ πράξει καλῶς, ἂν τοὺς στείλῃς εἰς τὸν βασιλέα, φανερώνων εἰς αὐτὸν καὶ πόσην σπουδὴν καὶ θυμὸν ἔδειξες διὰ νὰ τοὺς ἐξαναγκάσῃς νὰ πιστεύουν εἰς τοὺς θεούς, καὶ πόσον τοὺς ἐβασάνισες, καὶ ὅτι παρ’ ὃλα ταῦτα οὗτοι παρέμειναν ἀβλαβεῖς».

Ταῦτα ἀκούσας ὁ κόμης, γράφει εὐθὺς εἰς τὸν Κλαύδιον Καίσαρα, τὸν βασιλεύσαντα ἐν ἔτει σξη’ (268) εὑρισκόμενον τότε εἰς τὴν Νικομήδειαν, καὶ ἐκθέτει εἰς αὐτὸν λεπτομερῶς τὴν ὑπόθεσιν τοῦ Κυπριανοῦ καὶ τῆς Ἰουστίνης, καὶ ὅσα εἰς αὐτοὺς ἔκαμεν, ὁμοῦ δὲ μὲ τὴν ἐπιστολὴν ἐξαπέστειλε καὶ αὐτοὺς εἰς τὸν βασιλέα· θαυμάσας δὲ ἐκεῖνος τὴν μεγάλην αὐτῶν καρτερίαν καὶ θεωρήσας ἀνωφελὲς νὰ τοὺς τιμωρήσῃ καὶ αὐτός, ἀπεφάσισε κατ’ αὐτῶν τὸν διὰ ξίφους θάνατον. Ἔγραψε δὲ καὶ τὴν ἀπόφασίν του ταύτην ἔχουσαν οὓτω· «Κυπριανὸς καὶ Ἰουστῖνα, αὐθαδιάσαντες ἐναντίον τῶν θεῶν, καὶ οὔτε μὲ τιμωρίας, οὐδὲ μὲ δῶρα μετανοήσαντες, ἂς θανατωθοῦν διὰ ξίφους». Ταῦτα ἀκούσαντες οἱ Ἅγιοι ἐχάρησαν χαρὰν μεγάλην, ὁδηγηθέντες δὲ εἰς τὸν ποταμὸν τὸν λεγόμενον Γάλλον [3] διὰ νὰ θανατωθοῦν, προσέτρεξε καὶ πλῆθος πολύ, διὰ νὰ ἴδουν τὸ τέλος τοιούτων πεφημισμένων Ἁγίων. Φθάσαντες λοιπὸν εἰς τὸν προσδιωρισμένον τόπον προσηύξαντο διὰ τὴν εἰρήνην τῆς Ἐκκλησίας καὶ ὅλου τοῦ κόσμου. Ὁ δὲ μέγας Κυπριανός, ὡς σοφὸς καὶ φρόνιμος, φοβούμενος τὴν γυναικείαν ἀσθένειαν, παρεκάλεσε τοὺς δημίους νὰ θανατώσωσι πρῶτον τὴν Ἰουστῖναν, ὅπερ καὶ ἐγένετο καὶ ἐδέξατο ἡ μακαρία τὸ μακάριον τέλος. Τότε καὶ ὁ Ἅγιος πολλὰ εὐχαριστήσας τὸν Θεὸν διὰ τὸν μαρτυρικὸν θάνατον, ἐθανατώθη καὶ αὐτὸς διὰ ξίφους καὶ ἀνέβη εἰς οὐρανοὺς καὶ οὕτως ἔλαβον οἱ τρισμακάριοι τὸν τοῦ Μαρτυρίου ἀμάραντον στέφανον.

Διερχόμενος δὲ τότε τυχαίως ἄνθρωπός τις, Θεόκτιστος λεγόμενος, καὶ βλέπων τὸν Ἅγιον φερόμενον εἰς θάνατον εἶπεν· «Ἄδικα θανατώνεται ἄνθρωπος καθαρὸς καὶ δίκαιος».

Ὑποσημειώσεις

[1] Καρχηδὼν ἡ αἰωνία ἀντίπαλος τῆς ἀρχαίας Ρώμης, ἡ ὀνομαστὴ καὶ περίφημος κατὰ τὴν ἀρχαιότητα, ἦτο παράλιος πόλις τῆς Μεσογείου εἰς τὴν Βόρειον Ἀφρικήν. Σήμερον ἐλάχιστα μόνον ἐρείπια αὐτῆς σῴζονται καὶ μικρὰ πολίχνη πλησίον τῆς Τύνιδος, δεξιὰ τῷ εἰσερχομένῳ εἰς τὸν ὁμώνυμον κόλπον τῆς Τύνιδος. Ἡ Καρχηδὼν λατινιστὶ λέγεται Carthago (Καρθάγκο) καὶ Karthada· ἐξελληνισμένη ἀπόδοσις τῆς λέξεως Carthago εἶναι Καρθαγένη. Ἐκ τούτου προέκυψε ἡ διπλῆ ὀνομασία αὐτῆς, ἀλλὰ καὶ ἡ σύγχυσις πρὸς τὴν ἑτέραν Καρθαγένην, πόλιν εὐρωπαϊκὴν τῆς Νοτίου Ἱσπανίας, ἐν τῇ Μεσογείῳ, ἔναντι τῶν Ἀφρικανικῶν ἀκτῶν, εἰς τὴν ὁποίαν ἐνόμισαν τινὲς ὅτι συνῆλθεν ἡ ἐν Καρθαγένῃ τιτλοφορουμένη μεγάλη Σύνοδος. Ἡ Καρχηδὼν ἢ Καρθαγένη τῆς Βορείου Ἀφρικῆς, λίαν ἐνωρὶς κατέστη σπουδαῖον Χριστιανικὸν κέντρον καὶ ἕδρα Ἀρχιεπισκόπου ὑφ’ ἣν ὑπήγοντο 125 Ἐπισκοπαί. Ἐν αὐτῇ συνῆλθον μεγάλαι τοπικαὶ Σύνοδοι ἀπ’ αὐτοῦ ἔτι τοῦ ἔτους 220, ἐπὶ τοῦ πρώτου Ἐπισκόπου αὐτῆς Ἀγριππίνου, ἄλλαι γνωσταὶ τῶν ὁποίων διεσώθησαν Κανόνες, καὶ ἄλλαι ἄγνωστοι. Ἡ γνωστὴ ἐν ἔτει 256 ἐπὶ Κυπριανοῦ πρώτη Σύνοδος ἀριθμεῖται εἰς σῳζομένας ἐπιστολὰς ἑβδόμη. Ὑπὸ τοῦ αὐτοῦ Ἁγίου Κυπριανοῦ συνεκλήθησαν δύο ἔτι Σύνοδοι, ἡ μία ἐν ἔτει 258 καὶ ἡ ἑτέρα κατὰ τὸ αὐτὸ ἔτος 258, ἥτις καὶ Κανόνα ἐξέθετο εἰς τὸν ὁποῖον διορίζεται, ὅτι πάντες οἱ αἱρετικοὶ καὶ σχισματικοὶ πρέπει νὰ βαπτίζωνται, καθότι τὸ βάπτισμα τῶν αἱρετικῶν καὶ σχισματικῶν εἶναι ἄδεκτον (βλ. περὶ τούτων ἐν τῷ Πηδαλίῳ). Ἄλλαι γνωσταὶ ἐν αὐτῇ Σύνοδοι εἶναι αἱ γενόμεναι κατὰ τὰ ἔτη 345-348, 387-390, 396 καὶ ἡ ἐν ἔτει 418 ἐπὶ Θεοδοσίου τοῦ Μικροῦ καὶ Ὀνωρίου κατὰ Πελαγίου καὶ Κελεστίνου. Εἰς ταύτην, κατὰ τὸν μέγαν Φώτιον, παρέστησαν 225 Ἐπίσκοποι, εἰς δὲ τὰ πρακτικὰ αὐτῆς ὑπογράφονται 217. Προκαθήμενος ἐν αὐτῇ ἦτο ὁ Καρθαγένης Αὐρήλιος, ὅστις καὶ Πάπας ἐν πολλοῖς τόποις τῶν πρακτικῶν τῆς αὐτῆς Συνόδου ὀνομάζεται. Ὑπ’ αὐτῆς συνετάγησαν ἢ ἐπεκυρώθησαν 141 Κανόνες, οὓς βλέπε ἐν τῷ Πηδαλίῳ.

[2] Ὁ δὲ Θεολόγος Γρηγόριος εἰς τὸ προρρηθὲν ἐγκώμιόν του εἰς τὸν μέγαν Κυπριανὸν λέγει, ὅτι αὐτὸς οὗτος ὁ θεῖος Κυπριανὸς ἦτο ὁ τῆς Ἰουστίνης ἐραστής καὶ οὐχὶ ἄλλος τις, γράφων οὕτω· «Παρθένος τις ἦν κάλλει περίβλεπτος τῶν εὐπατριδῶν καὶ κοσμίων … ταύτης ὁ μέγας ἥλω Κυπριανός, οὐκ οἶδ’ ὅθεν καὶ ὅπως τῆς πάντα ἀσφαλοῦς καὶ κοσμίας. Ψαύουσι γὰρ ὀφθαλμοὶ λίχνοι (περίεργοι) καὶ τῶν ἀψαύστων τὸ προχειρότατον ὀργάνων καὶ ἀπληστότατον. Καὶ οὐχὶ ἥλω μόνον, ἀλλὰ καὶ ἐπείρα, ὦ τῆς εὐηθείας, εἰ ταύτην συλήσειν ἐλπίζων».

[3] Ὁ Γάλλος εἶναι ποταμὸς τῆς ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Βιθυνίας, ὅστις χύνεται εἰς τὸν Σαγγάριον ποταμόν.

[4] Ὁ δὲ θεῖος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος εἰς τὸ ἐγκώμιόν του εἰς τὸν Ἅγιον Κυπριανὸν λέγει καὶ τοῦτο, ὄπερ σχολιάζει ὁ Νικήτας. Δηλαδή, ὅτι τὸ μὲν ὄνομα τοῦ θείου Κυπριανοῦ ἐφημίζετο μετὰ θάνατον ὄχι μόνον ὑπὸ τῶν Χριστιανῶν, ἀλλὰ καὶ ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων, τὸ δὲ σῶμα καὶ λείψανον αὐτοῦ, ὅπερ ἐκρύπτετο πρότερον ὑπὸ τῆς Ματρώνης, εἴτε διότι ὁ Θεὸς ἐτίμα τὴν γυναῖκα ὡς φιλόθεον καὶ φιλομάρτυρα, εἴτε διότι ἐδοκίμαζε τοὺς τότε Χριστιανούς, κατὰ πόσον θὰ ζητήσουν τὸ ἅγιον λείψανον, μὴ ὑποφέροντες τὴν στέρησιν αὐτοῦ, ἀπεκαλύφθη ὕστερον ὑπὸ τοῦ Θεοῦ εἰς ἄλλην γυναῖκα, εἰς τὴν ὁποίαν καὶ παρέδωκε τὸ ἱερὸν λείψανον ἡ Ματρῶνα. Καὶ οὕτως ἐφανερώθη ὁ Ἅγιος καὶ ἐτιμᾶτο παρὰ πάντων, ἂν καὶ αὐτὸς κατεφρόνει τὰς ἀνθρωπίνους τιμὰς καὶ ἠγάπα νὰ λανθάνῃ τοὺς ἀνθρώπους καὶ νὰ μένῃ ἀφανὴς εἰς αὐτούς.

✥ Ο ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ