Τῇ Β’ (2ᾳ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ καὶ ΙΟΥΣΤΙΝΗΣ τῆς παρθένου.

Σελίδα 1 από 9

ΕΙΚΟΝΑ
Τοιχογραφία ἐκ τῆς Τραπέζης τῆς ἐν Πάτμῳ Ἱ. Μονῆς
Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου. Ἔργον ΙΒʹ αἰῶνος.

ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ καὶ ΙΟΥΣΤΙΝΑ οἱ ἔνδοξοι τοῦ Χριστοῦ Ἅγιοι Μάρτυρες ἔλαβον τὸν στέφανον τοῦ μαρτυρίου κατὰ τὰς ἡμέρας τῆς βασιλείας τοῦ ἀσεβεστάτου Καίσαρος Κλαυδίου ἐν ἔτει σξη’ (268). Καὶ ὁ μὲν Κυπριανὸς κατήγετο ἀπὸ τὴν Καρχηδόνα ἢ Καρθαγένην [1] τῆς Λιβύης, διέτριβεν εἰς τὴν Ἀντιόχειαν τῆς Συρίας καὶ ἦτο εὐγενὴς καὶ πλούσιος· ἡ δὲ Ἰουστῖνα κατήγετο ἀπὸ τὴν Ἀντιόχειαν καὶ ἦτο θυγάτηρ Αἰδεσίου καὶ Κληδονίας. Ἀμφότεροι οἱ Ἅγιοι οὗτοι Μάρτυρες ἦσαν πρότερον εἰδωλολάτραι καὶ μάλιστα ὁ Κυπριανός, ὅστις ἐπερίσσευεν εἰς τὴν λατρείαν τῶν εἰδώλων, διότι ἦτο φιλόσοφος καὶ κατὰ τὴν μαγικὴν τέχνην ἄκρος. Προσῆλθε δὲ εἰς τὴν πίστιν τοῦ Χριστοῦ κατὰ τὸν ἀκόλουθον τρόπον. Ἡ Ἰουστῖνα, τὸ καλὸν τοῦτο φυτόν, ἦτο μὲν πρότερον εἰδωλολάτρις, ὡς εἴπομεν ἄνωθεν, καὶ πολλὰς εἶχεν ἀκάνθας ὡς ἀκολουθοῦσα καὶ σεβομένη τὴν ἀσέβειαν τῶν γονέων της, μὲ τὸν καιρὸν ὅμως, αὐξανομένης αὐτῆς κατὰ τὴν ἡλικίαν, προέκοπτε καὶ ἐπερίσσευε καὶ ἡ γνῶσις. Ἐπειδὴ λοιπὸν ἦτο κατοικητήριον ἄξιον φωτισμοῦ καὶ χάριτος, ἔλαβε φῶς θεογνωσίας, καὶ τὴν μὲν λατρείαν τῶν εἰδώλων ἤρχισε νὰ καταφρονῇ, νὰ γινώσκῃ δὲ τὸν ἀληθῆ καὶ μόνον Θεόν. Μὲ τοιούτους λογισμοὺς ἡ παρθένος προκαθαρίζουσα τὴν ψυχὴν καὶ ταῦτα συχνῶς διαλογιζομένη, ἐζήτει ἀπὸ τὸν Θεὸν τὸν θεῖον φωτισμὸν καὶ τὴν ἀληθῆ γνῶσιν.

Ταῦτα τῆς Ἁγίας διαλογιζομένης, Διάκονός τις Ἀντιοχεύς, ὀνόματι Πραΰλιος, διηγεῖτο ποτὲ περὶ τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἑρμηνεύων τὸ τῆς ἐνσάρκου οἰκονομίας μυστήριον, πῶς δηλαδὴ ἐλυπήθη τὸ πλάσμα του αὐτὸς ὁ τῶν ὅλων Θεός, καὶ πῶς ὁ Ἀρχάγγελος Γαβριὴλ εὐηγγελίσατο τὴν Ἁγίαν Παρθένον καὶ Θεοτόκον, καὶ πῶς αὕτη συνέλαβεν ἐν γαστρὶ καὶ ἐγέννησε τὸν Κύριον καὶ περὶ ὅλων ἐν γένει τῶν ἀφορώντων τὴν ζωὴν καὶ τὴν διδασκαλίαν τοῦ Σωτῆρος καὶ Θεοῦ ἡμῶν, περὶ τῶν σωτηρίων αὐτοῦ διδαγμάτων, τῶν θαυμάτων, περὶ τοῦ φθόνου τῶν Ἰουδαίων δι’ αὐτά, περὶ τοῦ Σταυροῦ, τῆς Ταφῆς καὶ τέλος περὶ αὐτῆς τῆς θείας Ἀναστάσεως. Ἡ δὲ Ἰουστῖνα, ἀκούσασα ταῦτα, ἐστερεώνετο ἔτι περισσότερον καὶ ταχύτερον εἰς τὴν πίστιν τοῦ Χριστοῦ, καὶ ἐπεθύμει νὰ διδαχθῇ φανερὰ ἀπὸ τὸν Διάκονον τὴν εὐσέβειαν. Ἀλλ’ ἐπειδὴ ἦτο νέα καὶ παρθένος συνεστέλλετο, καὶ διὰ τοῦτο ἐπήγαινε κρυφίως εἰς τὴν Ἐκκλησίαν, διὰ νὰ ἀκούῃ τὰ θεῖα λόγια.

Ὑποσημειώσεις

[1] Καρχηδὼν ἡ αἰωνία ἀντίπαλος τῆς ἀρχαίας Ρώμης, ἡ ὀνομαστὴ καὶ περίφημος κατὰ τὴν ἀρχαιότητα, ἦτο παράλιος πόλις τῆς Μεσογείου εἰς τὴν Βόρειον Ἀφρικήν. Σήμερον ἐλάχιστα μόνον ἐρείπια αὐτῆς σῴζονται καὶ μικρὰ πολίχνη πλησίον τῆς Τύνιδος, δεξιὰ τῷ εἰσερχομένῳ εἰς τὸν ὁμώνυμον κόλπον τῆς Τύνιδος. Ἡ Καρχηδὼν λατινιστὶ λέγεται Carthago (Καρθάγκο) καὶ Karthada· ἐξελληνισμένη ἀπόδοσις τῆς λέξεως Carthago εἶναι Καρθαγένη. Ἐκ τούτου προέκυψε ἡ διπλῆ ὀνομασία αὐτῆς, ἀλλὰ καὶ ἡ σύγχυσις πρὸς τὴν ἑτέραν Καρθαγένην, πόλιν εὐρωπαϊκὴν τῆς Νοτίου Ἱσπανίας, ἐν τῇ Μεσογείῳ, ἔναντι τῶν Ἀφρικανικῶν ἀκτῶν, εἰς τὴν ὁποίαν ἐνόμισαν τινὲς ὅτι συνῆλθεν ἡ ἐν Καρθαγένῃ τιτλοφορουμένη μεγάλη Σύνοδος. Ἡ Καρχηδὼν ἢ Καρθαγένη τῆς Βορείου Ἀφρικῆς, λίαν ἐνωρὶς κατέστη σπουδαῖον Χριστιανικὸν κέντρον καὶ ἕδρα Ἀρχιεπισκόπου ὑφ’ ἣν ὑπήγοντο 125 Ἐπισκοπαί. Ἐν αὐτῇ συνῆλθον μεγάλαι τοπικαὶ Σύνοδοι ἀπ’ αὐτοῦ ἔτι τοῦ ἔτους 220, ἐπὶ τοῦ πρώτου Ἐπισκόπου αὐτῆς Ἀγριππίνου, ἄλλαι γνωσταὶ τῶν ὁποίων διεσώθησαν Κανόνες, καὶ ἄλλαι ἄγνωστοι. Ἡ γνωστὴ ἐν ἔτει 256 ἐπὶ Κυπριανοῦ πρώτη Σύνοδος ἀριθμεῖται εἰς σῳζομένας ἐπιστολὰς ἑβδόμη. Ὑπὸ τοῦ αὐτοῦ Ἁγίου Κυπριανοῦ συνεκλήθησαν δύο ἔτι Σύνοδοι, ἡ μία ἐν ἔτει 258 καὶ ἡ ἑτέρα κατὰ τὸ αὐτὸ ἔτος 258, ἥτις καὶ Κανόνα ἐξέθετο εἰς τὸν ὁποῖον διορίζεται, ὅτι πάντες οἱ αἱρετικοὶ καὶ σχισματικοὶ πρέπει νὰ βαπτίζωνται, καθότι τὸ βάπτισμα τῶν αἱρετικῶν καὶ σχισματικῶν εἶναι ἄδεκτον (βλ. περὶ τούτων ἐν τῷ Πηδαλίῳ). Ἄλλαι γνωσταὶ ἐν αὐτῇ Σύνοδοι εἶναι αἱ γενόμεναι κατὰ τὰ ἔτη 345-348, 387-390, 396 καὶ ἡ ἐν ἔτει 418 ἐπὶ Θεοδοσίου τοῦ Μικροῦ καὶ Ὀνωρίου κατὰ Πελαγίου καὶ Κελεστίνου. Εἰς ταύτην, κατὰ τὸν μέγαν Φώτιον, παρέστησαν 225 Ἐπίσκοποι, εἰς δὲ τὰ πρακτικὰ αὐτῆς ὑπογράφονται 217. Προκαθήμενος ἐν αὐτῇ ἦτο ὁ Καρθαγένης Αὐρήλιος, ὅστις καὶ Πάπας ἐν πολλοῖς τόποις τῶν πρακτικῶν τῆς αὐτῆς Συνόδου ὀνομάζεται. Ὑπ’ αὐτῆς συνετάγησαν ἢ ἐπεκυρώθησαν 141 Κανόνες, οὓς βλέπε ἐν τῷ Πηδαλίῳ.

[2] Ὁ δὲ Θεολόγος Γρηγόριος εἰς τὸ προρρηθὲν ἐγκώμιόν του εἰς τὸν μέγαν Κυπριανὸν λέγει, ὅτι αὐτὸς οὗτος ὁ θεῖος Κυπριανὸς ἦτο ὁ τῆς Ἰουστίνης ἐραστής καὶ οὐχὶ ἄλλος τις, γράφων οὕτω· «Παρθένος τις ἦν κάλλει περίβλεπτος τῶν εὐπατριδῶν καὶ κοσμίων … ταύτης ὁ μέγας ἥλω Κυπριανός, οὐκ οἶδ’ ὅθεν καὶ ὅπως τῆς πάντα ἀσφαλοῦς καὶ κοσμίας. Ψαύουσι γὰρ ὀφθαλμοὶ λίχνοι (περίεργοι) καὶ τῶν ἀψαύστων τὸ προχειρότατον ὀργάνων καὶ ἀπληστότατον. Καὶ οὐχὶ ἥλω μόνον, ἀλλὰ καὶ ἐπείρα, ὦ τῆς εὐηθείας, εἰ ταύτην συλήσειν ἐλπίζων».

[3] Ὁ Γάλλος εἶναι ποταμὸς τῆς ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Βιθυνίας, ὅστις χύνεται εἰς τὸν Σαγγάριον ποταμόν.

[4] Ὁ δὲ θεῖος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος εἰς τὸ ἐγκώμιόν του εἰς τὸν Ἅγιον Κυπριανὸν λέγει καὶ τοῦτο, ὄπερ σχολιάζει ὁ Νικήτας. Δηλαδή, ὅτι τὸ μὲν ὄνομα τοῦ θείου Κυπριανοῦ ἐφημίζετο μετὰ θάνατον ὄχι μόνον ὑπὸ τῶν Χριστιανῶν, ἀλλὰ καὶ ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων, τὸ δὲ σῶμα καὶ λείψανον αὐτοῦ, ὅπερ ἐκρύπτετο πρότερον ὑπὸ τῆς Ματρώνης, εἴτε διότι ὁ Θεὸς ἐτίμα τὴν γυναῖκα ὡς φιλόθεον καὶ φιλομάρτυρα, εἴτε διότι ἐδοκίμαζε τοὺς τότε Χριστιανούς, κατὰ πόσον θὰ ζητήσουν τὸ ἅγιον λείψανον, μὴ ὑποφέροντες τὴν στέρησιν αὐτοῦ, ἀπεκαλύφθη ὕστερον ὑπὸ τοῦ Θεοῦ εἰς ἄλλην γυναῖκα, εἰς τὴν ὁποίαν καὶ παρέδωκε τὸ ἱερὸν λείψανον ἡ Ματρῶνα. Καὶ οὕτως ἐφανερώθη ὁ Ἅγιος καὶ ἐτιμᾶτο παρὰ πάντων, ἂν καὶ αὐτὸς κατεφρόνει τὰς ἀνθρωπίνους τιμὰς καὶ ἠγάπα νὰ λανθάνῃ τοὺς ἀνθρώπους καὶ νὰ μένῃ ἀφανὴς εἰς αὐτούς.

✥ Ο ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ