Τῇ Β’ (2ᾳ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ καὶ ΙΟΥΣΤΙΝΗΣ τῆς παρθένου.

Σελίδα 6 από 9

νουθετῶν καὶ παρακινῶν τοὺς πιστεύοντας νὰ στοχάζωνται μόνον τὴν οὐράνιον δόξαν καὶ νὰ ἐπιθυμοῦν ξίφη, φλόγας καὶ θηρία, τὰ ὁποῖα γίνονται αἴτια μακαριότητος καὶ διὰ πόνον πρόσκαιρον καὶ ὀλίγον χαρίζουσι Βασιλείαν οὐράνιον. Ταῦτα ὁ Κυπριανὸς καὶ ἔλεγε καὶ πρῶτος ἔπραττε, γνωρίζων ὅτι τὰ ἔργα περισσότερον πείθουν ἀπὸ τοὺς λόγους, καὶ μὲ τὸ παράδειγμά του ἐνεδυνάμωνε τοὺς ἄλλους, καθὼς ὁ λόγος θέλει τὸ φανερώσει.

Βλέπων ὁ πονηρὸς καὶ μισόκαλος ἐχθρὸς τὰ ἔργα ταῦτα τοῦ Κυπριανοῦ ἐφλογίζετο ὑπὸ τοῦ φθόνου· ὅθεν παρεκίνησεν ἀσεβεῖς τινας καὶ τὸν κατήγγειλαν εἰς τὸν κόμητα τῆς Ἀνατολῆς, Εὐτόλμιον λεγόμενον, ὅτι μὲ τὰς μαγείας του, τοὺς λόγους του καὶ τὰς γραφάς του καταπείθει τοὺς ἀνθρώπους νὰ ἀρνοῦνται τοὺς θεοὺς καὶ ὅτι αὐτός, πιστεύων τὸν Χριστόν, ἀφόβως ὑβρίζει καὶ περιγελᾷ τοὺς θεούς. Θυμωθεὶς δὲ μὲ αὐτὰ ὁ κόμης, καὶ μάλιστα, ὅτι ἐδίδαξε καὶ τὴν παρθένον Ἰουστῖναν νὰ φρονῇ καθὼς καὶ αὐτός, παρέδωκεν αὐτὸν εἰς δεσμὰ καὶ φυλακὴν ὁμοῦ μὲ τὴν παρθένον Ἰουστῖναν καὶ ἀπεφάσισε νὰ τοὺς κρίνῃ εἰς τὴν Δαμασκόν. Ἐλθόντων λοιπὸν τῶν Ἁγίων εἰς τὴν Δαμασκόν, ὁ κόμης ἐκάθισεν ἐπὶ θρόνου ὑψηλοῦ, καὶ εἶπεν εἰς τὸν Κυπριανόν· «Σὺ εἶσαι ὁ διδάσκαλος τῶν Χριστιανῶν; καὶ πῶς ὢν Ἕλλην πρότερον, τώρα κηρύττεις τὸν Ἐσταυρωμένον;». Καὶ ὁ Ἅγιος μετὰ μεγάλης σεμνότητος καὶ εὐταξίας ἀπεκρίθη· «Ἐγώ, ὦ ἡγεμών, ἔχων πολλὴν σπουδὴν πρότερον εἰς τὰ μαθήματα καὶ εἰς τὰ μαγικὰ βιβλία, δὲν εὗρον κανὲν ὄφελος»· διηγήθη δὲ ὁ Κυπριανὸς ὅσα εἶδε καὶ ἔμαθεν ἀπὸ τὴν ὑπόθεσιν τῆς Ἰουστίνης καὶ τέλος προσέθεσεν εἰς τὸν ἡγεμόνα· «Ἐπειδὴ λοιπὸν οἱ δαίμονες φρίττουσι τὸν Ἐσταυρωμένον καὶ τὰ εἴδωλά σας εἶναι ἀπάτη καὶ ψεῦδος, εἷς δὲ εἶναι ὁ ἀληθὴς Θεός, ὁ Χριστός, ὁ ὁποῖος καὶ μόνον δύναται νὰ σώσῃ τοὺς πιστεύοντας εἰς αὐτόν, τί ἄλλο ἔπρεπε νὰ κάμω ἀπὸ τοῦ νὰ πιστεύσω εἰς τὸν Δεσπότην Χριστόν;».

Εἰς ταῦτα θυμωθεὶς ὁ κόμης καὶ μὴ δυνάμενος νὰ ἀπολογηθῇ, προσέταξε νὰ κρεμασθῇ ὁ Ἅγιος καὶ νὰ ξεσχίζεται, ἡ δὲ Ἰουστῖνα νὰ δέρεται εἰς τὸ πρόσωπον καὶ εἰς τοὺς ὀφθαλμούς· τυπτομένη δὲ ἡ Ἁγία ἐβόησε· «Δόξα σοι ὁ Θεός, ὅτι μὲ ἠξίωσας νὰ βασανίζωμαι διὰ τὸ ὄνομά σου τὸ Ἅγιον» καὶ μὲ τοσαύτην γενναιότητα ἐκαρτέρει, ἕως ὅτου ἠτόνησαν οἱ τύπτοντες καὶ ἔπαυσαν νὰ τὴν βασανίζουν.

Ὑποσημειώσεις

[1] Καρχηδὼν ἡ αἰωνία ἀντίπαλος τῆς ἀρχαίας Ρώμης, ἡ ὀνομαστὴ καὶ περίφημος κατὰ τὴν ἀρχαιότητα, ἦτο παράλιος πόλις τῆς Μεσογείου εἰς τὴν Βόρειον Ἀφρικήν. Σήμερον ἐλάχιστα μόνον ἐρείπια αὐτῆς σῴζονται καὶ μικρὰ πολίχνη πλησίον τῆς Τύνιδος, δεξιὰ τῷ εἰσερχομένῳ εἰς τὸν ὁμώνυμον κόλπον τῆς Τύνιδος. Ἡ Καρχηδὼν λατινιστὶ λέγεται Carthago (Καρθάγκο) καὶ Karthada· ἐξελληνισμένη ἀπόδοσις τῆς λέξεως Carthago εἶναι Καρθαγένη. Ἐκ τούτου προέκυψε ἡ διπλῆ ὀνομασία αὐτῆς, ἀλλὰ καὶ ἡ σύγχυσις πρὸς τὴν ἑτέραν Καρθαγένην, πόλιν εὐρωπαϊκὴν τῆς Νοτίου Ἱσπανίας, ἐν τῇ Μεσογείῳ, ἔναντι τῶν Ἀφρικανικῶν ἀκτῶν, εἰς τὴν ὁποίαν ἐνόμισαν τινὲς ὅτι συνῆλθεν ἡ ἐν Καρθαγένῃ τιτλοφορουμένη μεγάλη Σύνοδος. Ἡ Καρχηδὼν ἢ Καρθαγένη τῆς Βορείου Ἀφρικῆς, λίαν ἐνωρὶς κατέστη σπουδαῖον Χριστιανικὸν κέντρον καὶ ἕδρα Ἀρχιεπισκόπου ὑφ’ ἣν ὑπήγοντο 125 Ἐπισκοπαί. Ἐν αὐτῇ συνῆλθον μεγάλαι τοπικαὶ Σύνοδοι ἀπ’ αὐτοῦ ἔτι τοῦ ἔτους 220, ἐπὶ τοῦ πρώτου Ἐπισκόπου αὐτῆς Ἀγριππίνου, ἄλλαι γνωσταὶ τῶν ὁποίων διεσώθησαν Κανόνες, καὶ ἄλλαι ἄγνωστοι. Ἡ γνωστὴ ἐν ἔτει 256 ἐπὶ Κυπριανοῦ πρώτη Σύνοδος ἀριθμεῖται εἰς σῳζομένας ἐπιστολὰς ἑβδόμη. Ὑπὸ τοῦ αὐτοῦ Ἁγίου Κυπριανοῦ συνεκλήθησαν δύο ἔτι Σύνοδοι, ἡ μία ἐν ἔτει 258 καὶ ἡ ἑτέρα κατὰ τὸ αὐτὸ ἔτος 258, ἥτις καὶ Κανόνα ἐξέθετο εἰς τὸν ὁποῖον διορίζεται, ὅτι πάντες οἱ αἱρετικοὶ καὶ σχισματικοὶ πρέπει νὰ βαπτίζωνται, καθότι τὸ βάπτισμα τῶν αἱρετικῶν καὶ σχισματικῶν εἶναι ἄδεκτον (βλ. περὶ τούτων ἐν τῷ Πηδαλίῳ). Ἄλλαι γνωσταὶ ἐν αὐτῇ Σύνοδοι εἶναι αἱ γενόμεναι κατὰ τὰ ἔτη 345-348, 387-390, 396 καὶ ἡ ἐν ἔτει 418 ἐπὶ Θεοδοσίου τοῦ Μικροῦ καὶ Ὀνωρίου κατὰ Πελαγίου καὶ Κελεστίνου. Εἰς ταύτην, κατὰ τὸν μέγαν Φώτιον, παρέστησαν 225 Ἐπίσκοποι, εἰς δὲ τὰ πρακτικὰ αὐτῆς ὑπογράφονται 217. Προκαθήμενος ἐν αὐτῇ ἦτο ὁ Καρθαγένης Αὐρήλιος, ὅστις καὶ Πάπας ἐν πολλοῖς τόποις τῶν πρακτικῶν τῆς αὐτῆς Συνόδου ὀνομάζεται. Ὑπ’ αὐτῆς συνετάγησαν ἢ ἐπεκυρώθησαν 141 Κανόνες, οὓς βλέπε ἐν τῷ Πηδαλίῳ.

[2] Ὁ δὲ Θεολόγος Γρηγόριος εἰς τὸ προρρηθὲν ἐγκώμιόν του εἰς τὸν μέγαν Κυπριανὸν λέγει, ὅτι αὐτὸς οὗτος ὁ θεῖος Κυπριανὸς ἦτο ὁ τῆς Ἰουστίνης ἐραστής καὶ οὐχὶ ἄλλος τις, γράφων οὕτω· «Παρθένος τις ἦν κάλλει περίβλεπτος τῶν εὐπατριδῶν καὶ κοσμίων … ταύτης ὁ μέγας ἥλω Κυπριανός, οὐκ οἶδ’ ὅθεν καὶ ὅπως τῆς πάντα ἀσφαλοῦς καὶ κοσμίας. Ψαύουσι γὰρ ὀφθαλμοὶ λίχνοι (περίεργοι) καὶ τῶν ἀψαύστων τὸ προχειρότατον ὀργάνων καὶ ἀπληστότατον. Καὶ οὐχὶ ἥλω μόνον, ἀλλὰ καὶ ἐπείρα, ὦ τῆς εὐηθείας, εἰ ταύτην συλήσειν ἐλπίζων».

[3] Ὁ Γάλλος εἶναι ποταμὸς τῆς ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Βιθυνίας, ὅστις χύνεται εἰς τὸν Σαγγάριον ποταμόν.

[4] Ὁ δὲ θεῖος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος εἰς τὸ ἐγκώμιόν του εἰς τὸν Ἅγιον Κυπριανὸν λέγει καὶ τοῦτο, ὄπερ σχολιάζει ὁ Νικήτας. Δηλαδή, ὅτι τὸ μὲν ὄνομα τοῦ θείου Κυπριανοῦ ἐφημίζετο μετὰ θάνατον ὄχι μόνον ὑπὸ τῶν Χριστιανῶν, ἀλλὰ καὶ ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων, τὸ δὲ σῶμα καὶ λείψανον αὐτοῦ, ὅπερ ἐκρύπτετο πρότερον ὑπὸ τῆς Ματρώνης, εἴτε διότι ὁ Θεὸς ἐτίμα τὴν γυναῖκα ὡς φιλόθεον καὶ φιλομάρτυρα, εἴτε διότι ἐδοκίμαζε τοὺς τότε Χριστιανούς, κατὰ πόσον θὰ ζητήσουν τὸ ἅγιον λείψανον, μὴ ὑποφέροντες τὴν στέρησιν αὐτοῦ, ἀπεκαλύφθη ὕστερον ὑπὸ τοῦ Θεοῦ εἰς ἄλλην γυναῖκα, εἰς τὴν ὁποίαν καὶ παρέδωκε τὸ ἱερὸν λείψανον ἡ Ματρῶνα. Καὶ οὕτως ἐφανερώθη ὁ Ἅγιος καὶ ἐτιμᾶτο παρὰ πάντων, ἂν καὶ αὐτὸς κατεφρόνει τὰς ἀνθρωπίνους τιμὰς καὶ ἠγάπα νὰ λανθάνῃ τοὺς ἀνθρώπους καὶ νὰ μένῃ ἀφανὴς εἰς αὐτούς.

✥ Ο ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ