Τῇ Β’ (2ᾳ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ καὶ ΙΟΥΣΤΙΝΗΣ τῆς παρθένου.

Σελίδα 5 από 9

Ὁ δὲ Κυπριανός, ὅσην ὁρμὴν εἶχε πρότερον εἰς τὰ ἄτιμα πάθη, τόσον περισσοτέραν προθυμίαν ἔδειξεν εἰς τὰς ἀρετάς, καὶ ὁμοῦ μὲ τὰ μαγικὰ βιβλία κατέκαυσε καὶ ὅσα εἴδωλα εἶχε· βαλὼν δὲ κόνιν εἰς τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ, βαρέως ἀνεστέναζε διὰ τὴν προτέραν του ἀγνωσίαν καὶ βρεχόμενος μὲ τὰ δάκρυά μου, ἀκαταπαύστως προσηύχετο μὲ τοσαύτην ταπεινοφροσύνην, ὥστε δὲν ἐτόλμα νὰ ἐκφωνήσῃ τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ. Τοιουτοτρόπως λοιπόν, μὲ στεναγμοὺς καὶ δάκρυα διατελέσας ὅλην τὴν νύκτα, μετέβη κατὰ τὴν ὥραν τοῦ ὄρθρου εἰς τὴν Ἐκκλησίαν, ἦτο δὲ τότε Μέγα Σάββατον· καὶ πρῶτον λόγον ἤκουσε τὸ τροπάριον ἐκεῖνο, ὅπερ λέγει· «Χριστὸς ἡμᾶς ἐξηγόρασεν ἐκ τῆς κατάρας τοῦ Νόμου γενόμενος ὑπὲρ ἡμῶν κατάρα» (Γαλ. γ’ 13)· τὸ τοῦ Προφητάνακτος· «Εἶδες, Κύριε, μὴ παρασιωπήσῃς, Κύριε, μὴ ἀποστῇς ἀπ’ ἐμοῦ» (Ψαλμ. λδ’ 22) καὶ τὸ τοῦ Ἡσαΐου· «Ἰδοὺ ὁ παῖς μου, ὃν ἡρέτισα, ὁ ἀγαπητός μου» (Ματθ. ιβ’ 18, Ἡσ. νβ’ 13). Ταῦτα ἀκούσας ἐγένετο βεβαιότερος εἰς τὴν πίστιν. Ὅθεν ἠξιώθη εὐθὺς καὶ τοῦ θείου Βαπτίσματος, μετὰ δὲ τριάκοντα ἡμέρας ἐχειροτονήθη βαθμηδὸν Ἀναγνώστης, Ὑποδιάκονος καὶ Διάκονος καὶ θείαν ἔλλαμψιν ἐδέχθη, καὶ δύναμιν ἐναντίον τῶν παθῶν καὶ τῶν δαιμόνων ὑψηλὴν καὶ θαυμασίαν. Μετὰ δὲ παρέλευσιν ἑνὸς ἔτους καὶ Πρεσβύτερος γίνεται, τελευταῖον δέ, διὰ τὴν ἄκραν του ἀρετήν, χειροτονεῖται καὶ τῶν Καρχηδονίων Ἐπίσκοπος. Ὄχι δὲ μόνον εἰς τὴν Καρχηδόνα, ἀλλὰ καὶ εἰς ὅλην τὴν Δύσιν καὶ τὴν Ἀνατολὴν ἐξηπλώθη ἡ φήμη του. Οὗτος καὶ τὴν ἀληθῶς εὐγενῆ παρθένον Ἰουστῖναν οὕτω μετωνόμασε, διότι πρότερον ἐκαλεῖτο Ἰούστα, καὶ συναριθμήσας αὐτὴν μὲ τὰς Διακόνους τῆς Ἐκκλησίας, κατέστησε μητέρα καὶ Ἡγουμένην εἰς τὰς ἐκεῖ εὑρισκομένας Ἀσκητρίας.

Ἀφ’ οὗ δὲ μὲ τὴν δύναμιν τῶν λόγων του, μὲ τὰς ἐπιστολάς του καὶ μὲ τὸν θεοφιλῆ καὶ ἐνάρετον βίον του ἀναριθμήτους ἀπίστους εἰς τὴν πίστιν τοῦ Χριστοῦ ὡδήγησε, μὴ ὑποφέρων ὁ διάβολος νὰ βλέπῃ ταῦτα, ἐκίνησε κατ’ αὐτοῦ τὸν Δέκιον, ὁ ὁποῖος ἐβασίλευε τότε εἰς τὴν Ρώμην. Ἐνόμισε λοιπὸν οὗτος ὅτι, ἂν ὑποτάξῃ τὸν Κυπριανόν, εὔκολα θέλει πλανήσει καὶ τοὺς λοιποὺς Χριστιανούς· ὅθεν προσέταξε καὶ παρεστάθη ἔμπροσθεν αὐτοῦ. Φανεὶς ὅμως οὗτος ἀνώτερος ἀπὸ πᾶσαν κολακείαν καὶ ἀπειλήν, ἐξωρίσθη. Ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν ἐξορίαν εὑρισκόμενος ὁ Ἅγιος δὲν ἔπαυεν ὡς καλὸς ποιμὴν νὰ φροντίζῃ διὰ τὸ ποίμνιόν του καὶ νὰ στηρίζῃ αὐτὸ συνεχῶς μὲ τὰς ἐπιστολάς του, πρὸς τούτοις δὲ ἠγωνίζετο καὶ ἀπὸ αὐτῆς ταύτης τῆς ἐξορίας νὰ σβέσῃ καθ᾽ ὁλοκληρίαν τὴν πλάνην τῆς εἰδωλολατρίας,

Ὑποσημειώσεις

[1] Καρχηδὼν ἡ αἰωνία ἀντίπαλος τῆς ἀρχαίας Ρώμης, ἡ ὀνομαστὴ καὶ περίφημος κατὰ τὴν ἀρχαιότητα, ἦτο παράλιος πόλις τῆς Μεσογείου εἰς τὴν Βόρειον Ἀφρικήν. Σήμερον ἐλάχιστα μόνον ἐρείπια αὐτῆς σῴζονται καὶ μικρὰ πολίχνη πλησίον τῆς Τύνιδος, δεξιὰ τῷ εἰσερχομένῳ εἰς τὸν ὁμώνυμον κόλπον τῆς Τύνιδος. Ἡ Καρχηδὼν λατινιστὶ λέγεται Carthago (Καρθάγκο) καὶ Karthada· ἐξελληνισμένη ἀπόδοσις τῆς λέξεως Carthago εἶναι Καρθαγένη. Ἐκ τούτου προέκυψε ἡ διπλῆ ὀνομασία αὐτῆς, ἀλλὰ καὶ ἡ σύγχυσις πρὸς τὴν ἑτέραν Καρθαγένην, πόλιν εὐρωπαϊκὴν τῆς Νοτίου Ἱσπανίας, ἐν τῇ Μεσογείῳ, ἔναντι τῶν Ἀφρικανικῶν ἀκτῶν, εἰς τὴν ὁποίαν ἐνόμισαν τινὲς ὅτι συνῆλθεν ἡ ἐν Καρθαγένῃ τιτλοφορουμένη μεγάλη Σύνοδος. Ἡ Καρχηδὼν ἢ Καρθαγένη τῆς Βορείου Ἀφρικῆς, λίαν ἐνωρὶς κατέστη σπουδαῖον Χριστιανικὸν κέντρον καὶ ἕδρα Ἀρχιεπισκόπου ὑφ’ ἣν ὑπήγοντο 125 Ἐπισκοπαί. Ἐν αὐτῇ συνῆλθον μεγάλαι τοπικαὶ Σύνοδοι ἀπ’ αὐτοῦ ἔτι τοῦ ἔτους 220, ἐπὶ τοῦ πρώτου Ἐπισκόπου αὐτῆς Ἀγριππίνου, ἄλλαι γνωσταὶ τῶν ὁποίων διεσώθησαν Κανόνες, καὶ ἄλλαι ἄγνωστοι. Ἡ γνωστὴ ἐν ἔτει 256 ἐπὶ Κυπριανοῦ πρώτη Σύνοδος ἀριθμεῖται εἰς σῳζομένας ἐπιστολὰς ἑβδόμη. Ὑπὸ τοῦ αὐτοῦ Ἁγίου Κυπριανοῦ συνεκλήθησαν δύο ἔτι Σύνοδοι, ἡ μία ἐν ἔτει 258 καὶ ἡ ἑτέρα κατὰ τὸ αὐτὸ ἔτος 258, ἥτις καὶ Κανόνα ἐξέθετο εἰς τὸν ὁποῖον διορίζεται, ὅτι πάντες οἱ αἱρετικοὶ καὶ σχισματικοὶ πρέπει νὰ βαπτίζωνται, καθότι τὸ βάπτισμα τῶν αἱρετικῶν καὶ σχισματικῶν εἶναι ἄδεκτον (βλ. περὶ τούτων ἐν τῷ Πηδαλίῳ). Ἄλλαι γνωσταὶ ἐν αὐτῇ Σύνοδοι εἶναι αἱ γενόμεναι κατὰ τὰ ἔτη 345-348, 387-390, 396 καὶ ἡ ἐν ἔτει 418 ἐπὶ Θεοδοσίου τοῦ Μικροῦ καὶ Ὀνωρίου κατὰ Πελαγίου καὶ Κελεστίνου. Εἰς ταύτην, κατὰ τὸν μέγαν Φώτιον, παρέστησαν 225 Ἐπίσκοποι, εἰς δὲ τὰ πρακτικὰ αὐτῆς ὑπογράφονται 217. Προκαθήμενος ἐν αὐτῇ ἦτο ὁ Καρθαγένης Αὐρήλιος, ὅστις καὶ Πάπας ἐν πολλοῖς τόποις τῶν πρακτικῶν τῆς αὐτῆς Συνόδου ὀνομάζεται. Ὑπ’ αὐτῆς συνετάγησαν ἢ ἐπεκυρώθησαν 141 Κανόνες, οὓς βλέπε ἐν τῷ Πηδαλίῳ.

[2] Ὁ δὲ Θεολόγος Γρηγόριος εἰς τὸ προρρηθὲν ἐγκώμιόν του εἰς τὸν μέγαν Κυπριανὸν λέγει, ὅτι αὐτὸς οὗτος ὁ θεῖος Κυπριανὸς ἦτο ὁ τῆς Ἰουστίνης ἐραστής καὶ οὐχὶ ἄλλος τις, γράφων οὕτω· «Παρθένος τις ἦν κάλλει περίβλεπτος τῶν εὐπατριδῶν καὶ κοσμίων … ταύτης ὁ μέγας ἥλω Κυπριανός, οὐκ οἶδ’ ὅθεν καὶ ὅπως τῆς πάντα ἀσφαλοῦς καὶ κοσμίας. Ψαύουσι γὰρ ὀφθαλμοὶ λίχνοι (περίεργοι) καὶ τῶν ἀψαύστων τὸ προχειρότατον ὀργάνων καὶ ἀπληστότατον. Καὶ οὐχὶ ἥλω μόνον, ἀλλὰ καὶ ἐπείρα, ὦ τῆς εὐηθείας, εἰ ταύτην συλήσειν ἐλπίζων».

[3] Ὁ Γάλλος εἶναι ποταμὸς τῆς ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Βιθυνίας, ὅστις χύνεται εἰς τὸν Σαγγάριον ποταμόν.

[4] Ὁ δὲ θεῖος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος εἰς τὸ ἐγκώμιόν του εἰς τὸν Ἅγιον Κυπριανὸν λέγει καὶ τοῦτο, ὄπερ σχολιάζει ὁ Νικήτας. Δηλαδή, ὅτι τὸ μὲν ὄνομα τοῦ θείου Κυπριανοῦ ἐφημίζετο μετὰ θάνατον ὄχι μόνον ὑπὸ τῶν Χριστιανῶν, ἀλλὰ καὶ ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων, τὸ δὲ σῶμα καὶ λείψανον αὐτοῦ, ὅπερ ἐκρύπτετο πρότερον ὑπὸ τῆς Ματρώνης, εἴτε διότι ὁ Θεὸς ἐτίμα τὴν γυναῖκα ὡς φιλόθεον καὶ φιλομάρτυρα, εἴτε διότι ἐδοκίμαζε τοὺς τότε Χριστιανούς, κατὰ πόσον θὰ ζητήσουν τὸ ἅγιον λείψανον, μὴ ὑποφέροντες τὴν στέρησιν αὐτοῦ, ἀπεκαλύφθη ὕστερον ὑπὸ τοῦ Θεοῦ εἰς ἄλλην γυναῖκα, εἰς τὴν ὁποίαν καὶ παρέδωκε τὸ ἱερὸν λείψανον ἡ Ματρῶνα. Καὶ οὕτως ἐφανερώθη ὁ Ἅγιος καὶ ἐτιμᾶτο παρὰ πάντων, ἂν καὶ αὐτὸς κατεφρόνει τὰς ἀνθρωπίνους τιμὰς καὶ ἠγάπα νὰ λανθάνῃ τοὺς ἀνθρώπους καὶ νὰ μένῃ ἀφανὴς εἰς αὐτούς.

✥ Ο ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ