Τῇ Β’ (2ᾳ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ καὶ ΙΟΥΣΤΙΝΗΣ τῆς παρθένου.

Μετὰ παρέλευσιν ὀλίγου χρόνου ἠθέλησε νὰ φανερώσῃ τοῦτο καὶ εἰς τὴν μητέρα της, καὶ λέγει πρὸς αὐτήν· «Διατί, ὦ μῆτερ, πιστεύομεν θεοὺς ἀναισθήτους καὶ χειροποιήτους; δὲν γνωρίζεις τοὺς Γαλιλαίους; αὐτοὶ εἶναι φοβεροὶ καὶ δυνατοί· διότι ὅταν τις ἀπὸ αὐτοὺς φανῇ οἱ ἰδικοί μας θεοὶ ὡς κλέπται φρίττουσι καὶ φεύγουσι· καὶ δικαίως, διότι κλέπτουσι τὴν τιμὴν τοῦ Θεοῦ καὶ τὰς ψυχὰς ἡμῶν κολάζουσι».

Ταῦτα ἔλεγεν ἡ Ἰουστῖνα, ἡ μήτηρ, ὅμως αὐτῆς ὄχι μόνον δὲν ἐπείθετο, ἀλλὰ καὶ τὰ ἐφανέρωσεν εἰς τον ἄνδρα της· διότι ἐφοβεῖτο μήπως καὶ θανατώσῃ τὴν κόρην της, ἂν τὸ μάθῃ αἰφνιδίως. Αὐτὸς δὲ ἀκούσας ταῦτα ἤρχισε νὰ ἀμφιβάλλῃ. Ἦτο δὲ τότε νύξ, καὶ κοιμηθεὶς εἶδε τὸν Χριστὸν ἐν μέσῳ πολλῶν Ἀγγέλων δορυφορούμενον, ὅστις ἔλεγε πρὸς αὐτόν· «Δεῦτε πρός με καὶ θέλω σᾶς χαρίσει τὴν Βασιλείαν τῶν οὐρανῶν». Ἐξυπνήσας λοιπόν, ἄλλην μαρτυρίαν δὲν ἐζήτησεν, ἀλλὰ λαβὼν τὴν γυναῖκα καὶ τὴν θυγατέρα αὐτοῦ, ἦλθεν εἰς τὸν Ἐπίσκοπον, Ὄπτατον λεγόμενον· ἀκούσας δὲ ὁ Ἐπίσκοπος τὴν ὀπτασίαν, εὐθὺς χωρὶς ἀμφιβολίαν τοὺς ἠξίωσε τοῦ θείου Βαπτίσματος. Καὶ ἐγένετο ὁ Αἰδέσιος, ὁ πατὴρ τῆς κόρης, ἀντὶ ἱερεὺς εἰδώλων, Πρεσβύτερος καὶ ἱερουργὸς θείων Μυστηρίων, ἀγαπήσας ζωὴν καθαρὰν καὶ θεάρεστον. Ζήσας δὲ μῆνας δεκαοκτὼ ἀπῆλθε πρὸς Κύριον, τὸν ὁποῖον ὁλοψύχως ἠγάπησεν. Ἡ δὲ παρθένος μείνασα ὀρφανὴ πατρὸς προέκοπτε καθ’ ἑκάστην εἰς τὰς ἀρετάς· ὅθεν ὁ φθονερὸς διάβολος δὲν ὑπέφερε νὰ ἀφήσῃ αὐτὴν εἰρηνικὴν καὶ ἀπολέμητον· καὶ ἀκούσατε τὴν διήγησιν.

Ἀγλαΐδας τις σχολαστικός, εὐγενὴς καὶ πλούσιος καὶ εἰς ἡδονὰς τῆς σαρκὸς ἀκόλαστος καὶ ἀκράτητος, βλέπων πολλάκις τὴν παρθένον ἥτις ἐπήγαινεν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν, ἐπληγώθη ἀπὸ τὸ κάλλος της, μολονότι ἡ μακαρία ἐκείνη ἠγωνίζετο πάντοτε μὲ νηστείας καὶ προσευχὰς νὰ τὸ μαραίνῃ· ἀναμένων λοιπὸν οὗτος πάντοτε εἰς τὸν τόπον, ἀπὸ τὸν ὁποῖον διέβαινεν ἡ παρθένος διὰ τὴν Ἐκκλησίαν, ἔκαμνε πολλάκις νεύματα πρὸς αὐτὴν καὶ πολλάκις ἐπαίνους τῆς ἔλεγε, καὶ γυναῖκά του νόμιμον νὰ τὴν λάβῃ ὑπέσχετο· ἡ δὲ κόρη τοῦ εἶπεν· «Ὅλα αὐτὰ ἐγὼ τὰ θεωρῶ φλυαρίαν· ἀρκετὸς Νυμφίος μου εἶναι ὁ Χριστός, ὅστις φυλάττει τὴν παρθενίαν μου καθαρὰν καὶ ἀμέτοχον ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ». Μὲ τούτους τοὺς λόγους ὁ Ἀγλαΐδας, ὡς μὲ βέλη πληγωθείς, ἐδοκίμασε νὰ ἁρπάσῃ μὲ βίαν τὴν κόρην, ἔχων καὶ ἄλλους φίλους μαζί του. Ἀκούσαντες δὲ οἱ συγγενεῖς τῆς κόρης, ἔδραμον εὐθὺς ὡπλισμένοι.


Ὑποσημειώσεις

[1] Καρχηδὼν ἡ αἰωνία ἀντίπαλος τῆς ἀρχαίας Ρώμης, ἡ ὀνομαστὴ καὶ περίφημος κατὰ τὴν ἀρχαιότητα, ἦτο παράλιος πόλις τῆς Μεσογείου εἰς τὴν Βόρειον Ἀφρικήν. Σήμερον ἐλάχιστα μόνον ἐρείπια αὐτῆς σῴζονται καὶ μικρὰ πολίχνη πλησίον τῆς Τύνιδος, δεξιὰ τῷ εἰσερχομένῳ εἰς τὸν ὁμώνυμον κόλπον τῆς Τύνιδος. Ἡ Καρχηδὼν λατινιστὶ λέγεται Carthago (Καρθάγκο) καὶ Karthada· ἐξελληνισμένη ἀπόδοσις τῆς λέξεως Carthago εἶναι Καρθαγένη. Ἐκ τούτου προέκυψε ἡ διπλῆ ὀνομασία αὐτῆς, ἀλλὰ καὶ ἡ σύγχυσις πρὸς τὴν ἑτέραν Καρθαγένην, πόλιν εὐρωπαϊκὴν τῆς Νοτίου Ἱσπανίας, ἐν τῇ Μεσογείῳ, ἔναντι τῶν Ἀφρικανικῶν ἀκτῶν, εἰς τὴν ὁποίαν ἐνόμισαν τινὲς ὅτι συνῆλθεν ἡ ἐν Καρθαγένῃ τιτλοφορουμένη μεγάλη Σύνοδος. Ἡ Καρχηδὼν ἢ Καρθαγένη τῆς Βορείου Ἀφρικῆς, λίαν ἐνωρὶς κατέστη σπουδαῖον Χριστιανικὸν κέντρον καὶ ἕδρα Ἀρχιεπισκόπου ὑφ’ ἣν ὑπήγοντο 125 Ἐπισκοπαί. Ἐν αὐτῇ συνῆλθον μεγάλαι τοπικαὶ Σύνοδοι ἀπ’ αὐτοῦ ἔτι τοῦ ἔτους 220, ἐπὶ τοῦ πρώτου Ἐπισκόπου αὐτῆς Ἀγριππίνου, ἄλλαι γνωσταὶ τῶν ὁποίων διεσώθησαν Κανόνες, καὶ ἄλλαι ἄγνωστοι. Ἡ γνωστὴ ἐν ἔτει 256 ἐπὶ Κυπριανοῦ πρώτη Σύνοδος ἀριθμεῖται εἰς σῳζομένας ἐπιστολὰς ἑβδόμη. Ὑπὸ τοῦ αὐτοῦ Ἁγίου Κυπριανοῦ συνεκλήθησαν δύο ἔτι Σύνοδοι, ἡ μία ἐν ἔτει 258 καὶ ἡ ἑτέρα κατὰ τὸ αὐτὸ ἔτος 258, ἥτις καὶ Κανόνα ἐξέθετο εἰς τὸν ὁποῖον διορίζεται, ὅτι πάντες οἱ αἱρετικοὶ καὶ σχισματικοὶ πρέπει νὰ βαπτίζωνται, καθότι τὸ βάπτισμα τῶν αἱρετικῶν καὶ σχισματικῶν εἶναι ἄδεκτον (βλ. περὶ τούτων ἐν τῷ Πηδαλίῳ). Ἄλλαι γνωσταὶ ἐν αὐτῇ Σύνοδοι εἶναι αἱ γενόμεναι κατὰ τὰ ἔτη 345-348, 387-390, 396 καὶ ἡ ἐν ἔτει 418 ἐπὶ Θεοδοσίου τοῦ Μικροῦ καὶ Ὀνωρίου κατὰ Πελαγίου καὶ Κελεστίνου. Εἰς ταύτην, κατὰ τὸν μέγαν Φώτιον, παρέστησαν 225 Ἐπίσκοποι, εἰς δὲ τὰ πρακτικὰ αὐτῆς ὑπογράφονται 217. Προκαθήμενος ἐν αὐτῇ ἦτο ὁ Καρθαγένης Αὐρήλιος, ὅστις καὶ Πάπας ἐν πολλοῖς τόποις τῶν πρακτικῶν τῆς αὐτῆς Συνόδου ὀνομάζεται. Ὑπ’ αὐτῆς συνετάγησαν ἢ ἐπεκυρώθησαν 141 Κανόνες, οὓς βλέπε ἐν τῷ Πηδαλίῳ.

[2] Ὁ δὲ Θεολόγος Γρηγόριος εἰς τὸ προρρηθὲν ἐγκώμιόν του εἰς τὸν μέγαν Κυπριανὸν λέγει, ὅτι αὐτὸς οὗτος ὁ θεῖος Κυπριανὸς ἦτο ὁ τῆς Ἰουστίνης ἐραστής καὶ οὐχὶ ἄλλος τις, γράφων οὕτω· «Παρθένος τις ἦν κάλλει περίβλεπτος τῶν εὐπατριδῶν καὶ κοσμίων … ταύτης ὁ μέγας ἥλω Κυπριανός, οὐκ οἶδ’ ὅθεν καὶ ὅπως τῆς πάντα ἀσφαλοῦς καὶ κοσμίας. Ψαύουσι γὰρ ὀφθαλμοὶ λίχνοι (περίεργοι) καὶ τῶν ἀψαύστων τὸ προχειρότατον ὀργάνων καὶ ἀπληστότατον. Καὶ οὐχὶ ἥλω μόνον, ἀλλὰ καὶ ἐπείρα, ὦ τῆς εὐηθείας, εἰ ταύτην συλήσειν ἐλπίζων».

[3] Ὁ Γάλλος εἶναι ποταμὸς τῆς ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Βιθυνίας, ὅστις χύνεται εἰς τὸν Σαγγάριον ποταμόν.

[4] Ὁ δὲ θεῖος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος εἰς τὸ ἐγκώμιόν του εἰς τὸν Ἅγιον Κυπριανὸν λέγει καὶ τοῦτο, ὄπερ σχολιάζει ὁ Νικήτας. Δηλαδή, ὅτι τὸ μὲν ὄνομα τοῦ θείου Κυπριανοῦ ἐφημίζετο μετὰ θάνατον ὄχι μόνον ὑπὸ τῶν Χριστιανῶν, ἀλλὰ καὶ ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων, τὸ δὲ σῶμα καὶ λείψανον αὐτοῦ, ὅπερ ἐκρύπτετο πρότερον ὑπὸ τῆς Ματρώνης, εἴτε διότι ὁ Θεὸς ἐτίμα τὴν γυναῖκα ὡς φιλόθεον καὶ φιλομάρτυρα, εἴτε διότι ἐδοκίμαζε τοὺς τότε Χριστιανούς, κατὰ πόσον θὰ ζητήσουν τὸ ἅγιον λείψανον, μὴ ὑποφέροντες τὴν στέρησιν αὐτοῦ, ἀπεκαλύφθη ὕστερον ὑπὸ τοῦ Θεοῦ εἰς ἄλλην γυναῖκα, εἰς τὴν ὁποίαν καὶ παρέδωκε τὸ ἱερὸν λείψανον ἡ Ματρῶνα. Καὶ οὕτως ἐφανερώθη ὁ Ἅγιος καὶ ἐτιμᾶτο παρὰ πάντων, ἂν καὶ αὐτὸς κατεφρόνει τὰς ἀνθρωπίνους τιμὰς καὶ ἠγάπα νὰ λανθάνῃ τοὺς ἀνθρώπους καὶ νὰ μένῃ ἀφανὴς εἰς αὐτούς.