ΘΕΟΦΑΝΗΣ καὶ ΘΕΟΔΩΡΟΣ οἱ Ὅσιοι Πατέρες ἡμῶν, οἱ ἐπιλεγόμενοι Γραπτοί, ἦσαν υἱοὶ γονέων εὐσεβῶν, οἱ ὁποῖοι κατῴκουν ἐν ἔτει ωη’ (808) εἰς τὴν Παλαιστίνην καὶ ἐπεμελοῦντο τὴν ἀρετὴν τῆς φιλοξενίας, ἀπὸ δὲ τὴν φιλομαθῆ καὶ σπουδαίαν γνώμην τῶν γονέων των ἔμαθον καὶ οἱ υἱοί των οὗτοι ὅλην τὴν σοφίαν τὴν ἐσωτερικὴν τὴν ἱερὰν καὶ ἐξωτερικὴν τῶν Ἑλλήνων.

Ἐκ τῶν δύο τούτων θεοπνεύστων ἀδελφῶν, πρῶτος εἰς τοὺς χρόνους ἦτο ὁ Θεόδωρος, ὁ ὁποῖος εἶχε τόσην γνῶσιν παιδιόθεν, ὥστε πάντες τὸν ἐθαύμαζον, ἐπειδὴ τὸν ἔβλεπαν καθ’ ἑκάστην εἰς τὰς Ἱερὰς Ἐκκλησίας καὶ δὲν ἔλειπεν ἀπὸ τὰς ἑορτάς, οὔτε ποτέ του ἐπῆγεν εἰς παιγνίδια καὶ περιδιαβάσεις, καθὼς κάμνουν οἱ λοιποὶ παῖδες, ἀλλ᾽ ἦτο συνετὸς καὶ φρόνιμος. Βλέποντες ὅθεν οἱ γονεῖς του εἰς αὐτὸν τόσην σύνεσιν καὶ εὐταξίαν ἐξίσταντο καὶ τὸν ἔβαλαν εἰς τὴν Μονὴν τοῦ Ἁγίου Σάββα, διὰ νὰ μανθάνῃ τὰ γράμματα ἀπό τινα Ἱερομόναχον, ὅστις ἦτο σοφώτερος τῶν λοιπῶν ἀδελφῶν τῆς Μονῆς καὶ ἐναρετώτερος. Ὅταν δὲ ἦλθεν εἰς ἡλικίαν καὶ ὁ Θεοφάνης, ἔβαλον καὶ αὐτὸν εἰς τὸ αὐτὸ Μοναστήριον, διὰ νὰ μανθάνῃ καὶ οὗτος τὰ ἱερὰ γράμματα, ὁ ὁποῖος εἰς μὲν τὴν ἡλικίαν ἦτο μικρότερος, ὡς ἄνωθεν εἴπομεν, τοῦ Θεοδώρου, εἰς δὲ τὴν ἀρετὴν ἦτο ὅμοιος ἐκείνου, δεικνύων μᾶλλον εἰς τὴν ψυχὴν ἢ εἰς τὴν σάρκα τὴν ἀδελφότητα καὶ συγγένειαν· διότι καθὼς ὁ σοφὸς ζωγράφος βλέπει ἐπιμελῶς εἰς τὸ πρωτότυπον διὰ νὰ μὴ σφάλλῃ τι, οὕτω καὶ ὁ Θεοφάνης ἔβλεπεν ἀκριβῶς τὸν ἀδελφὸν ὡς πρωτότυπον διὰ νὰ μιμῆται ὅλας τὰς πράξεις του.

Μετ’ ὀλίγον ὁ μέγας Θεόδωρος, ὡς πολλὰ εὐφυὴς εἰς τὸν νοῦν καὶ ὀξυτάτης φύσεως, ἔγινε τέλειος τῆς μαθήσεως. Ἐπειδὴ δὲ ἐπόθει νὰ μάθῃ ὑψηλότερα μαθήματα, ἐξῆλθε τοῦ Μοναστηρίου καὶ ἐπῆγεν εἰς ἕνα ἐνάρετον καὶ σοφώτατον διδάσκαλον, μὲ τὸν ὁποῖον ἔκαμεν ὀλίγον καιρόν, ἀλλ’ ὡς ἀγχίνους ἐπῆρεν ὅλην σχεδὸν τὴν ἀρετὴν ἐκείνου καὶ μάθησιν, καθὼς ἀπὸ τοὺς λόγους τοὺς ὁποίους ἔγραψε διὰ τὴν εὐσέβειαν φαίνεται. Ἀφοῦ δὲ ἔμαθεν ὅσα τὸν ἕφθαναν, ἐπέστρεψε πάλιν εἰς τὴν ὑπακοὴν τοῦ Μοναστηρίου, καὶ τόσον ἐσπούδαζε νὰ ὑπερβῇ εἰς τὴν ἔνθεον πολιτείαν τοὺς ἄλλους, ὥστε ὑπερέβη πάντας. Ἦτο δὲ ὁ πάνσοφος ταπεινὸς εἰς τὸ φρόνημα, ἐχαλιναγώγει τὴν γλῶσσαν καὶ τὸν θυμόν, ὡς καὶ πάσας τὰς ἐπιθυμίας καὶ τὰς αἰσθήσεις τοῦ σώματός. Ὅθεν διὰ τὴν ἐνάρετον αὐτοῦ πολιτείαν τὸν ἐχειροτόνησαν μὲ θείαν νεῦσιν Πρεσβύτερον.