Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ἅγιος ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ὁ Ἐπίσκοπος Ἄσσου τῆς ἐν τῇ Ἀνατολῇ, ὁ ζήσας ἐν ἔτει ͵αρν’ (1150), ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Λαβὼν λοιπὸν ὁ Ἅγιος τὸ μέγα τοῦτο φορτίον τῆς Ἀρχιερωσύνης, ἔδωκε τὸν ἑαυτόν του εἰς περισσοτέρους ἀγῶνας καὶ ἐποίμαινεν, ὡς ἀληθινὸς Ποιμήν, τὸ ποίμνιόν του θεαρέστως, ἔχων ἔργον ἀπαραίτητον τὸ νὰ διδάσκῃ καθ’ ἑκάστην τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ, παραγγέλλων εἰς ὅλους νὰ φυλάττουν τὰς ἐντολάς Του καὶ νὰ ἀπέχουν ἀπὸ παντὸς εἴδους πονηροῦ. Τί δὲ νὰ λέγω τὰ κατὰ μέρος; Ποταμοὶ ὕδατος ζῶντος ἔρρεον ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ, κατὰ τὸν θεῖον Εὐαγγελιστὴν Ἰωάννην (ζ’ 38). Διότι μίαν φροντίδα εἶχε, μίαν μέριμναν πῶς νὰ κερδήσῃ ψυχὰς καὶ νὰ τὰς προσφέρῃ εἰς τὸν Θεόν. Ἐνίοτε μετεχειρίζετο καὶ αὐστηρότητα καὶ διάκρισιν πνευματικήν, ἐκτελῶν τὴν παραγγελίαν τοῦ Ἀποστόλου λέγοντος, ὅτι ὁ οἰκονόμος τῶν ψυχῶν πρέπει νὰ γνωρίζῃ τὴν διάθεσιν τοῦ καθ’ ἑνὸς καὶ ἄλλον μὲν νὰ παρηγορῇ, ἄλλον δὲ νὰ ἐπιπλήττῃ καὶ νὰ ἐλέγχῃ εὐκαίρως καὶ ἀκαίρως (Τιτ. α’ 7-9, β’ Τιμ. δ’ 2). Ὅθεν ὅλην του τὴν ποιμαντικὴν διοίκησιν τὴν ἔκαμνε μὲ μεγάλην ἐπιμέλειαν, χειροτονίας δὲ χωρὶς δοκιμὴν καὶ ἀκριβῆ ἐξέτασιν δὲν ἔκαμνε, διὰ νὰ μὴ γίνῃ κοινωνὸς εἰς ξένας ἁμαρτίας.

Τοιουτοτρόπως τιμῶν καὶ φυλάττων ὁ Ἅγιος τὴν ἱερωσύνην, καὶ ἀποδεικνύων πόσον μέγα εἶναι τὸ ἀξίωμά της καὶ ὁποῖος πρέπει να εἶναι ὁ Ἱερεύς, ἐπολλαπλασίαζε τὸ τάλαντον, ὅπερ ἔλαβεν ἀπὸ τὸν Θεόν. Ὄχι δὲ μόνον μὲ τὸν λόγον ἐδίδασκε τὰς ἀρετάς, ἀλλὰ μάλιστα μὲ τὰ ἔργα, γινόμενος ὁ ἴδιος εἰς ὅλους τύπος καὶ καλὸν παράδειγμα ὅλων τῶν ἀρετῶν. Ἀλλ’ ὁ μισόκαλος διάβολος, βλέπων τὰ τοιαῦτα κατορθώματα τοῦ Ἁγίου, δὲν ὑπέφερεν ἕως τέλους, ἀλλὰ διήγειρεν ἐναντίον του Κληρικούς τινας ταραχώδεις καὶ ὀκνηρούς. Ὁ Πρωτοπρεσβύτερος τῆς Ἐπισκοπῆς, ἔχων υἱὸν Λέοντα καλούμενον, τὸν παρέδωκεν εἰς τὸν θεῖον Γρηγόριον ζητῶν, ὅπως παρουσιάσῃ αὐτὸν ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς Κρίσεως μεταξὺ τῶν σῳζομένων. Ὁ δὲ Ἅγιος λαβὼν αὐτὸν ὑπὸ τὴν προστασίαν του, τὸν ἐδίδασκε καθ’ ἑκάστην εἰς τὸν φόβον τοῦ Θεοῦ· αὐτὸς δέ, φρόνιμος ὑπάρχων, ἐφάνη πιστὸς καὶ δόκιμος κατὰ πάντα. Ἐπειδὴ δὲ ἔζη ἐναρέτως, ὁ Ἅγιος ἐνεπιστεύθη εἰς αὐτὸν τὴν διοίκησιν τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων. Διὰ τοῦτο φθόνῳ φερόμενοι οἱ ρηθέντες Κληρικοί, ἔγραψαν ἀναφορὰν κατὰ τοῦ Ἁγίου γέμουσαν ψευδῶν καὶ συκοφαντιῶν καὶ ἐλθόντες εἰς τὴν Μεγάλην Ἐκκλησίαν, ἔδωκαν τὴν ἀναφορὰν εἰς τὴν Σύνοδον τῶν Ἁγίων Ἀρχιερέων, κατηγοροῦντες τὸν Ἅγιον. Οὐδεὶς ὅμως ἐκ τῶν Ἁγίων Συνοδικῶν ἐπίστευσεν εἰς ὅσα ἀνέφερον, γνωρίζοντες ἅπαντες τὴν ἐνάρετον πολιτείαν του.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἱερά· ἀρχαία πόλις τῆς Λέσβου. Ἐρείπια αὐτῆς εὑρίσκονται εἰς τὸ βόρειον ἄκρον τῆς δυτικῆς πλευρᾶς τοῦ στομίου τοῦ κόλπου τῆς Γέρας (Ἱερᾶς κόλπος).

[2] Ἄσσος· παράλιος Ἑλληνικὴ πόλις τῆς Μυσίας ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ, ἔναντι τῆς Λέσβου. Ὑπῆρξε πατρὶς τοῦ περιφήμου Στωϊκοῦ φιλοσόφου Κλεάνθους. Τὴν πόλιν ταύτην ἐπεσκέφθη ὁ θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος κατὰ τὴν τρίτην αὐτοῦ περιοδείαν (Πράξ. κʹ 13-14). Λόγῳ τῆς γεωγραφικῆς της θέσεως ἐξελίχθη ἀπὸ τῶν ἀρχαιοτάτων χρόνων εἰς σπουδαίαν πόλιν, ὡς μαρτυρεῖται καὶ ἀπὸ τῶν σῳζομένων εἰσέτι ἐρειπίων σπουδαίων οἰκοδομῶν, φρουρίου, τάφων, πυλώνων κ.λ.π. Ἐπὶ τῆς Βυζαντινῆς ἐποχῆς ἦτο ἕδρα Ἐπισκοπῆς ὑποκειμένης εἰς τὴν Μητρόπολιν Ἐφέσου. Σήμερον εἰς τὴν θέσιν αὐτῆς εὑρίσκεται τὸ μικρὸν τουρκικὸν χωρίον Μπεχράμ.

[3] Ἐννοεῖται τὸ στενὸν τῆς θαλάσσης, τὸ ὁποῖον χωρίζει τὴν Λέσβον ἀπὸ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας.