Τῇ Δ’ (4ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου Πατρὸς ἡμῶν ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ τοῦ Ἀναχωρητοῦ τοῦ Ἰορδανίτου.

Ἐπειδή, ὡς εἴπομεν, ἡ Λαύρα δὲν ἦτο μακρὰν τοῦ ποταμοῦ, ὄνος τις μετέφερεν ἐξ αὐτοῦ τὸ ἀναγκαῖον εἰς τοὺς ἐν αὐτῇ ἀσκητεύοντας Πατέρας ὕδωρ. Τούτου τοῦ ὄνου τὴν φύλαξιν ἀνέθεσεν ὁ Γέρων εἰς τὸν λέοντα, ἐμπιστευθεὶς εἰς τὸ θηρίον τὸ ὀνάριον ὡσὰν εἰς μικρὸν βοσκὸν τὸ πρόβατον. Ἔκαμνε λοιπὸν ὁ λέων τὴν ὑπηρεσίαν ταύτην ἐπ’ ἀρκετὸν χρονικὸν διάστημα καὶ ὁ πρότερον γενόμενος ἥμερος ὡς πρόβατον λέων, ἐγένετο ἤδη κύων καὶ ἄλλοτε μὲν ἠκολούθει τὸν ὄνον, περιτριγυρίζων αὐτὸν προστατευτικῶς, ἄλλοτε δὲ ἐκάθητο πλησίον του ἢ ἐπέβλεπε τὰς ὁδοὺς ὅταν ὁ ὄνος ἔβοσκε. Τί ὅμως συνέβη κατόπιν; Ὕπνος κατέλαβε κάποτε τὸν λέοντα καὶ ἐνῷ ὁ ὄνος ἔβοσκεν ἀπεμακρύνθη ἀπ’ αὐτοῦ. Διερχόμενοι δέ τινες Ἄραβες ἔμποροι μὲ συνοδείαν καμήλων, ἔκλεψαν αὐτόν. Ἐγερθεὶς ἐκ τοῦ ὕπνου ὁ λέων ἀνεζήτησε τὸν ὄνον καὶ ἀφοῦ δὲν τὸν εὗρεν, ἐπανήρχετο πρὸς τὴν Λαύραν σκυθρωπὸς καὶ λυπημένος, κλίνων τὴν κεφαλήν του πρὸς τὴν γῆν.

Ὅταν λοιπὸν εἶδεν ὁ Ὅσιος τὸν λέοντα εἰς τοιαύτην κατάστασιν καὶ τὸν ὄνον ἀπουσιάζοντα, ὑπωπτεύθη τὸ θηρίον, ὅτι ὑπούλως ἐφέρθη πρὸς αὐτὸν καὶ μὲ ὕφος χαρίεν, μὲ προσήνειαν, ἀλλὰ καὶ σοβαρότητα λέγει πρὸς τὸν λέοντα· «Τί συμβαίνει, λέων; Ἔφαγες τὸν ὄνον; Φαίνεται λοιπὸν ὅτι ἐπανῆλθες εἰς τὴν προτέραν σου φύσιν, ἂν καὶ ἐδοκίμασες νὰ μεταβληθῇς εἰς πρόβατον καὶ νὰ ἔλθῃς εἰς τὴν ἰδιότητα τοῦ κυνός. Ἀλλ’ ἡ φύσις ἐνίκησεν· ἐνεθυμήθης τὴν προτέραν ἀλαζονείαν καὶ τὴν βασιλικήν σου κυριαρχίαν ἐπὶ τῶν ἄλλων ζώων, σὺ ὁ φονεὺς καὶ ἐπεθύμησας πάλιν νὰ ἄρχῃς. Ἀλλ’ ἐγὼ θὰ σὲ ταπεινώσω καὶ θὰ καταρρίψω τὸ φρόνημά σου τὸ ἐπηρμένον καὶ θὰ σὲ παρασκευάσω διὰ ταπεινῆς ἀγωγῆς νὰ μὴ ἐπιζητῇς τὰ παρελθόντα. Νὰ εἶσαι λοιπόν, οὐχὶ λέων, ὡς ἐπεθύμησας, ἀλλ’ ὄνος ἀχθοφόρος ὅπως ἐκεῖνος, τὸν ὁποῖον ἐπεβουλεύθης». Οὕτως ἀφοῦ εἶπεν ὁ Γέρων μεθ’ ἁπλότητος προστάσσει τὸν λέοντα νὰ ἀναλάβῃ τὴν ὑπηρεσίαν τοῦ ὄνου καὶ φορτωμένος τὰ ἀγγεῖα νὰ μεταφέρῃ τὸ ὕδωρ εἰς τοὺς ἀδελφούς. Τοῦτο ἐγένετο πράγματι καὶ ὁ λέων, ὡς πρότερον κατὰ τὴν συμπεριφορὰν ἐδεικνύετο ἀρνίον καὶ ἔπειτα κύων, οὕτω μετεβλήθη τώρα εἰς ὄνον φορτωμένον, φαινόμενον ἀληθῶς θαυμαστόν. Παρῆλθεν ἔκτοτε χρόνος ἀρκετὸς καὶ ὁ λέων ἐξετέλει τὴν διακονίαν ταύτην ὄχι μόνον ἀόκνως ἀλλὰ καὶ εὐχαρίστως.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης σημειοῖ καὶ τὰ ἑξῆς εἰς τὸν Ὅσιον Γεράσιμον, ἅπερ μεταφέρομεν ἐνταῦθα· «Ὁ Ὅσιος οὗτος Γεράσιμος, ὡς ἁπλοῦς καὶ ἄκακος, ἠπατήθη ὑπὸ τοῦ Μονοφυσίτου Θεοδοσίου, καθὼς ἠπατήθησαν ὁ Πέτρος, ὁ Μάρκος, ὁ Ἰούλλων καὶ ὁ Σιλβανός, οἱ Ἀναχωρηταὶ καὶ ἐδόξαζε συνουσίωσιν καὶ φυρὸν ἐπὶ τῶν ἀσυγχύτων τοῦ Χριστοῦ δύο οὐσιῶν τε καὶ φύσεων, καὶ μολονότι ἐτέλει θαύματα. Ὕστερον δὲ μεταβὰς πρὸς τὸν Ἅγιον Εὐθύμιον, ἡσυχάζοντα τότε εἰς τὸν Ρουβᾶν, ὡμίλησε μετ’ αὐτοῦ περὶ Πίστεως καὶ εὑρέθη ἠπατημένος· ὅθεν διωρθώθη ὑπὸ τῶν θεορρήτων λόγων τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου, καθὼς καὶ οἱ ἀνωτέρω Ἀναχωρηταὶ ὑπὸ τοῦ αὐτοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου διωρθώθησαν (ὅρα σελ. 399 τῆς Δωδεκαβίβλου). Ὅρα καὶ εἰς τὴν ὑποσημείωσιν τῆς μνήμης Ἰουστινιανοῦ τοῦ βασιλέως κατὰ τὴν δευτέραν τοῦ Αὐγούστου, καὶ εἰς τὴν δεκάτην τοῦ Ἰουλίου ἐν τῇ ὑποσημειώσει τοῦ Συναξαρίου τῶν δέκα χιλιάδων Ὁσίων. Ὅρα δὲ καὶ τὸν θεῖον Χρυσόστομον, ἐν τῷ πρὸς τὸν Ἰὼβ τετάρτῳ λόγῳ αὐτοῦ, ὅπου φέρων τοὺς ἀπὸ ἀκακίας λεχθέντας λόγους πρὸς τὸν Θεὸν ὑπὸ τοῦ Ἰὼβ τολμηρῶς, οἷον τὸ «Τίς δώσει κριτὴν ἀναμέσον ἐμοῦ καὶ σοῦ, ἵνα γνῶ πόσαι εἰσὶν αἱ ἁμαρτίαι μου, ὅτι οὕτω μὲ ἔκρινας». Σημειωτέον ὅτι οἱ λόγοι οὗτοι δὲν ἐλέχθησαν οὕτως ἀκριβῶς παρὰ τοῦ δικαίου Ἰώβ, ἀλλ’ ἐσταχυολογήθησαν ὑπὸ τοῦ θείου Χρυσοστόμου ἐν τῷ τετάρτῳ πρὸς Ἰὼβ λόγῳ αὐτοῦ ἐκ τῶν πολλῶν πρὸς τὸν Θεὸν λόγων τοῦ Ἰώβ. Ὁ ἴδιος ὁ θεῖος Χρυσόστομος μαρτυρεῖ τοῦτο προτάσσων τῶν λόγων τούτων τὰ ἑξῆς· «καί, ἵνα τὰ πολλὰ εἰς ὀλίγα συντάμω, πολλὰ γὰρ ἡ ὕλη τῆς δικαιολογίας, λέγει· Τίς δώσει κριτήν…» (βλέπε Migne, Ἑλλ. Πατρ. τόμ. 56ος, στ. 580). Παράβαλε καὶ Ἰὼβ (κεφ. θʹ καὶ ιʹ καὶ ἄλλα) καὶ τὸ «Λαλήσω πικρίᾳ ψυχῆς μου συνεχόμενος καὶ ἐρῶ πρὸς Κύριον· Μή με ἀσεβεῖν δίδασκε καὶ διατί με οὕτως ἔκρινας;» (ιʹ 1-2). Τούτους, λέγω, τοὺς τολμηροὺς λόγους καὶ ἄλλους ὁμοίους αὐτοῖς φέρων εἰς τὸ μέσον λέγει· «Φοβερὸν τὸ ρῆμα, ἀλλ’ ἀπ’ ἀκακίας … οὕτω καὶ ὁ Θεὸς εἰδώς, ὅτι οὐκ ἐκ κακίας, ἀλλ’ ἐξ ἀκακίας φθέγγεται (μαρτυρεῖ γὰρ αὐτῷ λέγων· «Ἔτι δὲ ἔχεται ἀκακίας») δέχεται τὰ παρὰ τοῦ Ἰώβ; εἰς κρίσιν καλούμενος παρ’ αὐτοῦ. Ὅθεν, ἐπιφέρει, ὡς ἐκ προσώπου τοῦ Θεοῦ, τὰ λόγια ταῦτα ὁ Χρυσορρήμων· «Ἐπειδὴ διὰ τὴν ἀκακίαν ἐξῆλθες τῶν μέτρων τῆς φύσεως συνέγνων σοι τῇ ἀκεραιότητι. Κἂν γάρ τις ἀπὸ ἀκακίας ἁμάρτη, ὁ Θεὸς διορθοῦται τὰ ἀπὸ ἀκακίας γινόμενα (ἔνθα ἀνωτέρω, τόμ. 56ος, στ. 581). Διατί δὲ ἀνέφερα ἐδῶ τὰ εἰρημένα; Ἵνα προσαρμόσωμεν ταῦτα καὶ εἰς τὸν Ὅσιον Γεράσιμον τοῦτον καὶ εἰς τοὺς ἄλλους Ἀναχωρητάς, καὶ εἰς τὰς δέκα χιλιάδας τῶν Ὁσίων, οἵτινες ἐξ ἁπλότητος καὶ ἁγνοίας περιέπεσον εἴς τινα ἀπάδοντα τῇ κοινῇ δόξῃ τῆς Ἐκκλησίας».