Τῇ Δ’ (4ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου Πατρὸς ἡμῶν ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ τοῦ Ἀναχωρητοῦ τοῦ Ἰορδανίτου.

Κατ’ αὐτὸν λοιπὸν τὸν τρόπον ἀγωνιζόμενος ὁ τρισμακάριος Ὅσιος εἰς τὴν πατρίδα του τὴν Λυκίαν καὶ δείξας τὴν πρέπουσαν εἰς τοὺς Μοναχοὺς πολιτείαν καὶ πολλοὺς ἱδρῶτας ἀποβάλλων κατὰ τῶν πνευμάτων τῆς πονηρίας, ἐσκέφθη νὰ μεταβῇ εἰς τὴν παρὰ τὸν Ἰορδάνην ἔρημον, ἵνα ἀγωνισθῇ διὰ μεγαλυτέρων ἀγώνων μὲ τὴν πεποίθησιν, ὅτι ἡ ἐρημία εἶναι ὑψηλοτέρα τῆς φιλοσοφίας καὶ βοηθὸς καὶ συνεργὸς εἰς τὸν ἀγῶνα του. Ἔπραξε λοιπὸν τοῦτο καὶ εὐθὺς ὡς ἔφθασεν ἐκεῖ, ἤρχισε τὸν ἐρημικὸν βίον καθὼς ἐπεζήτησε, καλλιεργῶν καλλιτέραν ἀγωγὴν καὶ μεγαλυτέραν πρὸς τὴν ἀρετὴν ἀπόδοσιν. Διότι δὲν ἠθέλησε νὰ παραμείνῃ εἰς τὰς προτέρας συνηθείας, ἀλλ’ ἐπεδίδετο εἰς ἀληθεῖς κόπους πρὸς τὸ καλόν, καθ’ ἡμέραν προάγων τὸν ἑαυτόν του, δι’ ὃ καὶ τῶν ὄπισθεν ἐπιλανθανόμενος καὶ τοῖς ἔμπροσθεν ἐπεκτεινόμενος, καθὼς ὁ θεῖος Παῦλος λέγει (Φιλ. γ’ 14) καὶ προχωρῶν καθὼς ρωμαλέος τις δρομεύς, ἔτρεχεν ἄνευ ἐπιστροφῆς ταχέως εἰς τὸν δρόμον τῆς ἀρετῆς, ἐπειγόμενος, ἵνα ἀποκτήσῃ τὸ βραβεῖον τῆς ἄνω κλήσεως.

Οὐχὶ δὲ μόνον ὡς καλὸς δρομεὺς διέτρεχε τὸν τῆς ἀσκήσεως δρόον ὁ Ἅγιος ἀλλὰ καὶ ὡς καλὸς στρατιώτης ἠγωνίζετο κατὰ τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων, ἐπιτιθέμενος γενναίως κατ’ αὐτῶν καὶ ἀντικρούων μετὰ τόλμης τοὺς κατ’ αὐτοῦ ἐπερχομένους, οὐχὶ πρὸς αἷμα καὶ σάρκα διαγωνιζόμενος, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχὰς καὶ τὰς ἐξουσίας τοῦ σκότους, κατὰ τὸν ἴδιον θεῖον Παῦλον (Ἐφ. ϛ’ 12), καθ’ ὧν ἁρμόζει ἡ πολεμικὴ τέχνη καὶ μέθοδος τῶν γενναίων ἀνδρῶν καὶ κατὰ τῶν ὁποίων σκοτεινῶν δυνάμεων ἡ ἐπίθεσις εἶναι ἀνένδοτος καὶ σφοδροτάτη καὶ ἡ μάχη ἡρωϊκὴ καὶ διαρκής. Διότι αὗται δὲν ἡσυχάζουν, ὡς λέγει ὁ σοφός, ἐὰν δὲν κάμουν τὸ κακόν. Πρὸς τοιαύτας δυνάμεις ἐμάχετο ὁ ἀνήρ, πρὸς τόσον τρομεροὺς ἀντιπάλους καὶ τόσον φρικτοὺς πολεμίους. Ἀλλ’ ἦτο καλῶς ἠσφαλισμένος ὁ μακάριος διὰ τῶν ὅπλων τῆς ἀρετῆς καὶ ἐνδυναμούμενος ὑπὸ τῆς ἄνωθεν Χάριτος ἐμάχετο ἐπιμόνως, ὥστε ὄχι μόνον ἅπαξ νὰ τρέψῃ τοὺς ἐχθροὺς εἰς φυγὴν καὶ οὗτοι ὑποχωροῦντες νὰ τὸν ἀφήσωσι τοῦ λοιποῦ ἀνενόχλητον. Διότι καὶ τοῦτο δύναται νὰ συμβῇ. Φεύγουν δηλαδὴ οἱ ἐχθροί, ὅταν καθ’ ὁλοκληρίαν ἡττηθοῦν ἢ μᾶλλον δεικνύουν ὅτι φεύγουν, ἵνα οὕτω νεκρωθῇ τὸ ἀγωνιστικὸν φρόνημα τοῦ ἀγωνιστοῦ καὶ οὕτως ἐπανερχόμενοι οὗτοι καταλάβουν αὐτὸν ἐξ ἀπροόοττου. Δὲν ἔπραττεν ὅμως οὕτως ὁ θεῖος Γεράσιμος, ἀλλὰ διαρκῶς ἠγωνίζετο καὶ διαρκῶς εὑρίσκετο εἰς πόλεμον ἐναντίον τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων. Διότι ἂν ὁ στρατιώτης τοῦ Χριστοῦ, καταξιούμενος τῆς ἐν πνεύματι γαλήνης, διάγει ἐν ἀναπαύσει, ποία ἡ ὠφέλεια;


Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης σημειοῖ καὶ τὰ ἑξῆς εἰς τὸν Ὅσιον Γεράσιμον, ἅπερ μεταφέρομεν ἐνταῦθα· «Ὁ Ὅσιος οὗτος Γεράσιμος, ὡς ἁπλοῦς καὶ ἄκακος, ἠπατήθη ὑπὸ τοῦ Μονοφυσίτου Θεοδοσίου, καθὼς ἠπατήθησαν ὁ Πέτρος, ὁ Μάρκος, ὁ Ἰούλλων καὶ ὁ Σιλβανός, οἱ Ἀναχωρηταὶ καὶ ἐδόξαζε συνουσίωσιν καὶ φυρὸν ἐπὶ τῶν ἀσυγχύτων τοῦ Χριστοῦ δύο οὐσιῶν τε καὶ φύσεων, καὶ μολονότι ἐτέλει θαύματα. Ὕστερον δὲ μεταβὰς πρὸς τὸν Ἅγιον Εὐθύμιον, ἡσυχάζοντα τότε εἰς τὸν Ρουβᾶν, ὡμίλησε μετ’ αὐτοῦ περὶ Πίστεως καὶ εὑρέθη ἠπατημένος· ὅθεν διωρθώθη ὑπὸ τῶν θεορρήτων λόγων τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου, καθὼς καὶ οἱ ἀνωτέρω Ἀναχωρηταὶ ὑπὸ τοῦ αὐτοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου διωρθώθησαν (ὅρα σελ. 399 τῆς Δωδεκαβίβλου). Ὅρα καὶ εἰς τὴν ὑποσημείωσιν τῆς μνήμης Ἰουστινιανοῦ τοῦ βασιλέως κατὰ τὴν δευτέραν τοῦ Αὐγούστου, καὶ εἰς τὴν δεκάτην τοῦ Ἰουλίου ἐν τῇ ὑποσημειώσει τοῦ Συναξαρίου τῶν δέκα χιλιάδων Ὁσίων. Ὅρα δὲ καὶ τὸν θεῖον Χρυσόστομον, ἐν τῷ πρὸς τὸν Ἰὼβ τετάρτῳ λόγῳ αὐτοῦ, ὅπου φέρων τοὺς ἀπὸ ἀκακίας λεχθέντας λόγους πρὸς τὸν Θεὸν ὑπὸ τοῦ Ἰὼβ τολμηρῶς, οἷον τὸ «Τίς δώσει κριτὴν ἀναμέσον ἐμοῦ καὶ σοῦ, ἵνα γνῶ πόσαι εἰσὶν αἱ ἁμαρτίαι μου, ὅτι οὕτω μὲ ἔκρινας». Σημειωτέον ὅτι οἱ λόγοι οὗτοι δὲν ἐλέχθησαν οὕτως ἀκριβῶς παρὰ τοῦ δικαίου Ἰώβ, ἀλλ’ ἐσταχυολογήθησαν ὑπὸ τοῦ θείου Χρυσοστόμου ἐν τῷ τετάρτῳ πρὸς Ἰὼβ λόγῳ αὐτοῦ ἐκ τῶν πολλῶν πρὸς τὸν Θεὸν λόγων τοῦ Ἰώβ. Ὁ ἴδιος ὁ θεῖος Χρυσόστομος μαρτυρεῖ τοῦτο προτάσσων τῶν λόγων τούτων τὰ ἑξῆς· «καί, ἵνα τὰ πολλὰ εἰς ὀλίγα συντάμω, πολλὰ γὰρ ἡ ὕλη τῆς δικαιολογίας, λέγει· Τίς δώσει κριτήν…» (βλέπε Migne, Ἑλλ. Πατρ. τόμ. 56ος, στ. 580). Παράβαλε καὶ Ἰὼβ (κεφ. θʹ καὶ ιʹ καὶ ἄλλα) καὶ τὸ «Λαλήσω πικρίᾳ ψυχῆς μου συνεχόμενος καὶ ἐρῶ πρὸς Κύριον· Μή με ἀσεβεῖν δίδασκε καὶ διατί με οὕτως ἔκρινας;» (ιʹ 1-2). Τούτους, λέγω, τοὺς τολμηροὺς λόγους καὶ ἄλλους ὁμοίους αὐτοῖς φέρων εἰς τὸ μέσον λέγει· «Φοβερὸν τὸ ρῆμα, ἀλλ’ ἀπ’ ἀκακίας … οὕτω καὶ ὁ Θεὸς εἰδώς, ὅτι οὐκ ἐκ κακίας, ἀλλ’ ἐξ ἀκακίας φθέγγεται (μαρτυρεῖ γὰρ αὐτῷ λέγων· «Ἔτι δὲ ἔχεται ἀκακίας») δέχεται τὰ παρὰ τοῦ Ἰώβ; εἰς κρίσιν καλούμενος παρ’ αὐτοῦ. Ὅθεν, ἐπιφέρει, ὡς ἐκ προσώπου τοῦ Θεοῦ, τὰ λόγια ταῦτα ὁ Χρυσορρήμων· «Ἐπειδὴ διὰ τὴν ἀκακίαν ἐξῆλθες τῶν μέτρων τῆς φύσεως συνέγνων σοι τῇ ἀκεραιότητι. Κἂν γάρ τις ἀπὸ ἀκακίας ἁμάρτη, ὁ Θεὸς διορθοῦται τὰ ἀπὸ ἀκακίας γινόμενα (ἔνθα ἀνωτέρω, τόμ. 56ος, στ. 581). Διατί δὲ ἀνέφερα ἐδῶ τὰ εἰρημένα; Ἵνα προσαρμόσωμεν ταῦτα καὶ εἰς τὸν Ὅσιον Γεράσιμον τοῦτον καὶ εἰς τοὺς ἄλλους Ἀναχωρητάς, καὶ εἰς τὰς δέκα χιλιάδας τῶν Ὁσίων, οἵτινες ἐξ ἁπλότητος καὶ ἁγνοίας περιέπεσον εἴς τινα ἀπάδοντα τῇ κοινῇ δόξῃ τῆς Ἐκκλησίας».