Σελίδα 2 από 9
Ταῦτα δὲ δι’ ὀλίγων λέγομεν, ἀφ’ ἑνὸς μὲν διὰ τὸ στενὸν καὶ ἀσθενὲς τῆς ἡμετέρας γλώσσης, ἀφ’ ἑτέρου δὲ ἵνα μὴ φανῇ, ὅτι ὁ λόγος διὰ τῆς μακρηγορίας καὶ τῆς κατὰ τὴν τέχνην συνθέσεως μεγαλοποιεῖ τὸ εὐφημούμενον μεγαλεῖον, ἀλλ’ ὅτι ὁ προκείμενος μᾶλλον λόγος ἐπικοσμεῖται καὶ σεμνύνεται δι’ αὐτῆς μόνης τῆς τῶν ἔργων μεγαλοπρεπείας.
Ὁ θεῖος Γεράσιμος, τὸ γέρας ὄντως τῶν Μοναχῶν, ἐγεννήθη, ὡς εἴπομεν, ἐν τῇ ἐπαρχίᾳ τῶν Λυκίων, ἐκ γονέων εὐπόρων, ἀλλὰ ἠθικῶν καὶ αὐστηρῶν. Ἐνηλικιούμενος δὲ ἀπέκτα καὶ τὸν πλοῦτον τῆς συνέσεως καὶ δὲν ἠγάπα νὰ διάγῃ κατὰ τὸν τρόπον τῶν ἄλλων νέων, φροντίζων δηλαδὴ ἀποκλειστικῶς καὶ μόνον νὰ τέρπῃ τὰς αἰσθήσεις, τὰ δὲ ψυχικὰ ἀγαθὰ νὰ ἐγκαταλείπῃ, ἀλλὰ ἀτενίζων κυρίως πρὸς τὸν Θεόν, διέκρινε καλῶς τὰς ἀρετὰς ἀπὸ τῶν παρόντων τὴν πλήρη ματαιότητα, κρίνων, ὅτι τίποτε ἄλλο δὲν εἶναι αἱ ἀπολαύσεις τοῦ βίου τούτου εἰ μὴ μόνον ἀπάτη, σύγχυσις τοῦ λογισμοῦ καὶ τύφλωσις νοός. Ἀπεμακρύνθη λοιπὸν ἐκ τῶν τοῦ κόσμου θορύβων καὶ μετέβη πρὸς τὸν ἤρεμον καὶ ἁπλοῦν βίον τῆς μοναδικῆς πολιτείας καὶ κουρεύσας τὰς τρίχας τῆς κεφαλῆς του ἀπέβαλε μετ’ αὐτῶν καὶ πᾶσαν κοσμικὴν μέριμναν, ἀφοσιώσας ὅλον τὸν ἑαυτόν του εἰς τὴν ἀρετήν, τὴν ὁποίαν μετὰ σπουδῆς εἰργάζετο καὶ μετὰ θερμοῦ πόθου ἰσχυρῶς ἠγωνίζετο, ἵνα ἀποκτήσῃ.
Ταῦτα πάντα ἔπραττεν ὁ Ἅγιος ἵνα καταστήσῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ καθαρὰν ἀπὸ παντὸς πάθους καὶ πάσης κηλῖδος, καὶ ἵνα ἡ διάνοια αὐτοῦ γίνῃ εὐπρόσδεκτος τῶν ὑψηλῶν χαρισμάτων τοῦ πνεύματος καὶ τοῦ ἐκεῖθεν ἐκπηγάζοντος λαμπροῦ φωτός. Ἕνεκα τούτου καὶ τῆς γαστρὸς τὰς ὀρέξεις περιώριζε τόσον, ὥστε νὰ ἀδιαφορῇ πρὸς πᾶσαν τοῦ φάρυγγος ἡδονὴν καὶ νὰ ἀπεχθάνεται πᾶν τὸ βαρῦνον τὴν γαστέρα, ὡς ἐνοχλητικὸν βάρος. Οὕτω καὶ τὰ σκιρτήματα τῶν παθῶν τῆς σαρκὸς κατηύναζε καὶ ἡ νηφαλιότης τοῦ νοὸς ἔμενεν ἀτάραχος. Καὶ τῆς μὲν γαστρὸς οὕτως ἐκράτει καὶ κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπον τὰς πολυτελεῖς τροφὰς ἀπηχθάνετο, ἀλλὰ καὶ τοῦ ὕπνου ἰσχυρότερος ἐγένετο, οὐδέποτε παρασυρόμενος ὑπ’ αὐτοῦ. Ἐχρησιμοποίει δὲ τοῦτον τόσον μόνον ὅσον ἡ φύσις ἠδύνατο νὰ ἀνθέξῃ, κατὰ δὲ τὸ ὑπόλοιπο ἠγρύπνει αὐστηρῶς ἀπασχολούμενος εἰς τὴν προσευχὴν καὶ τὴν μελέτην τῶν πνευματικῶν λόγων.
Ὑποσημειώσεις
[1] Ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης σημειοῖ καὶ τὰ ἑξῆς εἰς τὸν Ὅσιον Γεράσιμον, ἅπερ μεταφέρομεν ἐνταῦθα· «Ὁ Ὅσιος οὗτος Γεράσιμος, ὡς ἁπλοῦς καὶ ἄκακος, ἠπατήθη ὑπὸ τοῦ Μονοφυσίτου Θεοδοσίου, καθὼς ἠπατήθησαν ὁ Πέτρος, ὁ Μάρκος, ὁ Ἰούλλων καὶ ὁ Σιλβανός, οἱ Ἀναχωρηταὶ καὶ ἐδόξαζε συνουσίωσιν καὶ φυρὸν ἐπὶ τῶν ἀσυγχύτων τοῦ Χριστοῦ δύο οὐσιῶν τε καὶ φύσεων, καὶ μολονότι ἐτέλει θαύματα. Ὕστερον δὲ μεταβὰς πρὸς τὸν Ἅγιον Εὐθύμιον, ἡσυχάζοντα τότε εἰς τὸν Ρουβᾶν, ὡμίλησε μετ’ αὐτοῦ περὶ Πίστεως καὶ εὑρέθη ἠπατημένος· ὅθεν διωρθώθη ὑπὸ τῶν θεορρήτων λόγων τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου, καθὼς καὶ οἱ ἀνωτέρω Ἀναχωρηταὶ ὑπὸ τοῦ αὐτοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου διωρθώθησαν (ὅρα σελ. 399 τῆς Δωδεκαβίβλου). Ὅρα καὶ εἰς τὴν ὑποσημείωσιν τῆς μνήμης Ἰουστινιανοῦ τοῦ βασιλέως κατὰ τὴν δευτέραν τοῦ Αὐγούστου, καὶ εἰς τὴν δεκάτην τοῦ Ἰουλίου ἐν τῇ ὑποσημειώσει τοῦ Συναξαρίου τῶν δέκα χιλιάδων Ὁσίων. Ὅρα δὲ καὶ τὸν θεῖον Χρυσόστομον, ἐν τῷ πρὸς τὸν Ἰὼβ τετάρτῳ λόγῳ αὐτοῦ, ὅπου φέρων τοὺς ἀπὸ ἀκακίας λεχθέντας λόγους πρὸς τὸν Θεὸν ὑπὸ τοῦ Ἰὼβ τολμηρῶς, οἷον τὸ «Τίς δώσει κριτὴν ἀναμέσον ἐμοῦ καὶ σοῦ, ἵνα γνῶ πόσαι εἰσὶν αἱ ἁμαρτίαι μου, ὅτι οὕτω μὲ ἔκρινας». Σημειωτέον ὅτι οἱ λόγοι οὗτοι δὲν ἐλέχθησαν οὕτως ἀκριβῶς παρὰ τοῦ δικαίου Ἰώβ, ἀλλ’ ἐσταχυολογήθησαν ὑπὸ τοῦ θείου Χρυσοστόμου ἐν τῷ τετάρτῳ πρὸς Ἰὼβ λόγῳ αὐτοῦ ἐκ τῶν πολλῶν πρὸς τὸν Θεὸν λόγων τοῦ Ἰώβ. Ὁ ἴδιος ὁ θεῖος Χρυσόστομος μαρτυρεῖ τοῦτο προτάσσων τῶν λόγων τούτων τὰ ἑξῆς· «καί, ἵνα τὰ πολλὰ εἰς ὀλίγα συντάμω, πολλὰ γὰρ ἡ ὕλη τῆς δικαιολογίας, λέγει· Τίς δώσει κριτήν…» (βλέπε Migne, Ἑλλ. Πατρ. τόμ. 56ος, στ. 580). Παράβαλε καὶ Ἰὼβ (κεφ. θʹ καὶ ιʹ καὶ ἄλλα) καὶ τὸ «Λαλήσω πικρίᾳ ψυχῆς μου συνεχόμενος καὶ ἐρῶ πρὸς Κύριον· Μή με ἀσεβεῖν δίδασκε καὶ διατί με οὕτως ἔκρινας;» (ιʹ 1-2). Τούτους, λέγω, τοὺς τολμηροὺς λόγους καὶ ἄλλους ὁμοίους αὐτοῖς φέρων εἰς τὸ μέσον λέγει· «Φοβερὸν τὸ ρῆμα, ἀλλ’ ἀπ’ ἀκακίας … οὕτω καὶ ὁ Θεὸς εἰδώς, ὅτι οὐκ ἐκ κακίας, ἀλλ’ ἐξ ἀκακίας φθέγγεται (μαρτυρεῖ γὰρ αὐτῷ λέγων· «Ἔτι δὲ ἔχεται ἀκακίας») δέχεται τὰ παρὰ τοῦ Ἰώβ; εἰς κρίσιν καλούμενος παρ’ αὐτοῦ. Ὅθεν, ἐπιφέρει, ὡς ἐκ προσώπου τοῦ Θεοῦ, τὰ λόγια ταῦτα ὁ Χρυσορρήμων· «Ἐπειδὴ διὰ τὴν ἀκακίαν ἐξῆλθες τῶν μέτρων τῆς φύσεως συνέγνων σοι τῇ ἀκεραιότητι. Κἂν γάρ τις ἀπὸ ἀκακίας ἁμάρτη, ὁ Θεὸς διορθοῦται τὰ ἀπὸ ἀκακίας γινόμενα (ἔνθα ἀνωτέρω, τόμ. 56ος, στ. 581). Διατί δὲ ἀνέφερα ἐδῶ τὰ εἰρημένα; Ἵνα προσαρμόσωμεν ταῦτα καὶ εἰς τὸν Ὅσιον Γεράσιμον τοῦτον καὶ εἰς τοὺς ἄλλους Ἀναχωρητάς, καὶ εἰς τὰς δέκα χιλιάδας τῶν Ὁσίων, οἵτινες ἐξ ἁπλότητος καὶ ἁγνοίας περιέπεσον εἴς τινα ἀπάδοντα τῇ κοινῇ δόξῃ τῆς Ἐκκλησίας».
