Σελίδα 5 από 9
Μὲ τοιοῦτον κανόνα καὶ τύπον προέτρεπε τοὺς πρὸς αὐτὸν προσερχομένους Ἀναχωρητὰς νὰ ζοῦν ὁ Μέγας Γεράσιμος. Δι’ ὃ καὶ οὗτοι, οὕτως ἐκπαιδευθέντες, τόσον ἦσαν ἀμέριμνοι καὶ ἀδιάφοροι διὰ τὴν κατοχὴν κοσμικῶν πραγμάτων, ὥστε τίποτε ἄλλο δὲν εἶχον πέραν ἐκείνων τὰ ὁποῖα ἐνεδύοντο, ἀλλ’ οὔτε καὶ δευτέραν περιβολὴν εἶχον. Ὡς στρωμνὴν δὲ ἐχρησιμοποίουν ἢ ψαθίον ἢ εὐτελές τι σκέπασμια. Εἶχον ἀκόμη καὶ μικρὸν πήλινον ἀγγεῖον δι’ ὕδωρ, τὸ ὁποῖον ἐπήρκει διὰ νὰ πίνουν καὶ διὰ νὰ διατηροῦν τὰ βαΐα τὰ ὁποῖα ἔπλεκον. Ἀκόμη ὁ κανονισμὸς ὁ παραδοθεὶς εἰς αὐτοὺς ὑπὸ τοῦ Μεγάλου Γερασίμου καὶ αὐστηρῶς τηρούμενος ἦτο, ὅταν ἐξέρχωνται νὰ ἀφήνουν ἀνοικτὰ τὰ κελλία των, ὥστε ὁ ἐπιθυμῶν νὰ δύναται νὰ εἰσέλθῃ ἐντὸς αὐτῶν καὶ νὰ λαμβάνῃ ὅ,τι χρειάζεται διὰ τὰς βιοτικάς του ἀνάγκας. Δι’ οὐδὲν δὲ ἐκ τῶν βιοτικῶν πραγμάτων ἀπηγόρευε τὴν κοινὴν χρῆσιν. Ὥστε καὶ οὗτοι, ἂν καὶ ἐν τῇ ἐρήμῳ βιοῦντες, προσηρμόζοντο εἰς τὸν ἀποστολικὸν τρόπον ζωῆς, ἔχοντες «ἅπαντα κοινὰ» (Πράξ. β’ 44). Μετὰ τῶν ἁπλῶν δὲ ἐκείνων πραγμάτων, τὰ ὁποῖα εἶχον κοινά, εἶχον καὶ τὴν καρδίαν καὶ τὴν ψυχὴν μίαν. Ἐπειδὴ οὐδεὶς οὐδὲν ἐκ τῶν ὑπαρχόντων αὐτοῦ ἐνόμιζεν ὡς ἰδικόν του, ἀλλὰ τὰ πάντα ἐθεώρουν κοινά.
Λέγεται δὲ καὶ τοῦτο περί τινων Ἀναχωρητῶν. Ὅτι ὅτε προσῆλθον πρὸς τὸν Ὅσιον Γεράσιμον καὶ ἐζήτησαν παρ’ αὐτοῦ νὰ τοὺς ἐπιτρέψῃ νὰ θερμάνουν ὕδωρ καὶ νὰ φάγουν μαγειρευμένον φαγητόν, νὰ ἀναγινώσκωσι δὲ μὲ λύχνον, ὁ μέγας Γεράσιμος ἀπαντήσας εἶπεν· «Ἐφ’ ὅσον ἐπιθυμεῖτε νὰ ζῆτε οὕτω, περισσότερον συμφέρον εἶναι διὰ σᾶς νὰ διαμένετε εἰς τὸ Κοινόβιον. Αὐτὰ δὲ ἐγὼ οὐδόλως θὰ σᾶς τὰ ἐπιτρέψω ἐφ’ ὅσον ἀπομένει εἰς ἐμὲ ζωή». Οὕτως ἀπήντησεν ὁ Ὅσιος εἰς τοὺς Ἀναχωρητάς. Ἀφοῦ δὲ ἤκουσαν οἱ Ἱεριχούντιοι τὰ τῆς πολιτείας τοῦ θείου Πατρὸς Γερασίμου, ὅτι ἦτο τόσον αὐστηρὰ καὶ τόσον ἀκλόνητος καὶ ὅτι ὁ Βίος αὐτοῦ ἦτο σκληρὸς καὶ ἀπαράκλητος, ἔθεσαν οἱ ἴδιοι διὰ τοὺς ἑαυτούς των νόμον νὰ μεταβαίνουν καθ’ ἕκαστον Σάββατον καὶ Κυριακὴν εἰς τοὺς Ἀναχωρητὰς καὶ νὰ μεταφέρουν παράκλησίν τινα εἰς αὐτούς, λιτά τινα δηλαδὴ φαγητὰ καὶ τρόφιμα. Λέγομεν δὲ ταῦτα εἰς ἔπαινον τῶν Ἱεριχουντίων ἐκείνων, οἵτινες ἀπέδειξαν ψυχὴν φιλάρετον. Πολλοὶ ὅμως ἐκ τῶν ὑποτακτικῶν τοῦ Μεγάλου Γερασίμου, ἀντιλαμβανόμενοι τοὺς ἐρχομένους πρὸς τὸν σκοπὸν τοῦτον, ἐπὶ τοσοῦτον ἔχανον τὴν εὐθυμίαν των καὶ τόσον δυσάρεστον ἐθεώρουν τὴν ἄφιξίν των, ὥστε δὲν ἐπροθυμοποιοῦντο οὔτε νὰ τοὺς ἴδωσι κατὰ πρόσωπον οὐδ’ ὑπέμενον αὐτούς.
Ὑποσημειώσεις
[1] Ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης σημειοῖ καὶ τὰ ἑξῆς εἰς τὸν Ὅσιον Γεράσιμον, ἅπερ μεταφέρομεν ἐνταῦθα· «Ὁ Ὅσιος οὗτος Γεράσιμος, ὡς ἁπλοῦς καὶ ἄκακος, ἠπατήθη ὑπὸ τοῦ Μονοφυσίτου Θεοδοσίου, καθὼς ἠπατήθησαν ὁ Πέτρος, ὁ Μάρκος, ὁ Ἰούλλων καὶ ὁ Σιλβανός, οἱ Ἀναχωρηταὶ καὶ ἐδόξαζε συνουσίωσιν καὶ φυρὸν ἐπὶ τῶν ἀσυγχύτων τοῦ Χριστοῦ δύο οὐσιῶν τε καὶ φύσεων, καὶ μολονότι ἐτέλει θαύματα. Ὕστερον δὲ μεταβὰς πρὸς τὸν Ἅγιον Εὐθύμιον, ἡσυχάζοντα τότε εἰς τὸν Ρουβᾶν, ὡμίλησε μετ’ αὐτοῦ περὶ Πίστεως καὶ εὑρέθη ἠπατημένος· ὅθεν διωρθώθη ὑπὸ τῶν θεορρήτων λόγων τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου, καθὼς καὶ οἱ ἀνωτέρω Ἀναχωρηταὶ ὑπὸ τοῦ αὐτοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου διωρθώθησαν (ὅρα σελ. 399 τῆς Δωδεκαβίβλου). Ὅρα καὶ εἰς τὴν ὑποσημείωσιν τῆς μνήμης Ἰουστινιανοῦ τοῦ βασιλέως κατὰ τὴν δευτέραν τοῦ Αὐγούστου, καὶ εἰς τὴν δεκάτην τοῦ Ἰουλίου ἐν τῇ ὑποσημειώσει τοῦ Συναξαρίου τῶν δέκα χιλιάδων Ὁσίων. Ὅρα δὲ καὶ τὸν θεῖον Χρυσόστομον, ἐν τῷ πρὸς τὸν Ἰὼβ τετάρτῳ λόγῳ αὐτοῦ, ὅπου φέρων τοὺς ἀπὸ ἀκακίας λεχθέντας λόγους πρὸς τὸν Θεὸν ὑπὸ τοῦ Ἰὼβ τολμηρῶς, οἷον τὸ «Τίς δώσει κριτὴν ἀναμέσον ἐμοῦ καὶ σοῦ, ἵνα γνῶ πόσαι εἰσὶν αἱ ἁμαρτίαι μου, ὅτι οὕτω μὲ ἔκρινας». Σημειωτέον ὅτι οἱ λόγοι οὗτοι δὲν ἐλέχθησαν οὕτως ἀκριβῶς παρὰ τοῦ δικαίου Ἰώβ, ἀλλ’ ἐσταχυολογήθησαν ὑπὸ τοῦ θείου Χρυσοστόμου ἐν τῷ τετάρτῳ πρὸς Ἰὼβ λόγῳ αὐτοῦ ἐκ τῶν πολλῶν πρὸς τὸν Θεὸν λόγων τοῦ Ἰώβ. Ὁ ἴδιος ὁ θεῖος Χρυσόστομος μαρτυρεῖ τοῦτο προτάσσων τῶν λόγων τούτων τὰ ἑξῆς· «καί, ἵνα τὰ πολλὰ εἰς ὀλίγα συντάμω, πολλὰ γὰρ ἡ ὕλη τῆς δικαιολογίας, λέγει· Τίς δώσει κριτήν…» (βλέπε Migne, Ἑλλ. Πατρ. τόμ. 56ος, στ. 580). Παράβαλε καὶ Ἰὼβ (κεφ. θʹ καὶ ιʹ καὶ ἄλλα) καὶ τὸ «Λαλήσω πικρίᾳ ψυχῆς μου συνεχόμενος καὶ ἐρῶ πρὸς Κύριον· Μή με ἀσεβεῖν δίδασκε καὶ διατί με οὕτως ἔκρινας;» (ιʹ 1-2). Τούτους, λέγω, τοὺς τολμηροὺς λόγους καὶ ἄλλους ὁμοίους αὐτοῖς φέρων εἰς τὸ μέσον λέγει· «Φοβερὸν τὸ ρῆμα, ἀλλ’ ἀπ’ ἀκακίας … οὕτω καὶ ὁ Θεὸς εἰδώς, ὅτι οὐκ ἐκ κακίας, ἀλλ’ ἐξ ἀκακίας φθέγγεται (μαρτυρεῖ γὰρ αὐτῷ λέγων· «Ἔτι δὲ ἔχεται ἀκακίας») δέχεται τὰ παρὰ τοῦ Ἰώβ; εἰς κρίσιν καλούμενος παρ’ αὐτοῦ. Ὅθεν, ἐπιφέρει, ὡς ἐκ προσώπου τοῦ Θεοῦ, τὰ λόγια ταῦτα ὁ Χρυσορρήμων· «Ἐπειδὴ διὰ τὴν ἀκακίαν ἐξῆλθες τῶν μέτρων τῆς φύσεως συνέγνων σοι τῇ ἀκεραιότητι. Κἂν γάρ τις ἀπὸ ἀκακίας ἁμάρτη, ὁ Θεὸς διορθοῦται τὰ ἀπὸ ἀκακίας γινόμενα (ἔνθα ἀνωτέρω, τόμ. 56ος, στ. 581). Διατί δὲ ἀνέφερα ἐδῶ τὰ εἰρημένα; Ἵνα προσαρμόσωμεν ταῦτα καὶ εἰς τὸν Ὅσιον Γεράσιμον τοῦτον καὶ εἰς τοὺς ἄλλους Ἀναχωρητάς, καὶ εἰς τὰς δέκα χιλιάδας τῶν Ὁσίων, οἵτινες ἐξ ἁπλότητος καὶ ἁγνοίας περιέπεσον εἴς τινα ἀπάδοντα τῇ κοινῇ δόξῃ τῆς Ἐκκλησίας».
