Ὅταν λοιπὸν εἶδον, ὅτι δὲν δύνανται νὰ ἀπομακρύνουν τὸν Ἅγιον ἀπὸ τῆς Πίστεώς του, ἀπεφάσισαν νὰ τὸν τιμωρήσουν μὲ φρικτὸν καὶ ἐπώδυνον θάνατον. Τὸν ἐκτύπησαν τότε ἀσπλάγχως, ἕως ὅτου ἐκοκκίνισεν ἡ γῆ ἀπὸ τὸ ἅγιον αἷμά του. Δύο καὶ τρεῖς φορὰς ἠλλάγησαν οἱ μαστιγοῦντες, ὁ δὲ Ἅγιος ὑπέμενε γενναίως καὶ προσευχόμενος, ἔλεγεν· «Ὑπομένων ὑπέμεινα τὸν Κύριον» (Ψαλμ. λθ’ 2). Τόσον δὲ ὑπέμεινε τὴν μαστίγωσιν, ὥστε ἐφαίνετο ὡσὰν νὰ ἔπασχε πράγματι ἄλλος. Ἔπειτα ἔδεσαν τὸν Ἅγιον εἰς ἓν δένδρον καὶ τὸν ἐλόγχευσαν καὶ ἄλλας πολλὰς φρικτὰς τιμωρίας τοῦ ἔκαμαν, ἐπιμένοντες νὰ ἀρνηθῇ τὸν Χριστὸν καὶ νὰ προσκυνήσῃ τὰ εἴδωλα. Οὗτος δὲ ἀπεκρίνετο ἀφόβως καὶ ὕβριζε τοὺς βασανιστάς του, λέγων· «Θηριόγνωμοι καὶ ἀπάνθρωποι, οἵτινες μόνον σχῆμα ἀνθρώπων ἔχετε, ἀλλ’ ἀνθρωπίνης γνώμης οὐδόλως μετέχετε, μὴ ἔχετε ἐλπίδα νὰ μὲ χωρίσητε ἀπὸ τὴν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ μου. Διότι ὅσα κακὰ κάμνετε εἰς ἐμέ, τόσους στεφάνους μοῦ πλέκετε. Ὁ δὲ Κύριός μου Ἰησοῦς Χριστὸς παρίσταται βοηθός μου καὶ μοῦ ἐλαφρύνει τὴν τιμωρίαν, ὥστε οὐδὲ πόνον τινὰ νὰ αἰσθάνωμαι.
Ταῦτα ἀκούσαντες οἱ βάρβαροι ἀπηλπίσθησαν. Πεισθέντες δέ, ὅτι δὲν θέλουν δυνηθῆ νὰ μεταστρέψουν τὴν γνώμην του, καὶ ἂν ἀκόμη τοῦ προξενήσουν μυρίας πληγάς, ἔκοψαν τὴν ἁγίαν αὐτοῦ κεφαλήν, τὴν ἐνάτην τοῦ μηνὸς Μαΐου. Οὕτω ἡ μὲν μακαρία αὐτοῦ ψυχή, ὁλόφωτος, ἀνῆλθεν εἰς τὰ οὐράνια σκηνώματα, ἔχουσα τοὺς φωτεινοὺς Ἀγγέλους συνευφραινομένους αὐτῇ καὶ συμψάλλοντας, τὸ δὲ ἅγιον καὶ πανσεβάσμιον αὐτοῦ Λείψανον ἔμεινεν εἰς τὸ ὄρος ἐκεῖνο ἄταφον καὶ ἀνεπιμέλητον. Ὅμως, διὰ τῆς Χάριτος τοῦ μεγαλοδώρου καὶ Παντοδυνάμου Θεοῦ, διεφυλάχθη ὑπὸ θείων Ἀγγέλων ἐπὶ πολλοὺς χρόνους, ἕως ὅτου ἠθέλησεν Αὐτὸς ὁ Μέγας Θεὸς νὰ ἀποκαλύψῃ τοῦτο, μὲ τρόπον θαυμάσιον, ὡς πολύτιμον θησαυρόν. Διότι ὅσοι εἰς τὴν γῆν ἐδόξασαν Αὐτὸν καὶ διὰ τὸ Πανάγιον καὶ ὑπερύμνητον ὄνομα Αὐτοῦ ἠγωνίσθησαν, ἐτίμησεν αὐτοὺς ὁ Πανάγαθος Θεὸς καὶ ἀντήμειψε πλουσίως, καταστήσας αὐτοὺς υἱοὺς καὶ κληρονόμους τῆς οὐρανίου Βασιλείας Αὐτοῦ.
Ὄχι δὲ μόνον εἰς τοὺς οὐρανοὺς ἀποδίδει ό Κύριος τὸν μισθὸν τῶν καμάτων μυριοπλασίως εἰς ἐκείνους οἵτινες ἠγωνίσθησαν, ἀλλὰ καὶ ἐδῶ εἰς τὴν γῆν προσφέρει χάριν καὶ δύναμιν νὰ τελοῦν θαύματα, ἵνα τοὺς δοξάζουν οἱ ἄνθρωποι καὶ νὰ παρακινοῦνται εἰς τὰ καλὰ ἔργα, μιμούμενοι τούτους κατὰ δύναμιν, ὡς βλέποντες παρ’ αὐτῶν τελούμενα ἐξαίσια θαύματα. Οὕτω καὶ τὸν Ὁσιομάρτυρα Αὐτοῦ Νικόλαον κατέστησεν ἱκανὸν νὰ θαυματουργῇ, διὰ νὰ ἐννοήσῃ ὁ καθεὶς πόσης παρρησίας ἠξιώθη παρ᾽ Αὐτοῦ τοῦ Παναγάθου καὶ Παντοδυνάμου Θεοῦ.