Ἀλλ’ ὁ πονηρὸς διάβολος, βλέπων τὴν κατὰ Θεὸν πολιτείαν αὐτῶν, τὴν θαυμασίαν καὶ ἀξιέπαινον, δεν ἠδυνήθη νὰ ὑποφέρῃ ἕως τέλους, ὁ τρισκατάρατος, καθὼς πάντοτε ἔχει συνήθειαν νὰ ἐμποδίζῃ τὸ καλόν, ὡς μισόκαλος, καὶ νὰ ἐνοχλῇ τοὺς ἐναρέτους, ὡς δόλιος. Ὅθεν ἐξήγειρε τοὺς ἀθέους Ἀβάρους καὶ ἐλεηλάτησαν τὰ μέρη τῆς Δύσεως. Καταπατοῦντες δὲ οὗτοι κάστρα καὶ χώρας καὶ πολλοὺς αἰχμαλωτίσαντες, ἦλθον καὶ εἰς τὴν Λάρισαν, ἐντὸς ὀλίγων δὲ ἡμερῶν ἐκυρίευσαν καὶ κατέλαβον ταύτην καὶ ὅλα τὰ περίχωρα. Τόσον δὲ ἐταπείνωσαν τοὺς ἀνθρώπους τῆς περιοχῆς ἐκείνης, ὥστε καὶ εἰς τὴν πίστιν κατεδυνάστευσαν τούτους καὶ τοὺς ἐξηνάγκαζον νὰ ἀρνηθοῦν τὸν Δεσπότην Χριστόν, τὸν μόνον ἀληθινὸν Θεὸν καὶ νὰ προσκυνήσουν ἄχρηστα εἴδωλα, πολλοὺς δὲ καὶ ἐθανάτωσαν, ὅσους δὲν ἠθέλησαν νὰ προδώσουν τὴν εὐσέβειαν. Οὗτοι οἱ μακάριοι ὑπέμειναν σκληρὰς τιμωρίας καὶ μύρια βασανιστήρια, διὰ τὴν ἀγάπην τοῦ γλυκυτάτου Χριστοῦ, οἱ φιλόχριστοι. Οὕτω, διὰ τῶν προσκαίρων κακώσεων, ἐκληρονόμησαν αἰώνιον εὐφροσύνην καὶ ἀγαλλίασιν εἰς τὴν Βασιλείαν Αὐτοῦ τὴν οὐράνιον.
Ὅταν δὲ ταῦτα συνέβαινον, ὁ μακάριος Νικόλαος εὑρίσκετο εἰς τὴς Σκήτην τῆς Βουνένης καὶ ἠσκήτευε μετὰ τῶν ἄλλων Πατέρων, τῶν ὁποίων τὰ ὀνόματα ἦσαν τὰ ἑξῆς. Γρηγόριος, Ἁρμόδιος, Ἰωάννης, Δημήτριος, Μιχαήλ, Ἀκίνδυνος, Θεόδωρος, Παγκράτιος, Πανταλέων, Αἱμιλιανὸς καὶ Ναυούδιος. Μίαν δὲ νύκτα, ἐνῷ οὗτοι προσηύχοντο, ἦλθεν Ἄγγελος Κυρίου καὶ εἶπε πρὸς αὐτούς· «Ἑτοιμασθῆτε νὰ σταθῆτε γενναῖοι, διότι εἰς ὀλίγας ἡμέρας μέλλει νὰ μαρτυρήσετε, διὰ νὰ λάβετε τὰ βραβεῖα καὶ τοὺς στεφάνους τῆς ἀθλήσεως καὶ οὕτω νὰ κληρονομήσετε τὴν οὐράνιον Βασιλείαν». Τοῦτο εἰπών, αὐτὸς μὲν ἀφανὴς ἐγένετο, οἱ δέ, ἀκούσαντες τὰ χαρμόσυνα εὐαγγέλια, ἐχάρησαν καὶ ἠγωνίζοντο περισσότερον, μὲ νηστείας καὶ προσευχάς, διὰ νὰ γίνωσιν ἄξιοι τῆς αἰωνίου μακαριότητος.
Μεθ’ ἡμέρας τινὰς ἔμαθον οἱ αἱμοβόροι ἐκεῖνοι κύνες, οἱ βάρβαροι Ἄβαροι, ὅτι εἰς τὸ ὄρος τῆς Βουνένης ἔμενον Ἀσκηταί, νηστεύοντες καὶ προσκυνοῦντες ἀκαταπαύστως ἡμέραν καὶ νύκτα τὸν Κύριον. Ὡπλίσθησαν λοιπὸν καὶ μετέβησαν ἵνα τοὺς φονεύσωσιν. Ὁ δὲ μακάριος Νικόλαος ἐνουθέτει τοὺς ἀδελφοὺς καὶ τοὺς Συνασκητάς του, συμβουλεύων αὐτοὺς καὶ λέγων· «Μὴ φοβηθῶμεν, ἀδελφοί, τὸν πρόσκαιρον θάνατον, οὔτε νὰ δειλιάσωμεν, διότι τώρα ἦλθεν ἡ ὥρα νὰ δείξωμεν τὴν ἀνδρείαν μας καὶ νὰ κληρονομήσωμεν, μὲ μικρὰν καὶ ὀλίγην τιμωρίαν, παντοτεινὴν εὐφροσύνην καὶ αἰωνίαν ἀνάπαυσιν».