Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου νέου ἐνδόξου καὶ καλλινίκου Ἱερομάρτυρος ΖΑΧΑΡΙΟΥ τοῦ Προυσαέως, ἀθλήσαντος ἐν ἔτει ͵αωβ’ (1802).

Διότι, κἄποτε, διατελῶν ἐν μέθῃ, ἀπώλεσε τὸν λογισμὸν καὶ εἰς κατάστασιν παραφροσύνης καὶ τυφλώσεως τοῦ νοὸς εὑρισκόμενος, ἠρνήθη, φεῦ τοῦ τολμήματος! τὸν Ποιητὴν καὶ Σωτῆρά του Ἰησοῦν Χριστὸν καὶ ἐδέχθη τὴν πλάνην καὶ τὴν ἀσέβειαν τῶν πεπλανημένων Ἀγαρηνῶν. Δὲν εἶναι δὲ παράδοξον τὸ νὰ πάθῃ τις τόσον μέγα κακόν, διότι, κατὰ τὸν Μέγαν Βασίλειον, καθὼς ὁ καπνὸς διώκει τὰς μελίσσας, οὕτω καὶ ἡ μέθη ἀπομακρύνει ἀπὸ τὸν Χριστιανὸν τὰ πνευματικὰ χαρίσματα. Ὅθεν, ἀπομείνας ἔρημος τῆς θείας Χάριτος, περιῆλθεν εἰς ἐξαθλίωσιν καὶ ἔπεσεν ὁ δυστυχὴς τότε Ζαχαρίας εἰς πλεῖστα ὅσα ἄτοπα.

Ἀλλ’ εὐλογητὸς ὁ φιλάνθρωπος Θεός, ὁ μὴ θέλων τὸν θάνατον τοῦ ἁμαρτωλοῦ. Ἂς ἔχῃ δόξαν ἡ πάνσοφος Αὐτοῦ πρόνοια, διότι διὰ τοῦ μέσου διὰ τοῦ ὁποίου ὁ μισάνθρωπος διάβολος ἐκυρίευσε τὸν Ζαχαρίαν, καταντήσας αὐτὸν ἀποστάτην καὶ ἀρνητὴν τῆς εὐσεβοῦς καὶ Ὀρθοδόξου Πίστεως, ἰδικόν του δὲ δοῦλον, διὰ τοῦ αὐτοῦ μέσου, ἤτοι τῆς μέθης, ἥρπασεν αὐτὸν πάλιν ὁ Χριστὸς καὶ οὐχὶ ὡς δοῦλον Αὐτοῦ, ἀλλ’ ὡς φίλον καὶ Μάρτυρα λαμπρὸν τῆς Θεότητός Του, κληρονόμον δὲ τῆς Βασιλείας Του. Ἀκούσατε τὸν τρόπον, ὦ φιλομάρτυρες ἀδελφοί. Μεθυσμένος ὢν ὁ Ζαχαρίας ἠρνήθη, ὡς εἴπομεν, τὸν Χριστὸν καὶ ἐδέχθη τὴν ἀντίχριστον θρησκείαν τῶν Ἀγαρηνῶν εἰς τοὺς ͵αωα’ (1801) ἀπὸ Χριστοῦ χρόνους· εὐθὺς ὅμως μόλις συνῆλθε καὶ ἐξεσκοτίσθη ὁ νοῦς του ἀπὸ τὸν σκοτισμὸν τῆς μέθης καὶ ἐγνώρισε τὴν συμφορὰν τὴν ὁποίαν ἔπαθεν, ἐλυπήθη. Καὶ ἔκλαυσε τότε πικρῶς ὁ εὐλογημένος ὡς ὁ Πέτρος, μετενόησε, πλὴν συλλογιζόμενος, ὅτι ἡ μὲν ἄρνησίς του ἐγένετο ἐμφανῶς, ἡ δὲ λύπη, τὰ δάκρυα καὶ ἡ μετάνοια ἐγένοντο κρυφίως, πρὸς μόνον τὸν Θεόν, δὲν ηὐχαριστεῖτο, οὔτε ὁ ἔλεγχος τῆς συνειδήσεώς του ἔπαυεν, ἀλλ’ ἐπεθύμει νὰ παρουσιασθῇ καὶ νὰ ὁμολογήσῃ πάλιν τὴν Πίστιν αὐτοῦ τὴν ἁγίαν καὶ διὰ τοῦ αἵματός του νὰ ἀποπλύνῃ τὴν ἁμαρτίαν τῆς ἀρνήσεώς του καὶ νὰ δοξάσῃ τὸν Θεὸν διὰ τοῦ μαρτυρικοῦ του θανάτου.

Ὅθεν, μεθυσμένος πάλιν μετέβη ἡμέραν τινὰ εἰς τὴν οἰκίαν χήρας τινὸς γυναικὸς καὶ ἐζήτει παρ αὐτῆς τὰ χρήματα, τὰ ὁποῖα εἶχε δώσει εἰς αὐτὴν πρότερον. Ἐκείνη δέ, μὴ ἔχουσα καὶ ὡς ἐκ τούτου ὀργισθεῖσα, εἶπε λόγους οἵτινες ἐσκανδάλισαν τὸν Ζαχαρίαν. Τότε ἐκεῖνος ἔτρεξὲν εὐθὺς εἰς τὸν κριτὴν καὶ ἀνέφερε τὴν γυναῖκα.


Ὑποσημειώσεις

[1] Προύσα· ἀρχαία πόλις ἐκτισμένη εἰς τοὺς βορείους πρόποδας τοῦ ὄρους Ὀλύμπου τῆς Βιθυνίας τῆς ΒΔ Μικρᾶς Ἀσίας, εἰς ὑψόμετρον 305 μ. ἀπὸ τῆς ἐπιφανείας τῆς θαλάσσης. Τὸ ἀρχαιότερον ὄνομα αὐτῆς ἦτο Κίος. Σημαντικὴ πόλις τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας, μετὰ τὴν Τουρκικὴν κατάληψην αὐτῆς τὸ 1326 διετέλεσε δι’ ὀλίγον διάστημα πρωτεύουσα τοῦ Ὀθωμανικοῦ κράτους. Ἡ σημερινὴ Τουρκικὴ ὀνομασία της εἶναι Μπούρσα καὶ εἶναι ἐκ τῶν μεγαλυτέρων πόλεων τοῦ συγχρόνου Τουρκικοῦ κράτους.