ΖΑΧΑΡΙΑΣ ὁ γενναῖος τοῦ Χριστοῦ Ἱερομάρτυς κατήγετο ἐκ τῆς περιφήμου Προύσης [1], πόλεως τῆς Μικρᾶς Ἀσίας εἰς τὴν ὁποίαν ἐγεννήθη κατὰ τὸ δεύτερον ἥμισυ τοῦ ΙΗ’ αἰῶνος, ἐκ γονέων καὶ προγόνων Χριστιανῶν εὐγενῶν καὶ τιμίων, οἱ ὁποῖοι καὶ τὸν ἀνέθρεψαν ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ Κυρίου. Οὕτως ἐναρέτως ἀνατραφεὶς κατὰ τὴν παιδικήν του ἡλικίαν, καὶ ὅταν ἡλικιώθη τὴν αὐτὴν ἐνάρετον πολιτείαν ἐπεδείκνυε. Διὸ καὶ τοῦ χαρίσματος τῆς Ἱερωσύνης ἠξιώθη ὡς ὑπεράξιος. Πῶς ὅμως ὁ τόσον ἐνάρετος κατὰ τὴν νεότητά του Ζαχαρίας ὑπέπεσεν ὕστερον εἰς τὸ πτῶμα τῆς ἀρνήσεως ἀκούσατε.
Πᾶν κτίσμα Θεοῦ καλόν, ἀποφαίνεται ἀξιωματικῶς ὁ θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος καὶ οὐδὲν ἀπόβλητον, μετ’ εὐχαριστίας λαμβανόμενον (Α’ Τιμ. δ’ 4). Καὶ πρὸ τοῦ Παύλου ἡ θεόπνευστος ἱστορία τῆς Γενέσεως μᾶς βεβαιοῖ τὴν ἀλήθειαν τῶν λόγων τούτων, λέγουσα: «Καὶ εἶδεν ὁ Θεὸς τὰ πάντα, ὅσα ἐποίησε καὶ ἰδοὺ καλὰ λίαν» (Γεν. α’ 31). Ἀλλ’ ὤ τῆς δυστυχίας τοῦ ἀνθρώπου! Αὐτὰ ταῦτα τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰ λίαν καλά, τὰ ὁποῖα ἐποίησεν ὁ Θεὸς πρὸς εὐεργεσίαν του, διὰ τῆς καταχρήσεως ἢ τῆς κακῆς χρήσεως, τούτων γίνονται δι’ αὐτὸν ὄλεθρος καὶ ἀπώλεια. Ὁ οἶνος, παραδείγματος χάριν, εἶναι ὁμολογουμένως ἓν ἀγαθὸν τοῦ ἀγαθοῦ Θεοῦ ποίημα, ὄχι μόνον πρὸς εὐφροσύνην ἀλλὰ καὶ πρὸς συντήρησιν τῶν ἀνθρώπων. Ἡ κατάχρησις ὅμως τούτου πόσα κακὰ δὲν προξενεῖ εἰς αὐτούς; Πολλὰ βεβαίως. Εἰς πολλοὺς δὲ φέρει καὶ ψυχικὸν καὶ σωματικὸν ὄλεθρον. Ἡ διήγησις τοῦ βίου τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Ζαχαρίου θέλει ἀποδείξει τοῦτο πληρέστατα.
Ὁ Ἅγιος οὗτος Ἱερομάρτυς Ζαχαρίας ἦτο εἰς τὴν Προῦσαν ἐφημέριος, εἰς τὴν ἐνοριακὴν Ἐκκλησίαν τὴν λεγομένην Καγιάμπασι. Ἀλλ’ ἡ κατάχρησις τοῦ οἴνου, εἰς τὴν ὁποίαν μὲ τὴν πάροδον τοῦ χρόνου ὑπέπεσε, κατέστησε τὸν εὐγενῆ τοῦτον ὡς δυσγενῆ, τὸν τίμιον ἀπέδειξεν ἄτιμον, τὸν Ἱερομόναχον λιποτάκτην, τὸν Χριστιανόν, ὤ τῆς συμφορᾶς! ἀρνησίχριστον, ἂν δὲ ὁ φιλάνθρωπος Θεός, ὁ θέλων πάντας σωθῆναι, δὲν ἀπέσπα αὐτὸν διὰ τῶν πανσόφων τρόπων τῆς ἀγαθῆς του προνοίας ἀπὸ τοῦ βυθοῦ τῆς ἀπογνώσεως καὶ ἀπελπισίας, ἡ ἐπάρατος μέθη θὰ κατεπόντιζεν αὐτὸν ἐντὸς τῆς αἰωνίου καὶ ἀτελευτήτου κολάσεως.