Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις ἐνδόξου καὶ καλλινίκου νέου Ὁσιομάρτυρος ΠΑΥΛΟΥ τοῦ Πελοποννησίου ἀθλήσαντος κατὰ τὸ ἔτος ͵αωιη’ (1818).

Ὡς δὲ ὁ Τιμόθεος εἶπεν ὅτι εἶναι γλυκύτατον, ἀπεκρίθη πρὸς αὐτὸν ὁ Μάρτυς· «Αἰσθάνεσαι, ἀδελφέ μου, ὁποίαν γλυκύτητα ἔχει; διατί λοιπὸν μὲ ἐμποδίζεις;». Κατ’ ἐκείνας δὲ τὰς ἡμέρας, ὡς εἴπομεν, ἀνεχώρησεν ὁ Μάρτυς διὰ τὴν πατρίδα του Πελοπόννησον.

Φθάσας δὲ ἐκεῖ μετέβη εἰς τὴν Ἱερὰν Μονὴν τῆς Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου τοῦ Μεγάλου Σπηλαίου, κειμένην εἰς τὴν ἐπαρχίαν τῶν Καλαβρύτων καὶ ἐκεῖ ἔμεινεν ἡμέρας τεσσαράκοντα. Νηστεύων δὲ καὶ ἀγρυπνῶν, παρεκάλει τὴν Κυρίαν ἡμῶν Θεοτόκον νὰ ἐνισχύσῃ αὐτὸν εἰς τὸν ἀγῶνα τοῦ ἱεροῦ Μαρτυρίου. Ἐκεῖ δὲ διατρίβων, ἐπληροφορήθη δι’ ὀπτασίας, τὴν ὁποίαν εἶδε καὶ τὸ εἶπεν εἰς τοὺς Πατέρας, ὅμως δὲν ἐφανέρωσεν εἰς αὐτοὺς ὁποία ἦτο ἡ ὀπτασία. Οὕτω, λαβὼν θάρρος, ἀνεχώρησεν ἐκεῖθεν καὶ ἐπορεύετο τὴν ὁδὸν τοῦ Μαρτυρίου, χαίρων καὶ ἀγαλλόμενος καὶ δοξάζων τὴν ὑπερύμνητον Κυρίαν ἡμῶν Θεοτόκον, ἥτις δὲν παρεῖδε τὰς δεήσεις αὐτοῦ. Μετέβη δὲ κατ’ εὐθεῖαν εἰς τὰ Καλάβρυτα καὶ ἐκεῖθεν εἰς Τρίπολιν. Ἔπειτα κατῆλθεν εἰς Ναύπλιον, ὅπου ἦτο εἷς ἐξάδελφος αὐτοῦ τουρκευμένος καί, εὑρὼν αὐτὸν ὁ Μάρτυς, παρεκίνησε καὶ ἐνουθέτησε νὰ ἐπιστρέψῃ εἰς τὴν τοῦ Χριστοῦ πίστιν καὶ νὰ ἐγερθῇ ἐκ τοῦ δεινοῦ πτώματος τῆς ἀρνήσεως τοῦ Χριστοῦ. Ἐκεῖνος δέ, φοβούμενος τὰς τιμωρίας τῶν τυράννων, κατ’ ἀργὰς μὲν δὲν ἤθελεν, ὕστερον δὲ ἐπέστρεψεν, ἐπειδὴ ὁ Μάρτυς ἔλεγε πρὸς αὐτόν· «Ἐλθὲ μετ’ ἐμοῦ, διὰ νὰ ἰδῇς πῶς θέλω ὑπομείνει τὰ μαρτύρια, μὲ τὴν χάριν καὶ τὴ βοήθειαν τοῦ Κυρίου καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ, διὰ πρεσβειῶν τῆς Παναγίας Αὐτοῦ Μητρός».

Οὕτω παραλαβὼν τοῦτον συνοδίτην μετέβη εἰς τὴν Τρίπολιν καὶ χωρὶς ἀναβολὴν παρουσιάσθη εἰς τὸν μουφτῆν [2] καὶ λέγει πρὸς αὐτόν· «Θέλω νὰ κάμῃς δι’ ἐμὲ κρίσιν ἀληθῆ καὶ δικαίαν». Ὁ δὲ μουφτῆς εἶπε· «Θέλω πράξει τοῦτο». Ὁ Μάρτυς τότε εἶπεν· «Ἐγώ, ὅταν ἤμην παιδίον, εἶχον ἓν σκεῦος πολύτιμον χρυσοῦν κεκοσμημένον μὲ λίθους πολυτίμους καὶ εἷς ψεύστης μὲ ἠπάτησεν, ὡς παιδίον ἀνόητον, καὶ τὸ ἥρπασεν, ἀντ’ ἐκείνου δὲ μοὶ ἔδωκεν ἄλλο, ψευδές. Λοιπὸν εἶναι δίκαιον νὰ λάβω πάλιν τὸ σκεῦος μου τὸ ἀληθινὸν ἢ ὄχι;». Ἀπεκρίθη ὁ μουφτῆς· «Νὰ τὸ λάβῃς μὲ πᾶσαν δικαιοσύνην». Εἶπε τότε ὁ Μάρτυς· «Λοιπὸν δός μοι ἀπόδειξιν». Τοιουτοτρόπως λαβὼν τὴν ἀπόδειξιν ἀνῆλθεν εἰς τὸ δικαστήριον τοῦ ἡγεμόνος, μετὰ τοῦ προειρημένου ἐξαδέλφου του.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ ἐν τῶ Ἁγίῳ Ὄρει τοῦ Ἄθωνος Κοινοβιακὴ Μονὴ τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονος, ἡ ἐπιλεγομένη Ρωσική, ἱδρύθη κατὰ τὸ ἔτος 1803, προτροπῇ μὲν τοῦ τότε Πατριάρχου Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Εʹ, συνδρομῇ δὲ τοῦ καὶ αὐτοῦ ὑπὸ τῶν Τούρκων ἐκτελεσθέντος ἡγεμόνος τῆς Μολδαβίας Σκαρλάτου Καλλιμάχη (1773-1821). Πρῶτος Ἡγούμενος ταύτης ἐχρημάτισεν ὁ ἐνταῦθα ἀναφερόμενος Ἱερομόναχος Σάββας ὁ Πελοποννήσιος.

[2] Μουφτῆς· νομοκράτης τῶν Ἀγαρηνῶν.