Λόγος Β’, Πανηγυρικὸς εἰς τοὺς Ἁγίους Ἀποστόλους ΠΕΤΡΟΝ καὶ ΠΑΥΛΟΝ.

Ἡμεῖς, ἂν ἐρωτήσωμεν καὶ τὰ ἔθνη τῆς οἰκουμένης, θέλουν μᾶς φανερώσουν τὸν Παῦλον φωστῆρα μεγαλώτατον τῆς Ἐκκλησίας. Εἰπέτε μας, λοιπόν, ὑμεῖς, ὅλα τὰ τετραπέρατα τοῦ κόσμου, γένη, λαοί, φυλαὶ καὶ γλῶσσαι, ποῖος ὑπῆρξεν ὁ διδάσκαλος τῆς μαθήσεώς σας, ὅπου ἐγνωρίσατε Τριάδα ἐν μονάδι, καὶ μονάδα ἐν Τριάδι εἰς τὴν θεότητα, μίαν οὐσίαν, μίαν φύσιν, καὶ μίαν ἀΐδιον βασιλείαν ἐν αὐτῇ; ἄσπορον γέννησιν ἐν Λόγῳ ἄχρονον τοῦ Υἱοῦ τὴν γέννησιν ἐν Πατρί, καὶ χρονικὴν τὴν ἀρχὴν ἐν Μητρί, μονάδα ὑποστάσεως καὶ δυάδα φύσεων; ποῖος σᾶς ὕψωσεν οὕτω τὸν νοῦν, δίχως θάμβος ποτέ, φωτιζόμενοι εἰς τὴν γνῶσιν τῆς θείας ἀποκαλύψεως νὰ ἐννοῇς ἀκατανόητα μυστήρια, καὶ νὰ πιστεύετε ἀναμφιβόλως ἀκατάληπτα πράγματα τῆς θεολογίας; ποῖος σᾶς ἐλύτρωσεν ἀπὸ τὰ σκότη τῆς ἀθεΐας ἁρπάζων ὑμᾶς ἀπὸ τοὺς ὄνυχας τῶν δαιμόνων, καὶ ὁδηγῶν ὑμᾶς πρὸς τὴν τῶν οὐρανῶν θείαν πορείαν; Ὁ Παῦλος, τὸ γλυκύτατον ὄνομα (ἀποκρίνονται μὲ μίαν φωνὴν ὅλα τὰ ἔθνη)· ὁ Παῦλος ὑπῆρξεν ὁ διδάσκαλος, ὁ ἰατρὸς τῶν ψυχῶν καὶ τῶν σωμάτων μας. Οὗτος εἶναι ὅπου ἔλαμψεν ὡς ἥλιος εἰς ἡμᾶς, διώκων τὸ σκότος ἀπὸ τὴν καρδίαν μας καὶ χαρίζων τοιοῦτον φῶς εἰς τὴν ψυχήν μας· οὗτος εἶναι ὁ κοινὸς τῆς σωτηρίας μας βοηθός· οὗτος ὅπου μᾶς ἥρπασεν ἀπὸ τὴν κόλασιν, ἀπὸ τὰ σκότη τοῦ ᾍδου, καὶ μᾶς ἔφερεν ἕως τὸν τρίτον οὐρανόν, εἰς τὸν ὁποῖον ἀκούομεν ρήματα, ἃ οὐκ ἐξὸν ἀνθρώπῳ λαλῆσαι. Οὗτος εἶναι ὅπου ἐγένετο μέγας φωστὴρ εἰς τὰς Ἐκκλησίας μας, μὲ τὰς καθημερινάς του διδασκαλίας. Ὦ λοιπὸν μέγας διδάσκαλος οὗτος· ὦ μέγας φωστὴρ τῆς Ἐκκλησίας ὅπου ἐφάνη ὁ Παῦλος; Λοιπὸν πῶς ἠμποροῦμεν νὰ μὴ τὸν ὀνομάσωμεν μέγαν φωστῆρα, Χριστιανοί, ἀνίσως καὶ ἔλαμψε τόσον φῶς τῆς θεολογίας εἰς ὅλα τὰ ἔθνη; ἀνίσως καὶ ἐπέστρεψε τόσα πλήθη ἀνθρώπων εἰς τὴν ἀληθινὴν πίστιν τοῦ Κυρίου μας;

Ναί, φωστὴρ μεγαλώτατος καὶ ὁ Παῦλος, φωστὴρ καὶ ὁ Πέτρος. Διότι, ἐὰν ὁ ἥλιος καὶ ἡ σελήνη δὲν λέγωνται φωστῆρες τοῦ οὐρανοῦ, παρὰ διότι πέμπουσι τὸ φῶς εἰς τὴν γῆν, πῶς ἠμπορεῖ νὰ μὴ λέγωνται φωστῆρες τῆς Ἐκκλησίας ὁ Πέτρος καὶ ὁ Παῦλος, οἵτινες ἔλαμψαν τὸ φῶς τῆς θεογνωσίας καὶ ἐφώτισαν ὅλον τὸν κόσμον; μάλιστα ὅσον διαφέρει τὸ φῶς τοῦ Θεοῦ, ὅπου ἐφωταγώγησαν οἱ Ἀπόστολοι, ἀπὸ τὸ φῶς τοῦ ἡλίου καὶ τῆς σελήνης, τόσον διαφορετικώτερον ἀκόμη ὀνομάζομεν φωστῆρας τῆς Ἐκκλησίας τὸν Πέτρον καὶ Παῦλον, ἀπὸ τοὺς δύο μεγάλους φωστῆρας, τὸν ἥλιον καὶ τὴν σελήνην.