Ἐπειδὴ δέ, καθὼς εἶπέ τις τῶν Πατέρων, δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ κρυβῇ εἰς τὸ σκότος ἐκεῖνος, ὅστις βαστάζει ἀνημμένην λαμπάδα, διότι φανεροῖ αὐτὸν τὸ φῶς τῆς λαμπάδος ἢ μᾶλλον εἰπεῖν, κατὰ τὸν τοῦ Κυρίου λόγον: «Οὐ δύναται πόλις κρυβῆναι ἐπάνω ὄρους κειμένη» (Ματθ. ε’ 17), οὕτω καὶ ὁ Ὅσιος οὗτος Θεόφιλος, λάμπων πανταχόθεν διὰ τοῦ φωτὸς τῶν ἀρετῶν καὶ τῆς ἐνθέου πολιτείας, ἔγινε περίφημος καὶ ὀνομαστός, ὄχι μόνον εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος, ἀλλὰ καὶ εἰς τὰ πέριξ, καὶ εἰς τὰ μακρὰν μέρη. Ὅθεν καὶ πολλοί, ἀκούοντες τὴν ἔνθεον αὐτοῦ πολιτείαν καὶ τὰ θαυμαστὰ αὐτοῦ κατορθώματα, ἐπεθύμουν ἵνα ἔχωσιν αὐτὸν Ποιμένα καὶ Διδάσκαλον μάλιστα δὲ καὶ ἐξαιρέτως ἡ γειτονεύουσα πόλις τῆς Θεσσαλονίκης, ἐστερημένη οὖσα τότε Ποιμένος, ἐδίψα ὡς ἡ ἔλαφος νὰ ἀπολαύσῃ τὰ γλυκύτατα νάματα τῆς διδασκαλίας του. Διὸ καὶ ὅτε ἔτυχε τότε διαβαίνων ἐκ τῆς Θεσσαλονίκης ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως κύριος Θεόκλητος, παρεκάλεσαν τοῦτον οἱ Θεσσαλονικεῖς καὶ ἔγραψεν ἐπιστολὴν ἰδιόχειρον πρὸς τὸν Ὅσιον (διότι ἦτο ἄκρος φίλος αὐτοῦ ναὶ συμπατριώτης), παρακαλῶν αὐτὸν νὰ ἔλθῃ εἰς Θεσσαλονίκην, ἵνα ἴδωσιν ἀλλήλους, ὡς παλαιοὶ φίλοι καὶ συμπατριῶται· περὶ δὲ τῆς Ἀρχιερωσύνης οὐδὲν ἀνέφερεν.
Ἀναγνώσας τὴν ἐπιστολὴν ὁ Ὅσιος, ἠννόησε τὸν σκοπόν· ὅθεν μισῶν δόξαν, ματαίαν καὶ πρόσκαιρα ἀξιώματα, ἔγινε πρῶτον παρευθὺς Μεγαλόσχημος· ἔπειτα γράφει προς τὸν Πατριάρχην, ὅτι ἠσθένησε βαρέως, καὶ διὰ τοῦτο ἔλαβε τὸ μέγα σχῆμα καὶ ὅτι παρητήθη τῆς ἱερωσύνης· διὸ καὶ δὲν δύνανται νὰ ἔλθῃ οὐδὲ πεζὸς οὐδὲ ἀναβάτης, εἰμὴ ἂν τύχῃ εἰς κράββατον. Ταύτας καὶ ἄλλας προφασιολογίας γράψας πρὸς ἀποφυγὴν τῆς ἐνοχλήσεως, ἐζήτει τὴν συγχώρησιν καὶ παρεκάλει αὐτὸν νὰ εὔχεται ὑπὲρ αὐτοῦ, καὶ ὅτι διὰ τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ θέλουσιν ἰδεῖ ἀλλήλους ἐν τῇ Βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν. Ταύτην τὴν ἀπάντησιν λαβὼν ὁ Πατριάρχης, ἐλυπήθη μὲν διότι δὲν ἐπέτυχε τοῦ ποθουμένου, ἀφ’ ἑτέρου ὅμως ἔχαιρε θαυμάζων τὴν μεγίστην τοῦ Ὁσίου ταπείνωσιν· ὅθεν καὶ ηὔχετο ὑπὲρ αὐτοῦ, ἵνα τελειώσῃ τὸν θεάρεστον αὐτοῦ σκοπόν, τὸν ὁποῖον ἐπόθει.
Πλησίον τῆς Μονῆς, τῶν Ἰβήρων ἡσύχαζε Προηγούμενός τις Διονύσιος ὀνόματι. Ὁ δὲ Ὅσιος Θεόφιλος, ἀγαπῶν τὴν ἡσυχίαν, ἐζήτησεν ἄδειαν παρὰ τοῦ Ἡγουμένου καὶ τῆς Ἀδελφότητος καὶ ἐποίησε μικρὰν καλύβην πλησίον αὐτοῦ τοῦ Προηγουμένου· διὸ καὶ ἦσαν μετ᾽ αὐτοῦ οὕτως ἡνωμένοι ὡς μία ψυχὴ εἰς δύο σώματα, ὁμιλοῦντες ἀεὶ περὶ πνευματικῶν ζητημάτων.