Τῇ αὐτῇ ἡμέρα μνήμη τοῦ Ὁσίου πατρὸς ἡμῶν ΠΑΥΛΟΥ τοῦ Ξηροποταμηνοῦ τοῦ κτίσαντος τὰς δύο Μονάς, τὴν τοῦ Ξηροποτάμου καὶ τὴν τοῦ Ἁγίου Παύλου, ἤτοι τὴν τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, τοῦ ἀκμάσαντος ἐν ἔτει ωκ’ καὶ ἐν εἰρήνῃ τελειωθέντος.

Ταῦτα καὶ τούτων περισσότερα ἀκούσας ὁ Ὅσιος ἐδάκρυσεν, ἐπειδὴ ἦτο εὐκατάνυκτος καὶ εἶχε τὴν χάριν τῶν δακρύων εἰς ὅλην του τὴν ζωήν· μίαν δὲ φοράν, ὅταν τὸν ἠρώτησεν εἷς ἀδελφός, λέγων· «τί νὰ κάμω, Πάτερ μου, διὰ νὰ ἀποκτήσω τὸ δάκρυον τῆς κατανύξεως;» τοῦ ἀπεκρίθη· «Ἔχε πάντοτε τὸν νοῦν σου εἰς τὸ φοβερὸν κριτήριον τοῦ Χριστοῦ καὶ εἰς τὰς ἁμαρτίας σου, καὶ δὲν θέλουν λείψει ἀπὸ σὲ τὰ δάκρυα». Καὶ ἀφοῦ ἐδάκρυσεν, ὡς εἴπομεν, εἶπε πρὸς τοὺς παρεστῶτας· «Μὴ κλαίετε, ἀδελφοί, ἀλλὰ συγχωρήσατέ μοι, ἐπειδὴ ἔφθασεν ὁ καιρός, τὸν ὁποῖον πάντοτε ἡ μὲν ψυχή μου ἐπεθύμει, ἡ δὲ σὰρξ ἐφοβεῖτο· ἀναστὰς δὲ ἐνεδύθη τὸν συνακτικόν του μανδύαν, καὶ ποιήσας ἱκανὴν προσευχήν, μετέλαβε τῶν ἀχράντων Μυστηρίων, εὐθὺς δὲ τότε ἔλαμψε τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος, τόσον ὥστε οἱ παρευρεθέντες ἐκεῖ ἔπεσαν χαμαί, μὴ δυνάμενοι νὰ βλέπουν τόσην λάμψιν ἀστράψασαν εἰς τὸ πρόσωπον τοῦ Ὁσίου.

Ἀφοῦ λοιπὸν μετέλαβεν ἐκάθησεν ἠλλοιωμένος τὴν καλὴν ἀλλοίωσιν, καὶ λέγων τὴν συνήθη εὐχὴν τὴν ὁποίαν πάντοτε ἔλεγεν, ἤτοι τὸ «Ἡ ἐλπίς μου ὁ Πατήρ, καταφυγή μου ὁ Υἱός, σκέπη μου τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, Τριὰς Ἁγία δόξα σοι», ἤρχισε πάλιν νὰ τοὺς λέγῃ νουθεσίας πολλάς· πρὸ πάντων δὲ εἶπεν· «Ἔχετε, τέκνα καὶ ἀδελφοί, τὴν ἀγάπην, τὴν εὐχήν, τὴν ταπείνωσιν καὶ τὴν ὑπακοήν· διότι ὅποιος Μοναχὸς δὲν ἔχῃ αὐτὰς τὰς ἀρετάς, δὲν πρέπει νὰ λέγεται Μοναχός, ἀλλὰ κοσμικός». Ὅταν δὲ ἐτελείωσε τὴν διδαχήν, εἶπεν· «Ἀλλοίμονον εἰς τὸν Μοναχὸν ἐκεῖνον, ὅστις ἔχει συναναστροφὰς μετὰ τῶν ἀγενείων, διότι ὁ τοιοῦτος δὲν θέλει ἰδεῖ ποτὲ τὸ πρόσωπον τοῦ Θεοῦ». Τότε ἁπλώσας τοὺς πόδας καὶ σχηματίσας μὲ εὐταξίαν τὸν ἑαυτόν του, καὶ ὑψώσας χεῖρας καὶ ὄμματα πρὸς τὸν οὐρανόν, ἀφῆκεν εἰς χεῖρας Θεοῦ τὴν μακαρίαν του ψυχήν, τῇ κη’ (28ῃ) τοῦ Ἰουλίου μηνός, Οἱ δὲ Μοναχοὶ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς, ἑτοιμάσαντες τὸ πλοῖον, καὶ κατεβάσαντες εἰς τὸν αἰγιαλὸν τὸ ἱερὸν αὐτοῦ λείψανον μὲ ὕμνους καὶ ᾠδὰς πνευματικάς, τὸ ἔβαλαν εἰς τὸ πλοῖον, διὰ νὰ τὸ ὑπάγουν εἰς τὸν Λογκὸν νὰ τὸ ἐνταφιάσουν, καθὼς τοὺς παρήγγειλεν ὁ Ἅγιος· ἦτο δὲ τότε ἑσπέρας, καὶ πλέοντες τὴν νύκτα διὰ τὸν Λογκόν, τὸ πρωῒ (ὦ τῶν θαυμασίων σου, Χριστὲ Βασιλεῦ!) εὑρέθησαν εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἐν δὲ τῷ Συναξαριστῇ τοῦ Κ. Δουκάκη ἀναφέρεται ὅτι οὗτος ὁ Ἅγιος ἦτο υἱὸς τοῦ Αὐτοκράτορος Θεοφυλάκτου υἱοῦ τοῦ Αὐτοκράτορος Μιχαὴλ τοῦ Ραγκαβὲ καὶ τῆς συζύγου τοῦ Θεοφυλάκτου, ἥτις ἦτο θυγάτηρ τοῦ Αὐτοκράτορος τῆς Δύσεως Καρόλου τοῦ Μεγάλου, κατ’ ἀκολουθίαν ἡ σύζυγος τοῦ Μιχαὴλ αὐτοκράτειρα Προκοπία ἀναφέρεται ἐκεῖ ὡς μάμμη τοῦ Ἁγίου.

[2] Ἐν δὲ τῷ Κ. Δουκάκῃ ἀναγράφεται Μυριλάκου.

[3] Ἐν τῷ Κ. Δουκάκῃ λέγεται ὅτι ὠνομάσθη Νικήτας.

[4] Ἐν τῷ Συναξαριστῇ τοῦ Κ. Δουκάκη ἀναφέρεται ὅτι ὁ Ἅγιος ἀπέκτησε δύο τέκνα, τὴν Σοφίαν, ἥτις συνεζεύχθη μετὰ τοῦ Αὐτοκράτορος Χριστοφόρου υἱοῦ τοῦ Ρωμανοῦ τοῦ Λεκαπηνοῦ καὶ τὸν Θεοφύλακτον τὸν μάγιστρον, ἐπιφέρει δὲ πρὸς μαρτυρίαν καὶ τὸ τοῦ ἱστορικοῦ Κ. Κεδρηνοῦ: «Νικήτας δὲ ὁ μάγιστρος καὶ πενθερὸς τοῦ Χριστοφόρου τοῦ βασιλέως, κατηγορηθεὶς ὡς ὑποτιθέμενος τῷ Χριστοφόρῳ κατὰ τοῦ ἰδίου γενέσθαι πατρὸς καὶ τοῦτον ἐξῶσαι τῆς βασιλείας, ἐξεβλήθη τῆς Πόλεως καὶ ἀπεκάρη Μοναχός».