Τῇ αὐτῇ ἡμέρα μνήμη τοῦ Ὁσίου πατρὸς ἡμῶν ΠΑΥΛΟΥ τοῦ Ξηροποταμηνοῦ τοῦ κτίσαντος τὰς δύο Μονάς, τὴν τοῦ Ξηροποτάμου καὶ τὴν τοῦ Ἁγίου Παύλου, ἤτοι τὴν τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, τοῦ ἀκμάσαντος ἐν ἔτει ωκ’ καὶ ἐν εἰρήνῃ τελειωθέντος.

Μετέβησαν ὅμως καὶ ἐκεῖ ἀρκετοὶ ἐπιποθοῦντες νὰ ἔχωσι τὸν Ὅσιον διδάσκαλον καὶ παρέμειναν πλησίον του, ἔγινε δὲ ἡ ἔρημος ὡς πόλις· οἱ δὲ μαθηταί, οἵτινες προσῆλθον ἐκεῖ, ἦσαν ἑξήκοντα. Ὅθεν φοβούμενος μήπως τοὺς συλλάβουν ἢ τοὺς θανατώσουν οἱ Ἄραβες, οἵτινες ἐλεηλάτουν τότε συχνὰ τὸ Ἅγιον Ὄρος, πάλιν διὰ μέσου τῶν εὐσεβῶν βασιλέων ἔκτισε καὶ ἐκεῖ ἄλλο Μοναστήριον, εἰς τιμὴν τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, τὸ ὁποῖον καὶ μέχρι σήμερον φέρει τὴν ἐπωνυμίαν τοῦ Ὁσίου, Ἅγιος Παῦλος λεγόμενον· πλὴν ὅταν ἐπερατώθη τὸ Μοναστήριον ἦτο πολὺ γέρων καὶ ὤφειλε νὰ συναριθμηθῇ μετὰ τῶν πατέρων του. Ἐγνώρισε λοιπὸν ἐκ θείας ἀποκαλύψεως τὴν ἡμέραν τοῦ θανάτου του, καὶ προσκαλεσάμενος ἅπαντας τοὺς μαθητάς του καὶ τῆς τοῦ Ξηροποτάμου Μονῆς καὶ τῆς νέας, καὶ ἀνοίξας τὸ ἅγιόν του στόμα, τοὺς ἐδίδαξε πολλὰ ψυχωφελῆ, λέγων καὶ τοῦτο. «Τεκνία, μετὰ δύο ἡμέρας ἐκπορεύεται ἡ ψυχή μου ἐκ τοῦ δυστήνου μου σώματος· ἠξεύρετε δὲ πῶς ἐπολιτεύθην ἐγὼ ἐν τῷ Ἁγίῳ τόπῳ τούτῳ καὶ πῶς πάσας τὰς ἐντολὰς τῶν Πατέρων μου ἐκ νεότητός μου ἐφύλαξα· οὕτω παρακαλῶ καὶ ὑμᾶς, ἀγαπητοί μου, νὰ τὰς φυλάξετε καὶ τοῦ λόγου σας μέχρις αἵματος· ἐγὼ εἰς τὸν καιρὸν τῆς νεότητός μου, ὅταν ἦτο ἡ αἵρεσις τῶν εἰκονομάχων, τόσον ἠγωνίσθην, ὥστε ἤμουν ἕτοιμος νὰ χύσω τὸ αἷμά μου διὰ ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ, καὶ πολλοὺς ραβδισμοὺς καὶ πληγὰς ὑπέμεινα, ἕως ὅπου ἠφανίσθη ἡ μιαρὰ αἵρεσις τῶν εἰκονομάχων μὲ γραφικὰς ἀποδείξεις καὶ πατρικὰς μαρτυρίας. Καὶ αὐτὰ σᾶς τὰ λέγω, ὄχι ὑπερηφανευόμενος, ἀλλὰ διὰ νὰ ὑποφέρετε κάθε πειρασμὸν καὶ θλῖψιν μεγαλοψύχως, προσμένοντες τὰ στέφανα ἐκ Θεοῦ».

Ἀκούσαντες δὲ οἱ ἀδελφοί, τοὺς λόγους τούτους, ἐθρήνησαν πικρῶς καὶ μετὰ δακρύων εἶπον· «Ὦ πάτερ, μὴ ἀφήσῃς ἡμᾶς ὀρφανοὺς καὶ ἐρήμους τῶν πνευματικῶν σου διδαχῶν ἡμεῖς ἀπὸ τὴν ἀγάπην, ὅπου εἴχομεν πρὸς τὴν ἁγιωσύνην σου, ἐνομίζαμεν, πῶς δὲν θέλεις ἀπέλθει ποτὲ τῆς παρούσης ζωῆς καὶ τώρα, ἀκούσαντες αὐτὸν τὸν πικρὸν λόγον, ἐθλίβη μεγάλως ἡ καρδία μας, ἐπειδὴ σὲ εἴχαμεν παρηγορίαν εἰς τὰς θλίψεις μας καὶ βοηθὸν εἰς τοὺς πειρασμούς μας, ἐπειδὴ καὶ πατέρα καὶ μητέρα καὶ ἀδελφὸν ἐσένα ἐγνωρίζαμεν».


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἐν δὲ τῷ Συναξαριστῇ τοῦ Κ. Δουκάκη ἀναφέρεται ὅτι οὗτος ὁ Ἅγιος ἦτο υἱὸς τοῦ Αὐτοκράτορος Θεοφυλάκτου υἱοῦ τοῦ Αὐτοκράτορος Μιχαὴλ τοῦ Ραγκαβὲ καὶ τῆς συζύγου τοῦ Θεοφυλάκτου, ἥτις ἦτο θυγάτηρ τοῦ Αὐτοκράτορος τῆς Δύσεως Καρόλου τοῦ Μεγάλου, κατ’ ἀκολουθίαν ἡ σύζυγος τοῦ Μιχαὴλ αὐτοκράτειρα Προκοπία ἀναφέρεται ἐκεῖ ὡς μάμμη τοῦ Ἁγίου.

[2] Ἐν δὲ τῷ Κ. Δουκάκῃ ἀναγράφεται Μυριλάκου.

[3] Ἐν τῷ Κ. Δουκάκῃ λέγεται ὅτι ὠνομάσθη Νικήτας.

[4] Ἐν τῷ Συναξαριστῇ τοῦ Κ. Δουκάκη ἀναφέρεται ὅτι ὁ Ἅγιος ἀπέκτησε δύο τέκνα, τὴν Σοφίαν, ἥτις συνεζεύχθη μετὰ τοῦ Αὐτοκράτορος Χριστοφόρου υἱοῦ τοῦ Ρωμανοῦ τοῦ Λεκαπηνοῦ καὶ τὸν Θεοφύλακτον τὸν μάγιστρον, ἐπιφέρει δὲ πρὸς μαρτυρίαν καὶ τὸ τοῦ ἱστορικοῦ Κ. Κεδρηνοῦ: «Νικήτας δὲ ὁ μάγιστρος καὶ πενθερὸς τοῦ Χριστοφόρου τοῦ βασιλέως, κατηγορηθεὶς ὡς ὑποτιθέμενος τῷ Χριστοφόρῳ κατὰ τοῦ ἰδίου γενέσθαι πατρὸς καὶ τοῦτον ἐξῶσαι τῆς βασιλείας, ἐξεβλήθη τῆς Πόλεως καὶ ἀπεκάρη Μοναχός».