ΛΟΓΟΣ Β’. Πανηγυρικὸς εἰς τὴν ΓΕΝΝΗΣΙΝ τοῦ ΧΡΙΣΤΟΥ, ὑπὸ Μακαρίου τοῦ Σκορδίλη.

δὲν μὲ παίρνεις καὶ ἐμέ, διὰ νὰ ἴδω τὸ σεβάσμιον αὐτοῦ πρόσωπον; δὲν μοὶ ἑρμηνεύεις τὸν τρόπον διὰ νὰ ἴδω καὶ ἐγὼ τοιοῦτον παράδοξον θαῦμα; ἄχ, μὲ κωλύουν αἱ ἁμαρτίαι, καὶ διὰ τοῦτο μοῦ λέγει ὁ Μωϋσῆς· «Μή, μὴ ἐγγίσῃς ὧδε· εἶναι τρόμος καὶ φόβος, ἐδῶ σείονται τὰ βουνά, καπνίζονται αἱ κορυφαὶ καὶ τρέμει τὸ ὄρος ἀπὸ τὸν φόβον· ἐδῶ ἀστραπαί, ἐδῶ θύελλα καὶ γνόφος· ἐδῶ φλόγες ἀναβαίνουν ἕως τὸν οὐρανόν· ἐδῶ αἱ βρονταὶ τῶν σαλπίγγων· ἐδῶ καίεται ἡ κηρυφὴ τοῦ Σινᾶ ἀπὸ τὸ πῦρ τῆς Θεότητος, ὥστε μὴ ὑποφέρων νὰ ἐνατενίσω εἰς τὰς ἀκτῖνας ἐκείνας τῆς θείας δόξης, σκεπάζω τὸ πρόσωπον, καὶ τρέμων ἀπὸ τὸν φόβον μου κρύπτομαι ἐντὸς λίθου· μὴ μὲ ἐγγίσῃς λοιπόν, διότι καὶ ἐγώ, μόλις εἶδον τὰ ὀπίσθια τοῦ Θεοῦ ἀμυδρῶς».

Φεῦ τῆς δυστυχίας! καὶ ἂν ὁ Μωϋσῆς, ὅπου εἶναι Προφήτης καὶ Ἅγιος, δὲν ἠμπορεῖ νὰ ἴδῃ τὸν Θεόν, ἡμεῖς οἱ ἁμαρτωλοὶ πῶς θέλομεν τὸν ἴδει; «Θεὸν οὐδεὶς ἑώρακε πώποτε» (Ἰωάν. α’ 18)· καὶ πῶς νὰ τὸν θεωρήσωμεν; ἀκολουθεῖτε λοιπὸν ἕως εἰς τὴν Βηθλεέμ, καὶ ἴσως νὰ τὸν ἴδωμεν· αὐτοῦ δὲν εἶναι φόβος, ἀστραπαί, γνόφος καὶ φλόγες, ὡς εἰς τὸ Σινᾶ· εἶναι μάλιστα μεγάλη χαρά· «Ἰδοὺ γὰρ εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαρὰν μεγάλην, ἥτις ἔσται παντὶ τῷ λαῷ» (Λουκ. β’ 10)· εἶναι Ἰωσὴφ ὀλίγον λυπημένος, εἶναι Μαρία Μητέρα, εἶναι Ποιμένες θαυμάζοντες, εἶναι βασιλεῖς δωροφοροῦντες, εἶναι πλῆθος στρατιᾶς οὐρανίου δοξολογοῦντες· εἶναι σπήλαιον, φάτνη καὶ κτήνη, ὅλα εἰς χαρὰν καὶ ἀγαλλίασιν· εἶναι μικρὸν Παιδίον ἐσπαργανωμένον ἐν τῇ φάτνῃ· ἀκολουθεῖτε λοιπόν, καὶ ἰδοὺ τὸ παιδίον ὁ Ἰησοῦς· αὐτὸ εἶναι τέλειος Θεὸς καὶ τέλειος Ἄνθρωπος. Βλέπετε τώρα Χριστιανοὶ μὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς τὸν ἀόρατον Θεόν; τὸν πιάνετε μὲ τὰς χεῖρας; Ἀλλ’ οὐχί πάλιν σεῖς δὲν ἐννοεῖτε τὸ Παιδίον τοῦτο, ὅτι εἶναι καθαρὸς Θεός, πάλιν σεῖς δὲν θεωρεῖτε τόσον λαμπρὰ τὸν ἀόρατον Θεόν, διότι ἔχετε σκεπασμένον τὸ πρόσωπον τῆς διανοίας, οὐχὶ ὡς ὁ Μωϋσῆς ἀπὸ τὸν φόβον, ἀλλὰ ὡς ἀπαίδευτοι ἀπὸ τὸν λόγον· καὶ λοιπὸν προσέχετε μόνον, καὶ θὰ τὸν ἴδητε μὲ τοὺς ὀφθαλμούς, καὶ θὰ τὸν πιάσετε μὲ τὰς χεῖρας.

Δὲν εἶναι ἀληθές, Χριστιανοί, ὅτι οὗτος, ὁ λόγος ὅπου ὁμιλῶ ἐγὼ καὶ τὸν ἀκούετε τώρα σεῖς, γεννᾶται μέσα ἀπο τὸν νοῦν μου; Ναί, βέβαια· λοιπὸν αὐτὸς ὁ προφορικὸς λόγος εἶναι ἄϋλος, εἶναι ἀσώματος· καὶ διὰ τοῦτο, οὔτε θεωρεῖται οὔτε πιάνεται· διατί, εἰπέτε μοι;