Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ἡ σύναξις τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν ΘΕΟΤΟΚΟΥ ἐν τῷ Πυρσῷ τῆς Εὐρυτανίας.

Διότι ὄχι μόνον τρεῖς καὶ μόνας εἰς ὅλην του τὴν ζωὴν ὁ θεῖος οὗτος Ἀπόστολος ἐζωγράφησεν, ὥς τινες λέγουσιν, ἀλλὰ τρεῖς ἐζωγράφησε ζώσης τῆς Θεοτόκου καὶ τὰς ἐπῆγε νὰ ἰδῇ ἂν τῆς ἀρέσουν, τὰς δὲ ἄλλας ὕστερον, ὡς ἀναφέρει καὶ ὁ Βίος του. Ἐπειδὴ ἄπρεπον ἦτο εἰς αὐτόν, ὅταν ἡ Κυρία Θεοτόκος τὰς ἐδέχθη καὶ τὰς ηὐλόγησε, νὰ ἀμελήσῃ τὸ θεάρεστον αὐτὸ ἔργον καὶ νὰ μὴ κάμῃ καὶ ἄλλας.

Πλὴν ἂν καὶ δὲν εἶναι τόσον βέβαιον, ὅτι εἶναι καὶ αὕτη μία ἐκ τῶν τοῦ Ἀποστόλου, τὶ πρὸς τοῦτο; ἆρα μόνον εἰς ἐκείνας ἐδόθη ἡ χάρις; Ἡμεῖς βλέπομεν καὶ τόσας ἄλλας, μὴ οὔσας τοῦ Λουκᾶ, καὶ θαυματουργοῦν. Καὶ αὕτη λοιπόν, καὶ ἂν δὲν εἶναι μία ἐκ τῶν ἐκείνου, δὲν μᾶς βλάπτει, οὐδὲ ὀλιγοστεύει τὴν πίστιν μας καὶ εὐλάβειαν πρὸς αὐτήν. Ἐπειδὴ ἡμεῖς βλέπομεν τὰ ἄπειρα θαύματα, ὁποῦ δι’ αὐτῆς καθ’ ἑκάστην ἐνεργοῦνται εἰς τοὺς μετὰ πίστεως προσερχομένους, διότι δαιμονιζόμενοι θεραπεύονται, τυφλοὶ ἀναβλέπουσι, χωλοὶ περιπατοῦσι, καὶ πολλαὶ στεῖραι γυναῖκες τεκνογόνοι ἔγιναν καὶ γίνονται, τὰ ὁποῖα ἀδύνατον εἶναι εἰς ἡμᾶς νὰ περιγράψωμεν ἐνταῦθα· ἀναφέρονται δὲ ταῦτα εἰς τὴν ἰδιατέραν αὐτῆς φυλλάδα ἡμεῖς δὲ νὰ εἴπωμεν μόνον τὰ περὶ τῆς Θεομητορικῆς αὐτῆς Εἰκόνος, πότε, ἀπὸ ποῦ καὶ πῶς εἰς τὴν Ἑλλάδα ἦλθε, καὶ διατί ὀνομάζεται τὸ Μοναστήριόν της Πυρσός, καὶ πάλιν διατί Προυσός, διότι καὶ μὲ τὰ δύο ταῦτα ὀνόματα ὀνομάζεται τὸ Μοναστήριον αὐτό· ἡ δὲ Σεπτὴ Εἰκών, μὲ τὸ δεύτερον μάλιστα ἐπεκράτησε νὰ λέγεται, ἤτοι Προυσιώτισσα. Μὲ οὐχὶ δὲ ὀλίγα θαύματα ἐκπλήξεως ἄξια περιέβαλε τὰ ὀνόματα ταῦτα, ὡς θέλομεν εἴπει προϊόντος τοῦ λόγου. Ταῦτα λοιπὸν θέλομεν διηγηθῆ σαφέστατα, ὅσα δηλαδὴ ἀνέγνωμεν ἐν τῇ παλαιᾷ μεμβραΐνῃ ἱστορίᾳ τῇ διαλαμβανούσῃ τὸν ἐρχομὸν τῆς θείας αὐτῆς Εἰκόνος.

Τὸν καιρὸν ὁποῦ, ἐβασίλευεν ὁ εἰκονομάχος Θεόφιλος ἤ, μᾶλλον εἰπεῖν, μισόχριστος, ἐκίνησε, μέγαν διωγμὸν κατὰ τῶν ἁγίων Εἰκόνων καὶ ἔστειλε καὶ ὁρισμοὺς βασιλικοὺς εἰς πᾶσαν πόλιν καὶ χώραν, προστάσσων τοὺς ὀρθοδόξους μὲ πολλοὺς φοβερισμοὺς βασάνων καὶ ἐξορίας νὰ καταβιβάσουν τὰς ἁγίας Εἰκόνας καὶ νὰ τὰς κατακαύσουν. Καὶ ὅσοι μὲν ἐπείθοντο εἰς τὸ βασιλικὸν καὶ ἀσεβὲς τοῦτο πρόσταγμα, ἔπαιρναν ἀξίας καὶ τιμὰς παρ’ αὐτοῦ· ὅσοι δὲ δὲν ἤθελον νὰ καταφρονήσουν τὰς ἁγίας Εἰκόνας, ὡς ζηλωταὶ τῆς Ὀρθοδοξίας, οὗτοι, ἂν εἶχον καὶ τὸ πλέον μεγαλύτερον ἀξίωμα, κατεβιβάζοντο ἀπὸ τὴν τιμὴν ἐκείνην καὶ ἀξίαν, καὶ μὲ καταισχύνην μεγάλην ἐξωρίζοντο.