Μεταξὺ τῶν ἀναλαβόντων τὸ ἔργον τῆς συγγραφῆς καὶ ἀνακαθάρσεως τῶν Ἁγιολογικῶν ὑπομνημάτων διακρίνονται ἄνδρες ἐπ’ ἀρετῇ διαβεβοημένοι ὡς ὁ πολυΐστωρ Δωρόθεος ὁ Τύρου (255-362), ὅστις ἔγραψεν ὑπομνήματα περὶ ὅλων τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καὶ πολλῶν ἄλλων Ἁγίων ὡς καὶ περὶ τῶν Ἁγίων Προφητῶν, ὁ Μέγας Ἀθανάσιος (295-373), ὅστις ἔγραψε τὸν Βίον τοῦ Μεγάλου Ἀντωνίου, ὁ Μέγας Βασίλειος (329-379) τοὺς Βίους τῶν Μαρτύρων Γορδίου καὶ Μάμαντος, ὁ Γρηγόριος ὁ Νύσσης (335-394) τὰ Μαρτύρια τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Μάμαντος, τοῦ Μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου τοῦ Τήρωνος καὶ τῶν Ἁγίων Τεσσαράκοντα Μεγάλων Μαρτύρων, ὁ θεῖος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος (344-407) τὸ Μαρτύριον τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Βαβύλα, ὁ Κύριλλος ὁ Σκυθοπολίτης (514- 557) τοὺς Βίους τῶν Ὁσίων Εὐθυμίου τοῦ Μεγάλου καὶ Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου, ὁ ἐν Ἁγίοις πατὴρ ἡμῶν Σωφρόνιος ὁ Α’ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων (†638), ὅστις ἔγραψε τὸν Βίον τῆς Ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας, ἐγκώμιον τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Κύρου καὶ Ἰωάννου, ὡς καὶ τὰ θαύματα αὐτῶν, ὅπερ οἱ ἴδιοι οἱ Ἅγιοι ἐζήτησαν παρ’ αὐτοῦ, ὡς μισθὸν τῆς θεραπείας, ἣν παρέσχον αὐτῷ, τυφλῷ ὄντι πρότερον. Οὐχὶ δὲ μόνον ταῦτα ἔγραψαν οἱ προαναφερθέντες Θεοφόροι Πατέρες, ἀλλὰ καὶ πλεῖστα ἄλλα. Ἐπίσης τοιαῦτα ὑπομνήματα ἔγραψαν ἐν ταῖς Ἐκκλησιαστικαῖς αὐτῶν Ἱστορίαις Μεγάλοι Ἱστορικοὶ συγγραφεῖς, ὅπως ό Εὐσέβιος (265-339), ὁ Σωκράτης (Εʹ αἰών), ὁ ἱερὸς Θεοδώρητος (393-458), Ἑρμείας ὁ Σωζόμενος (Εʹ αἰὼν) καὶ πλεῖστοι ἄλλοι.

Ἀρχικῶς τὰ Ἁγιολογικὰ ὑπομνήματα ἐγράφοντο ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον μεμονωμένως δι᾽ ἕκαστον Ἅγιον, πολλάκις δ’ ἐγραψαν περὶ τοῦ αὐτοῦ Ἁγίου καὶ περισσότεροι τοῦ ἑνὸς συγγραφεῖς, βραδύτερον ὅμως ἤρχισαν νὰ γράφωνται καὶ βιβλία περιέχοντα τοὺς Βίους πολλῶν Ἁγίων. Ὁ Θεοδώρητος ἔγραψε τὴν «Φιλόθεον Ἱστορίαν», Γρηγόριος ὁ Διάλογος τὴν «Τετράβιβλον», ἣν μετέφρασεν ἑλληνιστὶ ὁ Πάπας Ζαχαρίας καὶ μετεγλώττισεν εἰς τὴν ἁπλῆν ὁ Καισάριος Δαπόντες· ὁ Ἡρακλείδης Ἐπίσκοπος Καππαδοκίας τὸ «Λαυσαϊκὸν», ὁ Παλλάδιος Ἐπίσκοπος Ἑλενοπόλεως ἐπὶ Θεοδοσίου τοῦ Μεγάλου τὸν «Παράδεισον τῶν Πατέρων» (τινὲς λέγουσιν ὅτι ὁ Ἡρακλείδης καὶ ὁ Παλλάδιος εἶναι ἓν καὶ τὸ αὐτὸ πρόσωπον), ὁ Ἰωάννης ὁ Πρεσβύτερος καὶ Μοναχός, ὁ Επικαλούμενος Μόσχος, ἀκμάσας κατὰ τὸν Ϛʹ αἰῶνα, τὸ «Νέον Λειμωνάριον» καὶ ἄλλοι ἄλλα.