Διότι, ὡς λέγει καὶ ὁ Μέγας Βασίλειος εἰς τὸν ἀνωτέρω περὶ νηστείας λόγον του· «Ἡ σὰρξ ἐπιθυμεῖ κατὰ τοῦ πνεύματος, τὸ πνεῦμα κατὰ τῆς σαρκός». Ἐπειδὴ λοιπὸν τὸ σῶμα καὶ ἡ ψυχὴ ἐναντιοῦνται ἀλλήλοις, ἄφες τοῦ σώματος τὴν ὄρεξιν καὶ αὔξησον τῆς ψυχῆς τὴν δύναμιν· ἄφες τοῦ σώματος τὰ θελήματα καὶ ἐπιθύμει τῆς ψυχῆς τὰ συμφέροντα. Μὴ λέγῃς ὅτι ἐπειδὴ αὔριον μέλλω νὰ νηστεύσω, ἂς φάγω σήμερον πολὺ καὶ ἂς χορτάσω καὶ ἂς μεθύσω, νὰ μὴ πεινῶ τὸ πρωΐ. Πονηρὸς λογισμὸς εἶναι ὁ τοιοῦτος· ἀτυχὴς σκέψις εἶναι αὐτή· δὲν εἶναι δυνατὸν εἷς ἄνθρωπος, ὅταν μέλλῃ νὰ φέρῃ νύμφην εἰς τὴν οἰκίαν του, νὰ πάρῃ πρότερον παλλακίδας νὰ τὰς ἔχῃ μέσα εἰς τὸν οἶκον, εἰς τὸν ὁποῖον μέλλει νὰ ἔλθῃ ἡ νύμφη. Κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον δὲν εἶναι δυνατὸν καὶ ἡ νηστεία νὰ εἰσέλθῃ εἰς καρδίαν μεθύσου καὶ ἀσώτου.
Ποῖον τὸ ὄφελος ἐὰν σήμερον μεθύσῃς καὶ αὔριον νηστεύσῃς; Εἰπέ μοι δέ, πῶς θὰ νηστεύσῃς αὔριον, ἐφ’ ὅσον θὰ εἶσαι οἰνοβαρής; Πῶς θὰ στυλώσῃς τὴν κεφαλήν σου, ἡ ὁποία θὰ εἶναι συγχυσμένη; Ἡ αὐριανὴ νηστεία πῶς θὰ συμφωνήσῃ μὲ τὴν σημερινὴν μέθην; Ὅπως κατὰ τὰς ἐπιλοίπους ἡμέρας, οὕτω φάγε καὶ σήμερον. Δῶσε εἰς τοὺς πτωχούς, κυβέρνησον τοὺς ξένους. Ἔχεις πολλὰ φαγητὰ καὶ δὲν ἔχεις τί νὰ τὰ κάμῃς; Ἰδοὺ πολλοὶ πτωχοί, ἰδοὺ πολλοὶ πεινασμένοι· εἰς ἐκείνους δῶσε τὸ περισσότερον, εἰς ἐκείνους χάρισον, νὰ γίνῃ ἡ αὐριανὴ νηστεία σου δεκτὴ ἀπὸ τὸν Θεόν. Διότι καὶ ὁ Κύριος οὕτως ὁρίζει· «Ἄλειψόν σου τὴν κεφαλὴν» (Ματθ. ϛ’ 17), ἄλειψον τὴν κεφαλήν σου δι’ ἐλαίου, ἤτοι μὲ τὸ ἔλαιον τῆς ἐλεημοσύνης ἄλειψον τὴν ψυχήν σου, διότι ἡ ψυχὴ εἶναι κεφαλὴ καὶ αὐθέντης τοῦ σώματος.
Ἂν ἐπιθυμῇς, ἄνθρωπε, νὰ νηστεύσῃς, ἄκουσον, νὰ σοῦ δείξω, πῶς θὰ δεχθῇ ὁ Θεὸς τὴν νηστείαν σου. Τρία εἶναι τὰ ἐμπόδια τῆς νηστείας· πρῶτον ἡ ἀγάπη τοῦ σώματος· δεύτερον ἡ ἀνθρωπαρέσκεια καὶ τρίτον ἡ ἔχθρα. Καὶ ἀγάπη μὲν τοῦ σώματος εἶναι τὸ νὰ θέλῃ ὁ ἄνθρωπος νὰ κάμῃ τὰ θελήματα τοῦ σώματος, ὁπότε δὲν κατορθώνει νηστείαν. Διότι ὁ ἄνθρωπος εἶναι διπλοῦς, ἀπὸ τὴν ψυχὴν καὶ ἀπὸ τὸ σῶμα. Καὶ ἡ μὲν ψυχὴ ζητεῖ πάντοτε τὰ καλὰ ἔργα, ὅλον τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ ζητεῖ· νηστείαν ἀγαπᾷ καὶ πολυφαγίαν μισεῖ· ἀγρυπνίαν ποθεῖ καὶ πολυϋπνίαν βδελύττεται· ἐγκράτειαν ἐπιθυμεῖ, καὶ ἀσωτίαν ἀποστρέφεται. Τὸ δὲ σῶμα τὰ ἐναντία τῆς ψυχῆς ἐπιθυμεῖ. Διότι ἡ μὲν ψυχὴ ὡς ἄϋλον καὶ οὐράνιον ὂν ὅπου εἶναι, ἀγαπᾷ τὰ θεῖα καὶ οὐράνια, τὸ δὲ σῶμα, ἐπειδὴ εἶναι ἀπὸ τὴν γῆν, ἀγαπᾷ τὰ γήϊνα καὶ πρόσκαιρα.