Διδασκαλία προτρεπτικὴ περὶ νηστείας, λεχθεῖσα παρὰ τοῦ ἐν Μοναχοῖς ἐλαχίστου ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ τοῦ Ὑποδιακόνου καὶ Στουδίτου τῇ Κυριακῇ ἑσπέρας τῆς Τυροφάγου.

ΣΥΝΗΘΕΙΑΝ ἔχουν οἱ βασιλεῖς, εὐλογημένοι Χριστιανοί, ὅταν πρόκειται νὰ στείλουν στρατιώτας εἰς πόλεμον, νὰ ἔρχωνται πρῶτον πρὸς αὐτούς, νὰ τοὺς παρακινοῦν καὶ νὰ τοὺς καθοδηγοῦν, καὶ μὲ τοὺς λόγους των νὰ προσπαθοῦν νὰ τοὺς κάμουν νὰ καταφρονοῦν τὸν θάνατον· μετὰ τῆς καθοδηγήσεως δὲ ἐκείνης ὑπόσχονται πρὸς αὐτοὺς καὶ πλούσια χαρίσματα καὶ δωρήματα. Τὸ αὐτὸ λοιπὸν κάμνω καὶ ἐγὼ σήμερον, ὑπακούων εἰς τὸν Προφήτην Ἡσαΐαν, ὅστις λέγει· «Παρακαλεῖτε, παρακαλεῖτε τὸν λαόν μου, λέγει ὁ Θεός. Ἱερεῖς λαλήσατε εἰς τὴν καρδίαν Ἱερουσαλήμ» (Ἡσ. μ’ 1-2). Τοῦτο δὲ πράττω ἐπειδὴ μέλλομεν καὶ ἡμεῖς νὰ ἔλθωμεν εἰς πόλεμον κατὰ τοῦ ἀνθρωποκτόνου διαβόλου. Ὅθεν ἀναγκαῖον εἶναι νὰ παρακινηθῶμεν καὶ ἡμεῖς μὲ λόγους καὶ διδαχὰς καὶ νὰ λάβωμεν θάρρος. Ὅπως δὲ οἱ παλαισταὶ ἀλείφονται μὲ τὸ ἔλαιον, διὰ νὰ μὴ νικῶνται εὐκόλως, τὸ αὐτὸ πρέπει νὰ πράξωμεν καὶ ἡμεῖς, νὰ ἁλείψωμεν δηλαδὴ τὴν ψυχήν μας μὲ λόγον Θεοῦ καὶ μὲ καθοδήγησιν, διὰ νὰ μὴ δυνηθῇ ὁ κακὸς πολεμιστὴς διάβολος νὰ μᾶς νικήσῃ. Καὶ ἐκεῖνοι μέν, ἐπειδὴ σωματικῶς πολεμοῦν, διὰ τοῦτο καὶ σωματικὴν προετοιμασίαν κάμνουν, ἡμεῖς δέ, ἐπειδὴ «πρὸς τὰς ἀρχάς… πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας» ἔχομεν τὸν πόλεμον, ὡς ὁρίζει καὶ ὁ θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος (Ἐφεσ. ϛ’ 12), πρέπον εἶναι πνευματικῶς νὰ προετοιμαζώμεθα καὶ πνευματικῶς νὰ παρακινούμεθα καὶ νὰ ἐνθαρρυνώμεθα. Καὶ ἡ μὲν πνευματικὴ προετοιμασία ποία εἶναι; καὶ διὰ τίνος τρόπου γίνεται; Γίνεται μὲ τὴν νηστείαν, τὴν μητέρα τῶν ἀρετῶν· μὲ τὴν νηστείαν τὴν καλήν, τὴν τρυφὴν τῶν Ἀσκητῶν, τὴν ἐλευθερώτριαν ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν, τὴν πρόξενον τῆς διαλλαγῆς τῶν ἀνθρώπων πρὸς τὸν Θεόν· ἡ δὲ πνευματικὴ παρακίνησις εἶναι οἱ λόγοι μου, καὶ ὄχι ὅτι εἶναι ἰδικοί μου καὶ λέγω, οἱ λόγοι μου, ἀλλ’ ὅτι τὴν παροῦσαν ὥραν ἐγὼ τοὺς λέγω ἐκ τοῦ στόματός μου τοῦ ταπεινοῦ.

Καθ’ ὅλον λοιπὸν τὸ ἔτος καὶ κατὰ πάντα καιρὸν καλὴ καὶ τιμία εἶναι ἡ νηστεία· διότι οὔτε ὁ διάβολος ἔχει χώραν κατὰ τοῦ νηστεύοντος, οὔτε πειρασμὸς δαιμόνων παραμένει εἰς τὸν νηστεύοντα· ἀλλὰ καὶ ὁ φύλαξ τῆς ψυχῆς μας Ἄγγελος περισσότερον ἵσταται πλησίον τοῦ νηστευτοῦ. Τώρα ὅμως, εἰς ταύτας τὰς ἁγίας ἡμέρας, πλέον καλλιτέρα καὶ τιμιωτέρα εἶναι ἡ νηστεία, διότι καὶ κάθε τόπος σήμερον ἑτοιμάζεται εἰς ὑποδοχὴν τῆς νηστείας· καὶ πόλεις, καὶ χῶραι, καὶ πᾶς τόπος καὶ οἶκος Χριστιανικός. Τὸ λοιπὸν καὶ ἡμεῖς, εὐσεβέστατοι Χριστιανοί, μὴ μείνωμεν ἔξω τοῦ τάγματος τῶν Χριστιανῶν. Ἄγγελοι περιτρέχουσι κατὰ τὴν παροῦσαν ὥραν ἀπογράφοντες τοὺς μέλλοντας νὰ νηστεύσουν. Μὴ γίνωμεν καταφρονηταὶ τῆς παραγγελίας τοῦ Χριστοῦ.


Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τοῦ ὑπολογισμοῦ τῶν ἡμερῶν τῆς ἁγίας Τεσσαρακοστῆς βλέπε ἀκριβέστερον ἐκτενὴ ὑποσημείωσιν ἐν σελίδι 156.