Σημείωσις περὶ τῆς Κυριακῆς τῶν Ἁγίων Πάντων.

Κατὰ τὴν παροῦσαν Κυριακήν, ἥτις εἶναι ἡ πρώτη μετὰ τὴν Ἁγίαν Πεντηκοστὴν Κυριακή, καὶ ἥτις ὀνομάζεται πρώτη Ματθαίου, ἐπειδὴ κατ’ αὐτὴν ἄρχεται ἡ ἀνάγνωσις τῶν περικοπῶν τοῦ κατὰ Ματθαῖον Ἱεροῦ Εὐαγγελίου, ὡρίσθη ὑπὸ τῶν Ἁγίων Πατέρων, ὅπως ἐπιτελῆται ἡ μνήμη πάντων τῶν Ἁγίων τῶν ἀπ᾽ ἀρχῆς ἕως καὶ τοῦ νῦν εὐαρεστησάντων τῷ Θεῷ. Τρεῖς δὲ εἶναι οἱ λόγοι, οἵτινες ὑπηγόρευσαν τὴν καθιέρωσιν τῆς ἑορτῆς ταύτης, ὡς οὗτοι ἀναφέρονται ἐν τῷ ἀκολουθοῦντι Συναξαρίῳ. Καὶ πρῶτον μέν, λέγει τὸ χειρόγραφον κείμενον, «Οἱ θειότατοι Πατέρες ἡμῶν ἐθέσπισαν ἐκτελεῖν τὴν παροῦσαν ἑορτὴν ὡσανεὶ τρόπον τινὰ ἐνδεικνύμενοι, ὅτι ἡ τοῦ Παναγίου Πνεύματος παρουσία τοιαῦτα διὰ τῶν Ἀποστόλων ἐνήργησεν, ἁγιάσασα καὶ σοφίσασα τοὺς ἀπὸ τοῦ ἡμετέρου φυράματος καὶ εἰς ἀποπλήρωσιν τοῦ ἐκπεπτωκότος ἐκείνου τάγματος ἀγγελικοῦ· τούτους ἀποκαταστήσασα καὶ Θεῷ διὰ τοῦ Χριστοῦ παραπέμψασα, τοὺς μὲν διὰ τοῦ μαρτυρίου καὶ αἵματος, τοὺς δέ, δι’ ἐναρέτου πολιτείας καὶ ἀγωγῆς καὶ τὰ ὑπὲρ φύσιν διαπράττεται...».

Δεύτερον δὲ λόγον τὸ αὐτὸ Συναξάριον παραθέτει ὅτι: «Ἐπειδὴ πολλοὶ μὲν εὐηρέστησαν τῷ Θεῷ, δι’ ἀρετὴν δὲ ἄκραν καὶ ἀλλοτρόπως ἀνώνυμοι παρ’ ἀνθρώποις ἐγένοντο ἢ καὶ ὅτι διά τινα ἴσως τῶν ἀνθρωπίνων· πολλὴν δὲ ὅμως πρὸς Θεὸν δόξαν ἔχοντες. Ἢ καὶ πολλοί μὲν κατὰ Χριστὸν ἐπολιτεύσαντο ἐν Ἰνδοῖς καὶ Αἰγυπτίοις καὶ Ἄραψι, Μεσοποταμίᾳ τε καὶ Φρυγίᾳ καὶ ταῖς ἄνωθεν τοῦ Εὐξείνου, ἔτι δὲ ἐν πάσῃ τῇ Ἑσπερίᾳ, ἄχρι καὶ αὐτῶν τῶν Βρεττανικῶν νήσων καὶ ἁπλῶς εἰπεῖν ἐν Ἀνατολῇ καὶ Δύσει· οὐκ ἦν δ’ εὐπετὲς (εὔκολον) τούτους ἅπαντας ὡς χρεὼν (ὅπως θὰ ἔπρεπε) τιμῆσαι διὰ τὴν ἀπειρίαν». Καὶ τρίτον δὲ λόγον τῆς καθιερώσεως τῆς ἑορτῆς ταύτης ἀναφέρει, ὅτι ἔπρεπε «τοὺς κατὰ μέρος ἐφ’ ἑκάστης ἡμέρας ἑορταζομένους Ἁγίους καὶ μιᾷ συναχθῆναι ἡμέρᾳ, ἵνα δειχθείη, ὡς ὑπὲρ ἑνὸς Χριστοῦ ἠγωνίσαντο καὶ πάντες τὸ αὐτὸ τῆς ἀρετῆς ἔδραμον στάδιον, καὶ οὕτω πάντες ὡς ἑνὸς Θεοῦ δοῦλοι ἀξίως ἐστεφανώθησαν, καὶ τὴν Ἐκκλησίαν οὗτοι συνέστησαν, τὸν ἄνω κόσμον ἀναπληρώσαντες».

Διὰ τοὺς τρεῖς λοιπὸν λόγους τούτους ἑορτάζομεν «τοὺς ὑψηλοτάτους καί ἁγιαστικοὺς νόας, τὰ ἐννέα δηλαδὴ τάγματα, τοὺς Προπάτορας καὶ Πατριάρχας, τοὺς Προφήτας, τοὺς Ἀποστόλους καὶ Ἱεράρχας, τοὺς Ἱερομάρτυρας καὶ Ὁσιομάρτυρας, τοὺς Ὁσίους καὶ Δικαίους καὶ ἁπάσας τὰς τῶν Ἁγίων Γυναίων χορείας καὶ τοὺς ἄλλους ἅπαντας ἀνωνύμους Ἁγίους, μεθ’ ὧν ἔστωσαν καὶ οἱ ἐπιγενησόμενοι,