Ἑρμηνεία εἰς τὴν πρὸς Ἑβραίους Ἐπιστολὴν τὴν Ἀναγιγνωσκομένην τῇ Πρώτη Κυριακῇ ἐν ἧ καὶ ἡ ἑορτὴ τῶν ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ. Τοῦ Νικηφόρου Θεοτόκη, διεσκευασμένη κατὰ τὴν φράσιν.

Ὁ μὲν Βαρὰκ κατετρόπωσε τὴν τοῦ Ἰαβὶν δύναμιν, ὁ δὲ Γεδεὼν ἐπάταξε τοὺς Μαδιανίτας· ὁ δὲ Δαβὶδ βασιλεύσας ἐπὶ πάσας τὰς φυλὰς τοῦ Ἰσραὴλ καὶ τελευταῖον ἀπαλλαγεὶς τῶν ἐχθρῶν αὐτοῦ, καὶ ἁπλώσας τῆς βασιλείας αὐτοῦ τὰ ὅρια, ἀνεπαύθη ἐν εἰρήνῃ. «Ἔφραξαν στόματα λεόντων» (ἔνθ’ ἀνωτ.). Οὗτοι εἶναι ὁ Σαμψών, ὅστις συνέτριψε τὸν σκύμνον τοῦ λέοντος ὡς ἐρίφιον ἁπαλὸν (Κριτ. ιδ’ 6) καὶ ὁ Δαβίδ, ὅστις ἐθανάτωσε τὰς ἄρκτους καὶ τοὺς λέοντας τοὺς ἐπιβουλευομένους τὰ πρόβατα τῆς ποίμνης αὐτοῦ (Α’ Βασιλ. ιζ’ 34-35) καὶ ὁ Προφήτης Δανιήλ, ὅστις ἔφραξε τῶν λεόντων τὰ στόματα (Δαν. ϛ’ 22).

«Ἔσβεσαν δύναμιν πυρός, ἔφυγον στόματα μαχαίρας, ἐνεδυναμώθησαν ἀπὸ ἀσθενείας, ἐγεννήθησαν ἰσχυροὶ ἐν πολέμῳ, παρεμβολὰς ἔκλιναν ἀλλοτρίων» (Ἑβρ. ια’ 34).

Οἱ τρεῖς Παῖδες ἔσβεσαν τὴν δύναμιν τοῦ πυρὸς τῆς ἑπταπλασίως ἐκκαυθείσης καμίνου, εἰς δρόσον αὐτὸ μεταβαλόντες. Ὁ Δαβὶδ ἔφυγε τὴν μάχαιραν τοῦ Σαούλ, ὁ Ἠλίας τὴν τῆς Ἰεζάβελ, ὁ Μιχαίας τὴν τοῦ Ἰωράμ. Ὁ Ἰὼβ ἐνεδυναμώθη ἀπὸ τῆς ἀσθενείας αὐτοῦ καὶ ἰατρεύθη ἀπὸ τῶν ὀδυνηρῶν αὐτοῦ πληγῶν, ὁμοίως καὶ ὁ Ἐζεκίας ἀπὸ τῆς θανατηφόρου ἀσθενείας αὐτοῦ. Ὁ Μωυσῆς, ὁ Ἰησοῦς τοῦ Ναυῆ, ὁ Δαβίδ, οἱ Μακκαβαῖοι πολλὴν ἀνδρείαν ἔδειξαν εἰς τοὺς πολέμους, καὶ ἔστρεψαν εἰς τὰ ὀπίσω τὰς τῶν ἐχθρῶν αὐτῶν παρατάξεις.

«Ἔλαβον γυναῖκες ἐξ ἀναστάσεως τοὺς νεκροὺς αὐτῶν· ἄλλοι δὲ ἐτυμπανίσθησαν, οὐ προσδεξάμενοι τὴν ἀπολύτρωσιν, ἵνα κρείττονος ἀναστάσεως τύχωσιν» (Ἑβρ. ια’ 35).

Ἡ Σαραφθία διὰ τῆς προσευχῆς τοῦ Προφήτου Ἠλιοῦ, ἔλαβε παρ’ αὐτοῦ τὸν νεκρὸν αὐτῆς υἱὸν ἐγερθέντα ἐκ τῶν νεκρῶν· ὁμοίως καὶ ἡ Σωμανῖτις διὰ τῆς προσευχῆς τοῦ Προφήτου Ἐλισαίου. Σημείωσαι δὲ ὅτι ὁ θεῖος Παῦλος διὰ μὲν τῶν προειρημένων λόγων ἱστόρησε συντόμως τὰ διὰ τῆς Πίστεως κατορθώματα τῶν θεοφιλῶν ἀνθρώπων, διὰ δὲ τῶν ἑξῆς περιγράφει τὰς ἀρετὰς καὶ τὰ παθήματα τῶν Ἁγίων ἀνδρῶν. «Ἄλλοι δὲ (λέγει) ἐκ τῶν Ἁγίων ἐτυμπανίσθησαν» (ἔνθ’ ἀνωτ.). Καὶ τινὲς μὲν λέγουσιν ὅτι τὸ Ἐτυμπανίσθησαν σημαίνει τὸ Ἀπεκεφαλίσθησαν· τινὲς δὲ τὸ Ἐξεδάρησαν τὸ δέρμα αὐτῶν, τινὲς δὲ τὸ Ἀπέθανον διὰ ροπάλων τυπτόμενοι. Τοῦτο δὲ τὸ ἔσχατον σημαινόμενον εἶναι τὸ ἀληθές.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἠδύνατο δηλαδὴ νὰ προσποιηθῇ μόνον, ὅτι ἔφαγε χοίρειον κρέας, ὡς συνεβούλευον αὐτὸν οἰ τύραννοι, οἵτινες ἐξετίμων αὐτὸν διὰ τὴν ἡλικίαν (ἦτο ἐννενηκοντούτης), τὴν μόρφωσιν καὶ τὴν ἄμεπτον διαγωγήν, καὶ εὐθὺς θὰ ἐλυτροῦτο ἀπὸ τοῦ μαρτυρικοῦ θανάτου, ὅμως οὔτε τοῦτο δὲν κατεδέχθῃ νὰ πράξῃ ὁ μακάριος Ἐλεάζαρος.