Ὥς φαίνεται, δὲν διακρίνεις ὅτι ἄλλο εἶναι ἡ πίστις καὶ ἄλλο ἡ ἀπόδειξις· ἡ πίστις οὔτε τὸν νοῦν ἀναγκάζει οὔτε τὴν θέλησιν βιάζει. Ὅθεν, ἀφοῦ ἀκούσῃς τὸν λόγον τῆς πίστεως, πράττεις ὅ,τι θέλεις, ἢ πιστεύεις καὶ σῴζεσαι ἢ ἀπιστεῖς καὶ καταδικάζεσαι· ἡ ἀπόδειξις ἀναγκάζει τὸν νοῦν ἵνα πεισθῇ καὶ ἑπομένως ἁρπάζει τὴν ἐξουσίαν τῆς θελήσεως· διὰ τοῦτο, μετὰ τὴν ἀπόδειξιν, κἂν θέλῃς κἂν μὴ θέλῃς, πείθεσαι· διὰ τοῦτον δὲ τὸν λόγον καὶ οἱ πειθόμενοι ὑπὸ τῆς ἀποδείξεως οὐδένα μισθὸν λαμβάνουν παρὰ Θεοῦ.

Ποῖον μισθὸν λαμβάνει ὅστις ἢ μετὰ τὴν γεωμετρικὴν ἀπόδειξιν καταπεισθῇ ὅτι αἱ τρεῖς γωνίαι παντὸς τριγώνου εἶναι ἴσαι μὲ δύο ὀρθάς, ἢ μετὰ τὴν ἀστρονομικὴν ὅτι ἡ τοῦ ἡλίου ἔκλειψις εἶναι παρεμβολὴ τῆς σελήνης μεταξὺ ἡλίου καὶ γῆς ἢ μετὰ τὴν φυσικήν, ὅτι πάντα τὰ σώματα φέρονται πρὸς τὸ κέντρον τῆς γῆς ἢ μετὰ τὴν ἱστορικὴν ὅτι ὁ Αὔγουστος ἐμονάρχησεν εἰς τὴν Ρώμην ἢ μετὰ τὴν ἠθικὴν ὅτι πάντες οἱ ἄνθρωποι εἶναι ἐπιρρεπεῖς ἐπὶ τὰ πονηρά; Οὐδένα μισθὸν λαμβάνεις περὶ τῶν τοιούτων πληροφοριῶν. Ἐπειδὴ δὲ τὰ πιστευόμενα ὡς ὑπερφυῆ καὶ ὑπερούσια δὲν ἐπιδέχονται ὑλικὰς ἀποδείξεις, διὰ τοῦτο, ὅστις πιστεύσῃ, ἐκεῖνος γίνεται μακάριος· «Μακάριοι οἱ μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες» (Ἰωάν. κ’ 29). Μακάριοι, ἐπειδὴ ὄχι ἀναγκαστικῶς, ἀλλ’ ἐθελουσίως ἐπίστευσαν. Ἐὰν ἡ ἀπόδειξις μὲ ἔπειθε νὰ πιστεύσω, ἐπίστευον ἀναγκαστικῶς καὶ ὄχι προαιρετικῶς. Ὅθεν οὐδένα μισθὸν ἐλάμβανον διὰ τὴν πίστιν μου.

Ἀλλὰ πῶς δύναμαι, λέγεις, νὰ πιστεύσω ὅσα φαίρονται ἀντίθετα εἰς τὴν διάκρισιν τοῦ νοός μου; Τρία καὶ ἕν, τοῦτο εἰς τὸν νοῦν μου δὲν χωρεῖ· πιστεύω ὅτι δὲν χωρεῖ, διότι οὔτε μικρὸν σκεῦος χωρεῖ τὴν θάλασσαν. Ὁ νοῦς σου εἶναι πολὺ μικρός, ἐνῷ ἡ θεότης εἶναι ἄπειρος καὶ ἑπομένως δὲν χωρεῖ εἰς τὸν νοῦν σου· ἀλλὰ τί συμπεραίνεις ἐκ τούτου; Συμπεραίνεις, ὅτι δὲν ὑπάρχει Θεὸς τρισυπόστατος, ἐπειδὴ δὲν χωρεῖ εἰς τὸν νοῦν σου; Λοιπὸν δὲν ὑπάρχει οὔτε θάλασσα, ἐπειδὴ δὲν χωρεῖ εἰς μικρὸν σκεῦος; Ἀκούεις παραλογισμόν; Εἰπέ μου δὲ σύ, ὅστις θέλεις νὰ κατανοήσῃς τὰ ἄπειρα καὶ ἀόρατα, καταλαμβάνεις ἆρά γε τὰ μικρὰ καὶ ὑποπίπτοντα εἰς τὰς αἰσθήσεις σου; Ἀναρίθμητα αἰσθητὰ πράγματα δὲν χωροῦν εἰς τὸν νοῦν ἡμῶν· ἀλλὰ τί ἐκ τούτου; Ἆρά γε δὲν ὑπάρχουν, ἐπειδὴ ἡμεῖς δὲν καταλαμβάνομεν αὐτά;