Τοῦ Αὐτοῦ εἰς τὴν Αὐτὴν Κυριακὴν τῆς ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ. Ὁμιλία περὶ Πίστεως.

ΗΧΟΣ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ κατέρχεται καὶ γλῶσσαι ὡσεὶ πυρὸς διαμερίζονται· αἱ γλῶσσαι κάθηνται ἐπὶ ἕνα ἕκαστον τῶν Μαθητῶν, οἱ δὲ Μαθηταὶ πληροῦνται Πνεύματος Ἁγίου. Ἐμφανίζει δὲ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον τὴν ἐνέργειαν Αὑτοῦ διὰ τῆς πολυγλώσσου ὁμιλίας τῶν Μαθητῶν, ἡ ὁποία προεξένησε θάμβος καὶ ἔκστασιν εἰς τοὺς ἀκούοντας καὶ προσείλκυσεν ἐξ αὐτῶν πολλοὺς πρὸς τὴν εἰς Χριστὸν πίστιν. Ταῦτα ἐκήρυξε σήμερον ἡ ἀναγνωσθεῖσα Πρᾶξις τῶν Ἀποστόλων. Ταῦτα δέ, ὡς παραστατικὰ τῆς καταβάσεως τοῦ Παναγίου Πνεύματος, ἀναβιβάζουν τὸν νοῦν ἡμῶν εἰς τὰ ὕψη ἐκεῖνα, ἐκ τῶν ὁποίων Αὐτὸ κατῆλθε καὶ ὑπερυψοῦσιν ἕως τοῦ θρόνου τῆς μεγαλωσύνης ἐν τοῖς ὑψηλοῖς (Ἑβρ. α’ 3).

Ἐκεῖ λοιπὸν ἀναβιβάζω τὸν νοῦν μου καὶ κλίνω μετ’ εὐλαβείας τὰ γόνατα, ἀνοίγω δὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς τῆς Πίστεως. Διὸ βλέπω ἐκεῖ μίαν τρισυπόστατον ἀρχὴν ὑπεράρχιον, ἄναρχον, ἀτελεύτητον, ἀπαθεστάτην, πανυπεράγαθον, παντοδύναμον, δημιουργὸν οὐρανοῦ καὶ γῆς, ὁρατῶν τε πάντων καὶ ἀοράτων τὸν Πατέρα, ἀρχὴν καὶ πηγὴν καὶ γεννήτορα τοῦ Υἱοῦ, ἀρχὴν καὶ πηγὴν καὶ προβολέα τοῦ Πνεύματος· ἐκ μιᾶς ρίζης τοῦ Πατρὸς δύο βλαστούς, τὸν Υἱὸν καὶ τὸ Πνεῦμα, ἔχοντας πάντα ὅσα ἔχει ὁ Πατήρ, πλὴν τοῦ ἀγεννήτου καὶ ἀνεκπορεύτου, διότι μόνος ὁ Πατὴρ ἀγέννητος καὶ ἀνεκπόρευτος, ὁ δὲ Υἱὸς καὶ τὸ Πνεῦμα ἐκ μόνου τοῦ Πατρός, ὁ μὲν γεννητός, τὸ δὲ ἐκπορευτόν, βλαστοὶ συνάναρχοι, συναΐδιοι, ὁμοούσιοι, ὁμοδύναμοι, δημιουργοί, συμπαντοκράτορες, συμπροσκυνούμενοι μὲ τὸν Πατέρα καὶ συλλατρευόμενοι, διότι εἰς Θεός, μία οὐσία τῶν τριῶν, μία φύσις, μία δύναμις, μία ἐνέργεια, μία θεότης. Θεὸς ὁ Πατήρ, Θεὸς ὁ Υἱός, Θεὸς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, εἷς δὲ μόνος Θεὸς τρισυπόστατος.

Ἀλλὰ πῶς, λέγεις, ἓν καὶ τρία; Πῶς δὲ ἓν ὁ Πατήρ, ὁ Υἱὸς καὶ τὸ Πνεῦμα, σαρκοῦται δὲ ὁ Υἱὸς καὶ μένει ἄσαρκος ὁ Πατὴρ καὶ τὸ Πνεῦμα; Πῶς ἓν τὰ τρία, μόνον δὲ τὸ Πνεῦμα πέμπεται καὶ κάθηται ἐπὶ ἕνα ἕκαστον τῶν Μαθητῶν καὶ πληροῖ αὐτοὺς τῆς θείας Αὑτοῦ Χάριτος; Ἐγὼ εἶπα, ὅτι, ἀνοίξας τοὺς ὀφθαλμοὺς τῆς Πίστεώς μου, εἶδον ταῦτα, σὺ δὲ ζητεῖς ἀπὸ ἐμὲ τὸ πῶς; Ἐγὼ ἐπίστευσα εἰς τοὺς λόγους τῶν Ἁγίων Προφητῶν καὶ εἰς τῶν θεηγόρων Ἀποστόλων τὸ κήρυγμα, «Ἐπίστευσα διὸ ἐλάλησα» (Ψαλμ. ριε’ 1), σὺ δὲ ζητεῖς παρ’ ἐμοῦ ἀπόδειξιν;