Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῶν Ἁγίων Μαρτύρων ΕΥΔΟΞΙΟΥ, ΡΩΜΥΛΟΥ, ΖΗΝΩΝΟΣ καὶ ΜΑΚΑΡΙΟΥ.

Ταῦτα ὁ ἡγεμὼν πρὸς τὸν Ἅγιον διαλεγόμενος ἐπὶ παρουσίᾳ πολλῶν στρατιωτῶν ἐξετράπη καὶ εἶπε μεγαλοφώνως· «Ὅσοι ἀπὸ σᾶς τοὺς στρατιώτας δὲν ἀκολουθεῖτε εἰς τὰ βασιλικὰ προστάγματα, λύσατε τὰς στρατιωτικὰς ζώνας καὶ οὕτω γυμνοὶ τοῦ ἀξιώματος, μὲ τὸ ὁποῖον σᾶς ἐτίμησεν ὁ βασιλεύς, σταθῆτε ἔμπροσθέν μου!». Ἔλεγε δὲ ταῦτα ὁ ἡγεμών, ὅπως, ἐάν τινες ἔχουν φιλίαν καὶ κλίσιν πρὸς τὸν Εὐδόξιον λόγῳ τῆς στρατιωτικῆς ἐπικοινωνίας καὶ βουλόμενοι νὰ ἐπικοινωνήσωσι καὶ εἰς αὐτὸ ἔτι τὸ φρόνημα τούτου, ἐντραπῶσι καὶ μεταμεληθῶσι δι’ ὅσα κακῶς κατὰ τὴν διεστραμμένην γνώμην του ἔπραξαν. Ἐφρόνει ὁ ἀσύνετος, ὅτι πολλοὶ ὀλίγοι τοιοῦτοι θὰ ὑπῆρχον. Ταῦτα εἰπὼν ἐφρόνει, ὅτι τὸν μὲν Εὐδόξιον θὰ καταισχύνῃ ὡς ἐναντία τῆς στρατιᾶς ὅλης φρονοῦντα, ποιήσει δὲ κατ’ αὐτοῦ ὅτι καὶ ἂν βούλεται εὑρίσκων αὐτὸν μόνον. Ἀλλ’ ὁ ἐξουθενῶν τὰ τοιαῦτα τῆς πανουργίας σοφίσματα μόνος σοφὸς Θεὸς τί ἐποίησε; Κατὰ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ μᾶλλον τὴν μεθοδείαν ταύτην παρεσκεύασεν. Διότι ὁ Ἅγιος Εὐδόξιος, ἐνδεδυμένος ὢν τότε τὴν τῆς βασιλικῆς ἀξίας στολήν, ὡς ἤκουσε τὰ τοιαῦτα, παρευθὺς λύσας τὴν ζώνην ἀπέρριψεν αὐτὴν εἰς τὸ τοῦ ἡγεμόνος πρόσωπον. Τὸ κίνημα τοῦτο τοῦ Ἁγίου ζῆλος θεῖος καὶ παρακίνησις ἐγένετο εἰς τὸν περιεστῶτα στρατόν, οἵτινες χίλιοι ἑκατὸν τέσσαρες ὄντες καὶ ἔχοντες εἰς μνήμην τὰς τοῦ Εὐδοξίου θείας διδασκαλίας, λύσαντες καὶ οὗτοι τὰς ζώνας αὐτῶν ἀπέρριψαν κατὰ πρόσωπον τοῦ ἡγεμόνος. Τοῦτο δὲ ἰδὼν ἐκεῖνος καὶ φοβηθεὶς διὰ τὸ πλῆθος, ἀνέφερε τὴν ὑπόθεσιν εἰς τὸν βασιλέα Διοκλητιανόν· οὗτος δὲ προστάσσει ὅπως τοὺς μὲν πρωταιτίους καὶ ἀρχηγοὺς τῆς τοιαύτης τόλμης ὑποβάλῃ εἰς βασάνους βαρυτάτας, τοὺς δὲ λοιποὺς συμμορφώσῃ πρὸς τὴν βουλὴν αὐτοῦ, ἤτοι νὰ πείσῃ αὐτοὺς πρὸς τὴν λατρείαν τῶν εἰδώλων.

Λαβὼν τοιαύτην ἐξουσίαν ὁ ἡγεμὼν, παρὰ τοῦ ἀσεβεστάτου, βασιλέως, καὶ παραστήσας ἐπὶ τοῦ βήματος τὸν γενναῖον Εὐδόξιον, ἀνήγγειλεν εἰς αὐτὸν τὰς μωρὰς τοῦ βασιλέως παραγγελίας καὶ ἀπαιτήσεις εἶτα δὲ τὰς διαλέξεις καταλιπών, λέγει πρὸς αὐτόν· «Θυσίασε εἰς τοὺς θεοὺς θεληματικῶς, διότι καὶ ἀκουσίως θέλεις ποιήσει τοῦτο, ὅταν ἴδῃς ἑτοιμαζόμενα τὰ κατὰ σοῦ βασανιστήρια, τὰ ὁποῖα εἶναι δεσμά, φυλακαί, πληγαί, πῦρ καὶ ἄλλα βαρύτατα, τὰ ὁποῖα καὶ διὰ μόνης τῆς ἀκοῆς δίδουσι φόβον καὶ τρόμον».