Ἐξαγριωθεὶς ὅθεν ὁ Τραϊανὸς ἔτι περισσότερον διὰ τὴν τόσην τοῦ Ἁγίου παρρησίαν, προστάσσει εὐθὺς ἵνα ἁπλώσωσιν αὐτὸν κατὰ γῆς καὶ νὰ τὸν ραβδίζωσιν ἀνηλεῶς. Ὁ δὲ Μάρτυς εὐχαρίστως δεχόμενος τὰς πληγάς, ἐβόησε· «Γνώρισον νῦν, ὦ βασιλεῦ, ὅτι μὲ εὐεργετεῖς τὰ μέγιστα διότι τὸ μὲν σῶμά μου περιχεόμενον διὰ τοῦ ἰδίου μου τούτου αἵματος καὶ βαφόμενον ὡς πορφύρα, τὸν τῆς εἰδωλικῆς δυσωδίας καπνὸν καὶ μολυσμὸν ἀποπλύνεται, ἡ δὲ ψυχὴ τὸν τῆς ἀφθαρσίας καθαρὸν χιτῶνα περιβάλλεται». Μὴ ὑποφέρων ταῦτα ὁ τύραννος, ἀλλ’ εἰς μεγαλύτερον θυμὸν ἐξαφθείς, ταχεῖαν ἀπόφασιν θανάτου ἐξέδωκε κατὰ τοῦ Μάρτυρος Ρωμύλου, καὶ σύντομον τὸ μαρτύριον αὐτοῦ διέπραξεν, ἀποφασίσας νὰ ἀποκεφαλίσῃ τὸν Μάρτυρα. Καὶ οὕτως ὁ Ἅγιος εὐχαρίστως τὸ διὰ Χριστὸν ἐδέξατο ξίφος, τελειώσας τὸ τοῦ Μαρτυρίου λαμπρὸν καὶ σύντομον στάδιον τῇ ἕκτῃ τοῦ Σεπτεμβρίου μηνός.

Πολλοῦ μετὰ ταῦτα παρελθόντος χρόνου καὶ βασιλεύοντος ἐν Ρώμῃ τοῦ ἀσεβεστάτου Διοκλητιανοῦ ἐν ἔτει 290-303, ἐξεδόθη πάλιν πρόσταγμα πικροῦ θανάτου κατὰ τῶν Χριστιανῶν· ὑπῆρχε δὲ τότε ἐν τῇ πόλει τῆς Μικρᾶς Ἀρμενίας Μελιτινῇ ἀνήρ τις Χριστιανὸς ἔνδοξος καὶ τίμιος, Εὐδόξιος ὀνόματι (ὠνομάζετο δὲ οὗτος καὶ Μαριανὸς) καὶ κόμης κατὰ τὴν ἀξίαν. Οὗτος, ἐπειδὴ ἐπίστευεν εἰς τὸν Χριστόν, κατεβιβάσθη τῆς ἀξίας. Πρὸς τοῦτον ὅθεν ἀποστείλας ὁ τότε ἐν Μελιτινῇ ἡγεμονεύων στρατιώτας, ἐζήτει νὰ συλλάβῃ αὐτόν. Ὁ δὲ Εὐδόξιος τοῦτο μαθὼν ἐνεδύθη πενιχρὰν στολὴν διὰ νὰ μὴ γνωρισθῇ ὑπὸ τῶν στρατιωτῶν καὶ ἐξελθὼν τῆς οἰκίας του παρουσιάζεται εἰς τοὺς ἀπεσταλμένους. Οἱ δὲ τοῦτον ἰδόντες καὶ μὴ γνωρίσαντες, ἠρώτησαν αὐτόν, ποῦ ἄρα εὑρίσκεται ὁ κόμης Εὐδόξιος. Ὁ δὲ λέγει εἰς αὐτούς· «Ἔλθετε εἰς τὴν οἰκίαν μου καὶ ἀναπαυθῆτε ὀλίγον ἐκ τῆς ὁδοιπορίας καὶ ἐγὼ ὑπόσχομαι νὰ σᾶς ὑποδείξω τὸν ζητούμενον». Καὶ οὕτως εἰσαγαγὼν αὐτοὺς εἰς τὸν οἶκον του καὶ ἑτοιμάσας τράπεζαν, φιλοφρόνως ὅσον ἠδύνατο ἐφιλοξένησεν. Ἀφοῦ δὲ ἔφαγον, ἐκεῖνοι μὲν τὴν ὑπόσχεσιν ἀπαιτοῦντες, παρεκάλουν νὰ φανερώσῃ εἰς αὐτοὺς τὸν ζητούμενον· ἐκεῖνος δὲ εὐθὺς ἀποκαλύπτει εἰς αὐτοὺς τὸν ἑαυτόν του λέγων· «Ἐγώ εἰμι ὁ Εὐδόξιος, τὸν ὁποῖον ζητεῖτε». Οὗτος ὁ λόγος ὀξύτερον μαχαίρας ἐκέντησε τὴν καρδίαν αὐτῶν διὰ τὴν καλὴν φιλοξενίαν αὐτοῦ, οἵτινες καὶ εὐγνωμονοῦντες εἶπον εἰς αὐτόν· «Δὲν γινόμεθα προδόται τοῦ φιλοφρόνως ἡμᾶς φιλοξενήσαντος, ἵνα μὴ κακὴν φιλοξενίαν ἀνταλλάξωμεν· διὸ καὶ σὲ συμβουλεύομεν ἵνα ἀποφύγῃς καὶ ἀποκρυβῇς καὶ ἡμεῖς λέγομεν πρὸς τὸν ἡγεμόνα, ὅτι δὲν ἠδυνήθημεν νὰ σὲ εὕρωμεν».