Τῇ ΙΒ’ (12ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τῶν Ἁγίων Μαρτύρων ΠΡΟΒΟΥ, ΤΑΡΑΧΟΥ καὶ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ.

Ταῦτα εἰπόντος, ἐξέδυσαν αὐτὸν καὶ τὸν ἔδερον μὲ νεῦρα βοῶν ἀσπλάχνως καὶ τόσας μάστιγας τοῦ ἔδωσαν, ὥστε ἡ γῆ ἐκοκκίνισεν ἀπὸ τὸ πλῆθος τοῦ αἵματος, οἱ δὲ παρεστῶτες ἐθαύμαζον καὶ τοῦ ἔλεγον· «Βλέπε, ἄνθρωπε, τὸ φοβερὸν ρεῦμα τῶν αἱμάτων σου καὶ λυπήσου σεαυτόν».

Εἰς τοὺς λόγους τούτους ὁ Ἅγιος ἀπεκρίνατο· «Τοῦτο τὸ αἷμα νομίζω ὅτι εἶναι μύρον ἢ ἔλαιον, μὲ τὸ ὁποῖον πρὸς τοὺς ἀγῶνας ἀλείφομαι καὶ προθυμότερος γίνομαι». Μετὰ ταῦτα τὸν ἐκτύπων καὶ εἰς τὴν κοιλίαν ὠμότερα καὶ ἔτρεχε τὸ αἷμα πλῆθος ἄμετρον· ὅθεν ὁ Μάρτυς αἰσθανόμενος τὸν πόνον δριμύτερον ἔλεγε· «Χριστέ, βοήθει μοι». Ὁ δὲ ἡγεμὼν ἀπεκρίνατο· «Ἐὰν σοῦ ἐβοήθει, ἤθελε σὲ ἁρπάσει ἀπὸ ταύτην τὴν βάσανον». Ὁ δὲ Ἅγιος τοῦ λέγει· «Δὲν τοῦ ζητῶ ἐγὼ νὰ μὴ πάθω, ἀλλὰ νὰ μὲ ἐνδυναμώσῃ διὰ νὰ ὑπομείνω τὰ πάθη· διότι κανεὶς ἀγωνιζόμενος, ἔχων τὸν κοινὸν νοῦν, δὲν ἤθελε ποτὲ νὰ τὸν ἀπαλλάξῃ ἀπὸ τοὺς ἀγῶνας, διὰ νὰ μὴ χάσῃ τὴν ἀμοιβὴν καὶ τὸν στέφανον. Γίνωσκε λοιπόν, ὦ δικαστά, ὅτι μοῦ ἐπήκουσεν ὁ Δεσπότης μου καὶ πολὺ μὲ ἐβοήθησε διὰ τοῦτο καταφρονῶ τὰς βασάνους σου, μὲ τὰς ὁποίας νομίζεις ὅτι θὰ μὲ νικήσῃς καὶ γίνομαι ἀνδρειότερος». Τότε ὁ ἄρχων προστάσσει νὰ τὸν δέσουν μὲ σίδηρα καὶ νὰ τὸν τανύσουν εἰς τὰς τέσσαρας τρύπας, τὰς ὁποίας εἶχε τὸ ξύλον τὸ τιμωρητικόν.

Ἀκολούθως φέρουν εἰς τὸ κριτήριον καὶ τὸν Ἀνδρόνικον, ὅστις κατήγετο ἀπὸ τὴν Ἔφεσον τῆς Ἰωνίας, ὅστις εἰς μὲν τὴν ἡλικίαν ἦτο μικρότερος, εἰς δὲ τὴν ἔνστασιν καὶ παρρησίαν τέλειος, καθὼς μὲ λόγους καὶ μὲ ἔργα ἀπέδειξε καὶ ἔλεγεν ὅτι ἦτο δοῦλος τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ πιστότατος. Ὁ δὲ ἄρχων τοῦ λέγει· «Θυσίασον εἰς τοὺς θεοὺς καὶ μὴ εἶσαι μωρὸς καὶ ἀνόητος». Τότε ὁ Μάρτυς τοῦ ἀπεκρίθη φρονίμως λέγων· «Ἐὰν δὲν ἐλαμβάνομεν εἰς τὴν μέλλουσαν ζωὴν διὰ τὰς βασάνους ταύτας καμμίαν ἀνταμοιβήν, δίκαιον εἶχες σὺ καὶ πᾶς ἄλλος, νὰ λέγῃς ὅτι ἐτρελλάθημεν· εἰ δὲ καὶ λαμβάνομεν, καθὼς ἐλπίζομεν, πλουσίαν τὴν ἀνταπόδοσιν, κατὰ τὴν ἀληθεστάτην τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ ὑπόσχεσιν [4], τότε τὰ παθήματα ὅλα τοῦ νῦν καιροῦ, ὅσα ἠμπορεῖ νὰ πάθῃ τις, δὲν εἶναι ἄξια νὰ ἀντιπαραβληθῶσι πρὸς τὴν μέλλουσαν δόξαν καὶ ἀγαλλίασιν» [5]. Τούτους τους σοφωτάτους λόγους τοῦ Μάρτυρος θέλων νὰ δείξῃ μύθους ὁ δικαστής, ἀπέδειξεν αὐτοὺς πιστοτέρους καὶ τοὺς ἐμαρτύρησεν ἀληθινοὺς μὲ τὰ πράγματα, διότι ἐκρέμασαν τὸν Μάρτυρα εἰς τὸ ξύλον καὶ ἐχάρασσαν τὰς κνήμας του μὲ σίδηρα καὶ τὰς πλευρὰς ἐκέντων μὲ αἰχμὰς πεπυρωμένας καὶ ὀξυτάτας καὶ μὲ κοπτερὰς κεράμους κατέσχιζον τὰς σάρκας του, καὶ ἔτριβον μὲ ἅλας τὰς πληγάς του, διὰ νὰ τὸν κάμουν νὰ νικηθῇ μὲ τὴν δριμύτητα τῶν κολάσεων.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Σίδη ἦτο πόλις τῆς Παμφυλίας τῆς νοτίου Μικρᾶς Ἀσίας, μεταξὺ τῶν ποταμῶν Μέλανος καὶ Εὐρυμέδοντος, ἐπὶ δὲ τῶν Βυζαντινῶν ἐκαλεῖτο Σῶδι.

[2] Περὶ τῆς Ἐφέσου βλέπε ἐκτενὴ ὑποσημείωσιν ἐν τόμῳ ΙΑʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Λαζάρου τοῦ ἐν τῷ Γαλλησίῳ ὄρει ἀσκήσαντος, τῇ Ζʹ (7ῃ) τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου.

[3] Περὶ Ταρσοῦ βλέπε ἐν τῇ ὑποσημειώσει τῆς σελ. 242.

[4] «Μακάριοί ἐστε ὅταν ὀνειδίσωσιν ἡμᾶς καὶ διώξωσι … ἕνεκεν ἐμοῦ· χαίρετε καὶ ἀγαλλιᾶσθε, ὅτι ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τοῖς οὐρανοῖς· οὕτω γὰρ ἐδίωξαν τοὺς Προφήτας τοὺς πρὸ ἡμῶν» (Ματθ. εʹ 11-12).

[5] «Οὐκ ἄξια τὰ παθήματα τοῦ νῦν καιροῦ πρὸς τὴν μέλλουσαν δόξαν» (Ρωμ. ηʹ 18).

[6] Πρὸς τιμὴν τῶν Ἁγίων τούτων ἀνήγειρε μετὰ ταῦτα περίφημον βασιλικὴν ἐν Ἀναζάρβῳ ὁ Μοψουεστίας Αὐξέντιος (βλέπε ἑπομένην ὑποσημείωσιν).