Πλὴν ἐπειδὴ ἐπιμένεις νὰ μάθῃς καὶ τὸ ἐκ τῶν γονέων μου ὄνομα, Τάραχος καλοῦμαι· ἤμην στρατιώτης ἀλλ’ ἠρνήθην τὴν κάτω στρατείαν, διότι τὰ ὅπλα ἡμῶν τῶν Χριστιανῶν δὲν εἶναι σαρκικά, ἀλλὰ πνευματικὰ καὶ δυνατά, διὰ νὰ νικῶμεν τὸν ἀντικείμενον· λοιπὸν κάμε μου ὅσα κακὰ βουληθῇς καὶ θέλεις μὲ γνωρίσει μὲ τὴν δύναμιν τοῦ Θεοῦ μου ἀνίκητον. Μὴ μοῦ ἐνθυμίζῃς δὲ τὸ γῆρας καὶ τὰ λευκά μου γένεια· διότι εἰς τὴν προθυμίαν εἶμαι νεώτερος· μήτε νὰ ἐπαινῇς τὴν ἀλογίαν τῶν βασιλέων σου, λέγων ὅτι εἶναι πατρῷος νόμος, καὶ ἄλλους λήρους καὶ φλυαρήματα, διότι εἷς εἶναι ὁ ἀληθὴς Θεός, ὅστις ἔκτισεν ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ εἶναι τὰ σύμπαντα· οἱ δὲ θεοί σου εἶναι λίθοι καὶ ξύλα καὶ ἄλλα βδελύγματα, ὅσοι δὲ προσκυνεῖτε τοιούτους θεοὺς εἶσθε ἀναισθητότεροι τούτων καὶ ἀλογώτεροι».
Τότε θυμωθεὶς εἰς ταῦτα ὁ δικαστὴς ὅτι ὄχι μόνον ἐκεῖνον, ἀλλὰ καὶ τοὺς βασιλεῖς καὶ τοὺς θεούς του ἐξύβρισε, προστάσσει νὰ δείρουν τὰς σιαγόνας καὶ τὸν αὐχένα του. Τυπτόμενον λοιπὸν ὥραν πολλὴν καὶ βασανιζόμενον, τὸν συνεπόνουν οἱ παρεστῶτες ὡς γεροντότερον αὐτῶν καὶ τὸν συνεβούλευον κατὰ τὴν γνώμην, λέγοντες νὰ ἀφήσῃ τὴν μωρολογίαν καὶ ματαιότητα. Ὁ δὲ ἀπεκρίνατο λέγων· «Ἑξήκοντα χρόνους ἐκοπίαζα φιλοπόνως νὰ ἀποκτήσω τοιαύτην μωρίαν πάνσοφον καὶ σωτήριον καὶ τώρα διὰ μίαν ὥραν νὰ ἀπολέσω ἐκεῖνο ὅπερ μὲ τόσον κόπον ἀπέκτησα; Ὄχι, ποτὲ δὲν θέλω ἀρνηθῆ τὸν ἀγῶνα τοῦτον τῆς εὐσεβείας καὶ τὴν εἰς Χριστὸν τὸν ἀληθινόν μου Θεὸν πεποίθησιν, δὲν παραστρατίζω ποσῶς ἀπὸ τὴν ἀλήθειαν, ἔστω καὶ ἂν τύχῃ καὶ ἄλλος Μαξέντιος νὰ μὲ βασανίσῃ ἀπὸ τοῦτον χειρότερα». Ταῦτα ἀκούσας ὁ παράνομος δικαστὴς καὶ μὴ ὑποφέρων τὴν παρρησίαν τοῦ Μάρτυρος, προστάσσει μὲ ράβδους ὠμάς, ἤτοι χλωράς, νὰ τὸν δέρωσιν· ἀλλὰ καὶ μὲ ὅλας ἐκείνας τὰς πληγὰς ἔμεινεν ἀνδρεῖος καὶ ἀκλινέστερος· ὅθεν δένοντες αὐτὸν μὲ βαρύτερα τῶν προτέρων σίδηρα, αὐτὸν μὲν ἐφυλάκισαν, ἔφερον δὲ τὸν Πρόβον εἰς τὸ κριτήριον.
Ἐλθὼν ὁ Ἅγιος Πρόβος εἰς τὸ κριτήριον εὐθὺς μὲ ὀλίγους λόγους εἶπεν ὅσα ἤθελε νὰ τὸν ἐρωτήσῃ ὁ δικαστής, διὰ νὰ τον βασανίσῃ τὸ ταχύτερον, καὶ τοῦ λέγει· «Τὸ πρῶτόν μου καὶ ἐξαίρετον ὄνομα καλοῦμαι ἀπὸ τὸν Θεόν μου Χριστιανός, Πρόβος δὲ τὸ ἀνθρώπινον εἶμαι ἀπὸ τὴν Θρᾴκην, ἰδιώτη τὴν πολιτείαν, καταφρονῶ τὰς τιμάς σας καὶ μισῶ τὴν φιλίαν σας, διότι αὕτη μᾶς χωρίζει ἀπὸ τὸν ἀληθῆ Θεόν· ὃλον μου τὸν πλοῦτον καὶ τὰ ὑπάρχοντα κατεφρόνησα, διὰ τὴν ἐντολὴν τοῦ Χριστοῦ, διὰ τὸν ὁποῖον εἶμαι ἓτοιμος νὰ πάθω κολαστήρια μυρία καὶ ἐπιποθῶ δι’ αὐτὸν τὸν θάνατον».