ΠΕΤΡΟΣ ὁ μακάριος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀλεξανδρείας ἐστόλιζε τὸν θρόνον αὐτῆς ὅτε ὁ δυσσεβὴς Διοκλητιανὸς [σπδ’-τε’ (284-305)], βασιλεύων εἰς τὴν Νικομήδειαν, κατεδίωκε πολὺ τοὺς Χριστιανοὺς ὁ ἄθλιος καὶ πολλοὺς ἐθανάτωσε μὲ δεινὰ κολαστήρια. Ἦτο δὲ ὁ μακάριος Πέτρος εἰς ὅλους περίβλεπτος καὶ περίφημος διὰ τὰς ἀρετὰς αὐτοῦ καὶ πολλοὺς ὡδήγησε μὲ τὴν διδαχὴν καὶ τὰς θαυμασίας πράξεις του πρὸς τὴν εὐσέβειαν. Ταῦτα μαθὼν ὁ ἀλιτήριος τύραννος ἐθυμώθη καὶ στέλλει πέντε τριβούνους μὲ τοὺς στρατιώτας αὐτῶν νὰ τὸν φέρουν δεδεμένον ἐκεῖ εἰς τὴν Νικομήδειαν, οἵτινες ἐλθόντες εὗρον αὐτὸν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν, ἔνθα ἐδίδασκε τὸν λαὸν τὰ σωτήρια λόγια. Ἐπιδείξαντες δὲ εἰς αὐτὸν τὸν βασιλικὸν ὁρισμόν, δὲν ἐναντιώθη ὁ Ἅγιος, οὔτε ὅλως ἐλυπήθη, ἀλλ’ ὡς ἀρνίον ἄκακον ἐστάθη καὶ τὸν ἔδεσαν. Οἱ δὲ πολῖται ἦσαν πολὺς λαὸς καὶ ἐσκανδαλίσθησαν διὰ τὴν ἀτιμίαν ταύτην, τὴν ὁποίαν τοῦ ἔκαμον, νὰ τὸν δέσουν ὡς ἕνα κακοποιὸν καὶ ἀσήμαντον ἄνθρωπον. Ὅθεν ἔδραμον ὅλοι ἐναντίον τῶν τριβούνων μὲ πολλὴν ὁρμὴν καὶ σύγχυσιν λέγοντες· «Διατί ἐδέσατε τὸν δίκαιον; Τί σᾶς ἔπταισε καὶ τοῦ ἐκάματε τόσην καταφρόνησιν, ἀφρονέστατοι; Δὲν τὸν ἀφήνομεν νὰ τὸν λάβετε, ἀλλὰ θὰ ἀποθάνωμεν σήμερον». Ἰδόντες λοιπὸν οἱ τριβοῦνοι τὴν ὁρμὴν τοῦ λαοῦ ἐδειλίασαν καὶ ἔκλεισαν τὸν Ἅγιον εἰς φυλακὴν ἐκεῖ πλησίον εἰς τὴν Ἐκκλησίαν καὶ τὸν ἐφύλαττον, γράψαντες ἀναφορὰν πρὸς τὸν τύραννον διὰ ταύτην τὴν ὑπόθεσιν.
Ἀκούσας ταῦτα ὁ τύραννος ἐθυμώθη περισσότερον καὶ γράφει παρευθὺς τὴν ἀπόφασιν νὰ κόψουν τοῦ Ἁγίου τὴν κεφαλὴν ἀμέσως, ὅσοι δὲ Χριστιανοὶ τολμήσουν νὰ ἐναντιωθῶσιν εἰς τὸ βασιλικὸν πρόσταγμα, νὰ τοὺς θανατώσωσιν ἀμέσως. Θέλοντες λοιπὸν οἱ τριβοῦνοι νὰ ἐκβάλουν ἀπὸ τὴν φυλακὴν τὸν Ἅγιον διὰ νὰ τὸν θανατώσωσι δὲν τοὺς ἀφῆκαν οἱ πολῖται, οἵτινες συνήχθησαν ὡς αἱ μέλισσαι ἅπαντες, νέοι, γέροντες καὶ παιδία ἀνήλικα, καὶ ἔκλαιον ὅλοι τὸν ποιμένα των καὶ διδάσκαλον. Οἱ δὲ τριβοῦνοι ἵσταντο εἰς διαλογισμόν, ἢ νὰ βάλουν χεῖρα νὰ τοὺς κόψωσιν, ἢ νὰ ἐπιστρέψωσιν ἄπρακτοι· τοῦτο μαθὼν ὁ τρισκατάρατος Ἄρειος (τὸν ὁποῖον εἶχεν ἀφωρισμένον οὗτος ὁ Πατριάρχης πρωτύτερα ὡς ἐχθρὸν τοῦ Χριστοῦ καὶ πολέμιον) ἔβαλε μεσίτας πολλοὺς Ἱερεῖς καὶ Διακόνους νὰ παρακαλέσουν τὸν Ἅγιον νὰ τὸν συγχωρήσῃ ὡς εὔσπλαγχνος· οἵτινες μὴ ἠξεύροντες τὴν πονηρίαν τοῦ Ἀρείου, ἐπῆγαν είς τὴν φυλακὴν καὶ προσκυνήσαντες τὸν Ἀρχιερέα εἶπον πρὸς αὐτόν·