Τῇ ΙΔ’ (14ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου ΦΙΛΙΠΠΟΥ, ἑνὸς ἐκ τῶν ιβ’ (12) Ἀποστόλων (1).

ἡ δὲ Μαριάμνη, ἂν καὶ δὲν τῆς ἐποίησαν κακὸν εἰς τὴν σάρκα, ἀλλὰ ἡ ψυχή της συνέπασχε καὶ ἐπόνει, βλέπουσα τὸν ἀδελφόν της τοιουτοτρόπως βασανιζόμενον. Καθ’ ὃν δὲ χρόνον ταῦτα ἐπράττοντο, ἐξεδίκησεν ὁ παντοδύναμος Θεὸς τὸν φίλον του Φίλιππον, καὶ αἴφνης ἔγινε σεισμὸς εἰς ὅλην τὴν χώραν αὐτὴν φοβερώτατος, ἐβυθίσθη δὲ τόπος πολὺς καὶ πολλοὶ ἀπωλέσθησαν.

Ταῦτα βλέποντες ἐκεῖνοι καὶ ὑπὸ τοῦ φόβου καὶ τῆς λύπης συνεχόμενοι ἠννόησαν τὴν ἀνομίαν των καὶ προσελθόντες εἰς τοὺς Ἁγίους μετὰ δακρύων, ἐδέοντο νὰ τοὺς συγχωρήσωσι τὸ πταίσιμον. Ἐπειδὴ λοιπὸν οἱ ἄνθρωποι ἐκεῖνοι ὁλοψύχως μετενόησαν, τοὺς εὐσπλαγχνίσθη ὁ Κύριος ὡς φιλάνθρωπος καὶ παύων τὸν σεισμὸν τοὺς ἐλύτρωσεν ἀπ’ ἐκεῖνον τὸν ἐπώδυνον κίνδυνον, τοὺς ἔδειξε δὲ καὶ ὀπτασίαν θαυμάσιον, σημεῖον θειοτέρας δυνάμεως καὶ εἶδον κλίμακα, ἀπὸ τὴν γῆν ἕως τὰ οὐράνια καὶ τοὺς ἐδείκνυε τὴν ἄνοδον· τοῦτο ἔγινεν εἰς τοὺς ἀπίστους ὁδὸς σωτήριος καὶ ὁμολογοῦντες τὸν Χριστὸν Θεὸν ἀληθῆ, κατεβίβασαν τὸν Βαρθολομαῖον ἀπ’ ἐκεῖ ὅπου ἐκρέματο, ὅταν δὲ ἠθέλησαν νὰ ξεκαρφώσωσιν ἀπὸ τὸν Σταυρὸν καὶ τὸν Φίλιππον, αὐτὸς δὲν ἠθέλησε, γνωρίζων ὅτι εἰς ὀλίγην ὥραν ἔμελλε νὰ ὑπάγῃ πρὸς τὸν ποθούμενον· ὅθεν ἀπὸ τὸν Σταυρὸν οὕτω καθηλωμένος ἐδίδασκε τὸν λαὸν νουθετῶν αὐτοὺς νὰ πιστεύσωσι καθαρὰ πρὸς τὸν ὄντως Θεόν, καὶ νὰ φυλάττωσιν ὅλα του τὰ προστάγματα.

Ταῦτα λέγων ὁ Ἅγιος ἐποίησε δέησιν δι’ αὐτοὺς καὶ οὕτως ἀπῆλθε πρὸς Κύριον· τὸ δὲ τίμιον καὶ ἅγιον λείψανον αὐτοῦ ἐνεταφίασαν εὐλαβῶς ὁ Βαρθολομαῖος καὶ ἡ Μαριάμνη τῇ δεκάτῃ τετάρτῃ τοῦ Νοεμβρίου μηνός, ψάλλοντες ᾠδὰς κατὰ τὴν τάξιν καὶ ὕμνους πρὸς τὸν Θεόν, δοξάζοντες Αὐτὸν καὶ πανηγυρίζοντες τὸν Ἀπόστολον. Ἔπειτα ἔμειναν ὀλίγας ἡμέρας καὶ ἐστερέωσαν εἰς τὴν πίστιν τοὺς Ἱεραπολίτας καλλίτερα· ὁ δὲ Ἅγιος Ἀπόστολος Βαρθολομαῖος, καταστήσας τὸν Στάχυν [7] Ἐπίσκοπον Ἱεραπόλεως καὶ ἐξελθὼν ταύτης ἐπορεύθη μετὰ τῆς Μαριάμνης εἰς ἄλλας πόλεις καὶ χώρας κηρύττοντες τὸ τοῦ Χριστοῦ Εὐαγγέλιον, ὅτι Αὐτῷ πρέπει πᾶσα δόξα, τιμὴ καὶ προσκύνησις πάντοτε, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

                                                       

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ


Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τοῦ τὶ ἦτο ὁ κλῆρος τὸν ὁποῖον ἔβαλον οἱ θεῖοι Ἀπόστολοι, βλέπε εἰς τὴν δεκάτην τρίτην τοῦ Σεπτεμβρίου ἐν σχετικῇ ὑποσημειώσει τοῦ συναξαρίου τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Κορνηλίου, εἰς Τόμον Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Πλὴν τῆς ἐνταῦθα ἀναφερομένης Ἱεραπόλεως, ἔφερον τὸ ὄνομα τοῦτο καὶ ἕτεραι δύο ἀρχαῖαι ὀνομασταὶ πόλεις, ἡ Ἱεράπολις τῆς Β. Συρίας, τῆς ὁποίας νῦν μόνον ἐρείπια σῴζονται παρὰ τὸ χωρίον Μεμβὺτζ, κείμενον πλησίον τοῦ Χαλεπίου, καὶ ἡ Ἱεράπολις τῆς ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Κιλικίας ἐπὶ τοῦ ἄνω ροῦ τοῦ Πυράμου ποταμοῦ, ἥτις νῦν καλεῖται ὑπὸ τῶν Τούρκων Τζιχάν. Ἡ παροῦσα Ἱεράπολις ἦτο πόλις τῆς Μεγάλης Φρυγίας παρὰ τὴν συμβολὴν τοῦ Λύκου εἰς τὸν Μαίανδρον ποταμόν, 10 χλμ. βορείως τῆς Λαοδικείας· ἦτο καὶ αὕτη ὀνομαστὴ κατὰ τὴν ἀρχαιότητα πλὴν τῶν ἄλλων, καὶ διὰ τὰς ἐν αὐτῇ θερμὰς πηγάς, ὠνομάσθη δὲ Ἱεράπολις διὰ τὸ πλῆθος τῶν ἐν αὐτῇ εἰδολωλατρικῶν βωμῶν· ἐν αὐτῇ ἐδίδαξε καὶ ὁ Ἀπόστολος Ἐπαφρᾶς περὶ οὗ ὁ θεῖος Παῦλος λέγει· «Ἀσπάζεται ὑμᾶς Ἐπαφρᾶς ὁ ἐξ ὑμῶν... μαρτυρῶ γὰρ αὐτῷ ὅτι ἔχει ζῆλον πολὺν ὑπὲρ ἡμῶν καὶ τῶν ἐν Λαοδικείᾳ καὶ τῶν ἐν Ἱεραπόλει» (Κολασ. δʹ 12 -13). Αὕτη νῦν κατάκειται εἰς ἐρείπια, πλησίον δὲ τούτων εἶναι ἡ Τουρκικὴ κωμόπολις Σεχὶτ Σεέρ. Εἰς γενομένας ὑπὸ Γερμανῶν ἀρχαιολόγων ἀνασκαφὰς κατὰ τὸ ἔτος 1887 ἀνευρέθη εἰς τὴν περιοχὴν τῶν ἐρειπίων τὸ περίφημον πλουτώνειον ἄντρον. Τὰ ἐρείπια τῆς Ἱεραπόλεως καλοῦνται ὑπὸ τῶν Τούρκων Παμποὺκ Καλεσσὶ (φρούριον βάμβακος), ἐκ τῆς λευκότητος τῶν ἐπ’ αὐτῶν ἀποθεμάτων τῶν θερμῶν πηγῶν.

[3] Ἡ Λυδία καὶ ἡ Μυσία ἦσαν χῶραι τῆς νοτίου Μικρᾶς Ἀσίας, ἡ μὲν Μυσία πρὸς βορρᾶν, ἡ δὲ Λυδία πρὸς νότον. Ἡ Μυσία πρὸς βορρᾶν εἶχε τὴν Προποντίδα καὶ τὸν Ἑλλήσποντον καὶ πρὸς δυσμὰς τὸ Αἰγαῖον πέλαγος μετὰ τοῦ ὁποίου συνορεύει πρὸς δυσμὰς καὶ ἡ Λυδία.

[4] Παρθία ἐκαλεῖτο ὀρεινὴ χώρα κειμένη νοτιοανατολικῶς τῆς Κασπίας θαλάσσης, οἱ δὲ κάτοικοι αὐτῆς Πάρθοι.

[5] Χώρα τῶν Κανδάκων εἶναι ἴσως ἡ χώρα τῶν ἀρχαίων Καρδούχων, κειμένη εἰς τὰ ὅρια Ἀρμενίας-Συρίας. Ἡ ἄποψις αὐτὴ ἐνισχύεται ἐκ τοῦ ὅτι ὁ Ἀπόστολος Βαρθολομαῖος, ὅστις ἠκολούθει τὸν Ἀπόστολον Φίλιππον, ἐκήρυξε καὶ εἰς Ἀρμενίαν. Πιθανὸν λοιπὸν ὁ Ἅγιος Ἀπόστολος Φίλιππος, μετὰ τοῦ Ἁγίου Βαρθολομαίου, νὰ διῆλθον ἐκ τῶν Καρδούχων, μεταβαίνοντες εἰς Παρθίαν.

[6] Ἡ Ἄζωτος ἦτο πόλις τῆς Παλαιστίνης, μεταξὺ Γάζης καὶ Ἰόππης, ἀπέχουσα περὶ τὰ πέντε χιλιόμετρα ἀπὸ τῆς Μεσογείου θαλάσσης.

[7] Ἄλλος φαίνεται νὰ εἶναι ὁ Στάχυς οὗτος ἀπὸ τὸν Στάχυν τὸν γενόμενον Ἐπίσκοπον ἐν τῷ Βυζαντίῳ. Διότι ἐκεῖνος μὲν ἐχειροτονήθη Ἐπίσκοπος Βυζαντίου ἀπὸ τὸν Πρωτόκλητον Ἀνδρέαν τὸν Ἀπόστολον, ὡς φαίνεται ἐν τῷ Συναξαρίῳ ἐκείνου κατὰ τὴν τριακοστὴν τοῦ Νοεμβρίου μηνός· οὗτος δὲ ἐχειροτονήθη ἀπὸ τὸν Βαρθολομαῖον ἐν τῇ Ἱεραπόλει, ὡς γράφεται ἐνταῦθα συμφώνως καὶ πρὸς τὸν χειρόγραφον Συναξαριστήν. Ὅθεν δὲν γράφεται ὀρθῶς εἰς τὸν Συναξαριστὴν Μαξίμου τοῦ Μαργουνίου, ὅτι ἐχειροτονήθη οὗτος εἰς τὸ Βυζάντιον.