Τῇ ΙΔ’ (14ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου ΦΙΛΙΠΠΟΥ, ἑνὸς ἐκ τῶν ιβ’ (12) Ἀποστόλων (1).

Σελίδα 1 από 7

ΕΙΚΟΝΑ
Εἰ­κὼν ἐκ βυζαντινοῦ τέμπλου, ἀ­πο­τε­θη­σαυ­ρι­σμέ­νη ἐν
τῷ Μου­σε­ί­ῳ Ἐρ­μι­τὰζ τῆς Ἁ­γί­ας Πε­τρου­πό­λε­ως τῆς
Ρω­σί­ας. Ἔρ­γον ΙΒʹ αἰ­ῶ­νος.

ΦΙΛΙΠΠΟΣ ὁ θεῖος τοῦ Κυρίου Ἀπόστολος ἦτο εἷς ἐκ τῶν δώδεκα, ἐκ Βηθσαϊδὰ τῆς Γαλιλαίας, συμπολίτης Ἀνδρέου καὶ Πέτρου. Ἀπὸ μικρὸς ἐδόθη εἰς τὰ μαθήματα, ἔχων δὲ πόθον πολὺν εἰς τὸν Νόμον, ἐσχόλαζεν εἰς τὰ μαθήματα τοῦ Μωϋσέως, διότι τοιαύτην εἶχον τότε οἱ διδάσκαλοι τῶν Ἰουδαίων συνήθειαν καὶ ἐμάνθανον πρῶτον τοὺς νέους αὐτὰς τὰς βίβλους, ἔπειτα τοὺς ἡρμήνευον καὶ ἕτερα ὅσα ἠδύναντο. Ἀπὸ ταῦτα λοιπὸν ἠννόησεν ὁ Φίλιππος ὅλας τὰς ρήσεις, ὅσαι διελάμβανον περὶ τῆς ἐλεύσεως τοῦ Χριστοῦ καὶ τὰς ἐφύλαττεν εἰς τὴν καρδίαν του· διὰ τοῦτο καὶ καθ’ ὅλην τὴν ζωήν του διέμεινε παρθένος. Ὅταν λοιπὸν εὗρεν αὐτὸν ὁ Δεσπότης Χριστὸς εἰς τὴν Γαλιλαίαν μετὰ τὸ βάπτισμα καὶ τὸν προσεκάλεσε νὰ τὸν ἀκολουθήσῃ, δὲν ἔβαλε καιρὸν εἰς τὸ μέσον, ἀλλὰ γνωρίσας, ὅτι αὐτὸς ἦτο ὁ Μεσσίας, τὸν ὁποῖον ἀνέμενον, τὸν ἠκολούθησε προθύμως καὶ δὲν ἐξεχώρισεν ἀπὸ αὐτόν, γνωρίζων ὅτι εὗρε τὸν πολύτιμον Μαργαρίτην. Ἔχων δὲ πόθον νὰ προσαγάγῃ πρὸς τὸν Σωτῆρα καὶ τοὺς φίλους του ὡς καλοπροαίρετος ἄνθρωπος, εὑρίσκει τὸν Ναθαναήλ, ὅστις ἦτο φίλος του, ἀκριβὴς τοῦ Νόμου διδάσκαλος, καὶ τοῦ λέγει· «Ὅν ἔγραψε Μωϋσῆς ἐν τῷ νόμῳ καὶ οἱ Προφῆται, εὑρήκαμεν, Ἰησοῦν τὸν υἱὸν τοῦ Ἰωσὴφ τὸν ἀπὸ Ναζαρὲτ» (Ἰωάν. α’ 46). Μὲ ταῦτα καὶ ἕτερα τὰ ὁποῖα εἶπεν, ὡδήγησε πρὸς τὸν Δεσπότην τὸν φίλον του. Φαίνονται δὲ καὶ ἄλλα πολλὰ εἰς τὸ ἱερὸν Εὐαγγέλιον, μὲ τὰ ὁποῖα ἠμπορεῖ νὰ ἐννοήσῃ ἕκαστος τούτου τοῦ Ἀποστόλου τὴν εὐγνωμοσύνην καὶ ὑπακοὴν πρὸς τὸν Διδάσκαλον, τοῦ ὁποίου ἔγινε κοινωνὸς εἰς ὅλους τοὺς κόπους ἕως τὴν σωτήριον Σταύρωσιν· ὅθεν καὶ τῆς Ἀναστάσεως ἀπήλαυσε καὶ τῆς θεοπρεποῦς Ἀναλήψεως καὶ τῆς παρουσίας τοῦ Παναγίου Πνεύματος.

Μετὰ ταῦτα βάλλοντες οἱ θεῖοι Ἀπόστολοι κλήρους [1], διὰ νὰ ἴδωσι ποῦ εἶναι θέλημα Θεοῦ νὰ πορευθῇ ἕκαστος διὰ να κηρύξῃ τὸ σωτήριον Εὐαγγέλιον, ἀπῆλθον ἄλλος εἰς τὴν Ανατολήν, ἄλλος εἰς τὰ Ἑσπέρια, ἕτερος εἰς τὰ Βόρεια καὶ ἄλλος εἰς τὰ Νότια μέρη· τοῦ δὲ θείου Φιλίππου ἔλαχεν ὁ κλῆρος τῆς Ἀσίας, εἰς τὴν ὁποίαν ἐπῆγε προθύμως κηρύττων τὸν Χριστὸν εἰς ὅλας τὰς πόλεις καὶ χώρας, τελῶν σημεῖα καὶ θαύματα ἄπειρα, διὰ τὰ ὁποῖα, τοῦ Θεοῦ συνεργοῦντος, πολλοὶ ἐπίστευσαν καὶ πανταχοῦ ἔκτισεν Ἐκκλησίας, τὰ εἰδωλεῖα ἠφάνιζε, καὶ ἐχειροτόνει Ἀρχιερεῖς.

Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τοῦ τὶ ἦτο ὁ κλῆρος τὸν ὁποῖον ἔβαλον οἱ θεῖοι Ἀπόστολοι, βλέπε εἰς τὴν δεκάτην τρίτην τοῦ Σεπτεμβρίου ἐν σχετικῇ ὑποσημειώσει τοῦ συναξαρίου τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Κορνηλίου, εἰς Τόμον Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Πλὴν τῆς ἐνταῦθα ἀναφερομένης Ἱεραπόλεως, ἔφερον τὸ ὄνομα τοῦτο καὶ ἕτεραι δύο ἀρχαῖαι ὀνομασταὶ πόλεις, ἡ Ἱεράπολις τῆς Β. Συρίας, τῆς ὁποίας νῦν μόνον ἐρείπια σῴζονται παρὰ τὸ χωρίον Μεμβὺτζ, κείμενον πλησίον τοῦ Χαλεπίου, καὶ ἡ Ἱεράπολις τῆς ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Κιλικίας ἐπὶ τοῦ ἄνω ροῦ τοῦ Πυράμου ποταμοῦ, ἥτις νῦν καλεῖται ὑπὸ τῶν Τούρκων Τζιχάν. Ἡ παροῦσα Ἱεράπολις ἦτο πόλις τῆς Μεγάλης Φρυγίας παρὰ τὴν συμβολὴν τοῦ Λύκου εἰς τὸν Μαίανδρον ποταμόν, 10 χλμ. βορείως τῆς Λαοδικείας· ἦτο καὶ αὕτη ὀνομαστὴ κατὰ τὴν ἀρχαιότητα πλὴν τῶν ἄλλων, καὶ διὰ τὰς ἐν αὐτῇ θερμὰς πηγάς, ὠνομάσθη δὲ Ἱεράπολις διὰ τὸ πλῆθος τῶν ἐν αὐτῇ εἰδολωλατρικῶν βωμῶν· ἐν αὐτῇ ἐδίδαξε καὶ ὁ Ἀπόστολος Ἐπαφρᾶς περὶ οὗ ὁ θεῖος Παῦλος λέγει· «Ἀσπάζεται ὑμᾶς Ἐπαφρᾶς ὁ ἐξ ὑμῶν... μαρτυρῶ γὰρ αὐτῷ ὅτι ἔχει ζῆλον πολὺν ὑπὲρ ἡμῶν καὶ τῶν ἐν Λαοδικείᾳ καὶ τῶν ἐν Ἱεραπόλει» (Κολασ. δʹ 12 -13). Αὕτη νῦν κατάκειται εἰς ἐρείπια, πλησίον δὲ τούτων εἶναι ἡ Τουρκικὴ κωμόπολις Σεχὶτ Σεέρ. Εἰς γενομένας ὑπὸ Γερμανῶν ἀρχαιολόγων ἀνασκαφὰς κατὰ τὸ ἔτος 1887 ἀνευρέθη εἰς τὴν περιοχὴν τῶν ἐρειπίων τὸ περίφημον πλουτώνειον ἄντρον. Τὰ ἐρείπια τῆς Ἱεραπόλεως καλοῦνται ὑπὸ τῶν Τούρκων Παμποὺκ Καλεσσὶ (φρούριον βάμβακος), ἐκ τῆς λευκότητος τῶν ἐπ’ αὐτῶν ἀποθεμάτων τῶν θερμῶν πηγῶν.

[3] Ἡ Λυδία καὶ ἡ Μυσία ἦσαν χῶραι τῆς νοτίου Μικρᾶς Ἀσίας, ἡ μὲν Μυσία πρὸς βορρᾶν, ἡ δὲ Λυδία πρὸς νότον. Ἡ Μυσία πρὸς βορρᾶν εἶχε τὴν Προποντίδα καὶ τὸν Ἑλλήσποντον καὶ πρὸς δυσμὰς τὸ Αἰγαῖον πέλαγος μετὰ τοῦ ὁποίου συνορεύει πρὸς δυσμὰς καὶ ἡ Λυδία.

[4] Παρθία ἐκαλεῖτο ὀρεινὴ χώρα κειμένη νοτιοανατολικῶς τῆς Κασπίας θαλάσσης, οἱ δὲ κάτοικοι αὐτῆς Πάρθοι.

[5] Χώρα τῶν Κανδάκων εἶναι ἴσως ἡ χώρα τῶν ἀρχαίων Καρδούχων, κειμένη εἰς τὰ ὅρια Ἀρμενίας-Συρίας. Ἡ ἄποψις αὐτὴ ἐνισχύεται ἐκ τοῦ ὅτι ὁ Ἀπόστολος Βαρθολομαῖος, ὅστις ἠκολούθει τὸν Ἀπόστολον Φίλιππον, ἐκήρυξε καὶ εἰς Ἀρμενίαν. Πιθανὸν λοιπὸν ὁ Ἅγιος Ἀπόστολος Φίλιππος, μετὰ τοῦ Ἁγίου Βαρθολομαίου, νὰ διῆλθον ἐκ τῶν Καρδούχων, μεταβαίνοντες εἰς Παρθίαν.

[6] Ἡ Ἄζωτος ἦτο πόλις τῆς Παλαιστίνης, μεταξὺ Γάζης καὶ Ἰόππης, ἀπέχουσα περὶ τὰ πέντε χιλιόμετρα ἀπὸ τῆς Μεσογείου θαλάσσης.

[7] Ἄλλος φαίνεται νὰ εἶναι ὁ Στάχυς οὗτος ἀπὸ τὸν Στάχυν τὸν γενόμενον Ἐπίσκοπον ἐν τῷ Βυζαντίῳ. Διότι ἐκεῖνος μὲν ἐχειροτονήθη Ἐπίσκοπος Βυζαντίου ἀπὸ τὸν Πρωτόκλητον Ἀνδρέαν τὸν Ἀπόστολον, ὡς φαίνεται ἐν τῷ Συναξαρίῳ ἐκείνου κατὰ τὴν τριακοστὴν τοῦ Νοεμβρίου μηνός· οὗτος δὲ ἐχειροτονήθη ἀπὸ τὸν Βαρθολομαῖον ἐν τῇ Ἱεραπόλει, ὡς γράφεται ἐνταῦθα συμφώνως καὶ πρὸς τὸν χειρόγραφον Συναξαριστήν. Ὅθεν δὲν γράφεται ὀρθῶς εἰς τὸν Συναξαριστὴν Μαξίμου τοῦ Μαργουνίου, ὅτι ἐχειροτονήθη οὗτος εἰς τὸ Βυζάντιον.

✥ Ο ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ