Τῇ ΙΔ’ (14ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου ΦΙΛΙΠΠΟΥ, ἑνὸς ἐκ τῶν ιβ’ (12) Ἀποστόλων (1).

Σελίδα 6 από 7

ἐλυπήθη βαθύτατα διὰ τὴν ἀπώλειαν τῶν ἀνθρώπων αὐτῶν, τοὺς ὁποίους ἐμώρανεν ἐπὶ τοσοῦτον ὁ διάβολος, ὅστις κατῴκει ἔσωθεν τοῦ θηρίου ἐκείνου καὶ τοὺς ἔφερεν εἰς τοιαύτην ἀναισθησίαν, ὥστε νὰ τοῦ δίδουν θυσίαν ἀνθρώπους οἱ ἀπάνθρωποι. Τρωθεὶς λοιπὸν τὴν ψυχὴν ἀπὸ θεῖον ἔρωτα διὰ τὴν σωτηρίαν αὐτῶν ἐπλησίασεν εἰς τὸ θηρίον ὁ μέγας Ἀπόστολος καὶ ποιήσας προσευχὴν πρὸς τὸν Θεὸν σύντομον, ἐπεκαλέσθη τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ τὸ φοβερὸν καὶ ἄστεκτον εἰς τοὺς δαίμονας ὄνομα καὶ παρευθὺς ἐθανάτωσε τὴν ἔχιδναν ἐκείνην, ἥτις ἦτο αἰτία τῆς τῶν πολλῶν ἀπωλείας καὶ ἔμεινεν αὕτη νεκρά, φοβερὸν παρέχουσα εἰς τοὺς παρεστῶτας θέαμα.

Ἀφοῦ λοιπὸν ὁ Ἅγιος ἐλύτρωσε τὸν λαὸν ἀπὸ τοιοῦτον κακόν, τοὺς ἐδίδαξε τὸν ἀληθῆ Θεόν, ὅστις εἶναι ὁ μόνος ποιητὴς ἁπάσης τῆς κτίσεως, ὁ δημιουργήσας ὅλον τὸν κόσμον, ὁρατὸν καὶ ἀόρατον, καὶ ὅστις ἔπλασε τὸν ἄνθρωπον, τὸν ὁποῖον ἁμαρτήσαντα ἀνέπλασε μὲ τὴν συγκατάβασιν τῆς θείας αὐτοῦ ἐνανθρωπήσεως καὶ τὴν σωτήριον Σταύρωσιν καὶ Ἀνάστασιν αὐτοῦ καὶ εἰς οὐρανοὺς ἀνεβίβασε. Τοὺς ἐδίδαξεν ἐπίσης ὅτι ὁ σαρκωθεὶς Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς μέλλει νὰ ἔλθῃ καὶ πάλιν τὸ δεύτερον, νὰ ἀναστήσῃ ὅλον τὸ γένος τῆς ἀνθρωπότητος καὶ νὰ ἀποδώσῃ εἰς ἕκαστον κατὰ τὰ ἔργα του· ὅσοι δὲ εἶναι βεβαπτισμένοι εἰς τὸ ὄνομά του καὶ φυλάττουσι τὰ ἅγια προστάγματά του θὰ κληρονομήσωσιν εὐφροσύνην αἰώνιον, ὅσοι δὲ πάλιν ἀθετήσωσι τὸν Νόμον του, θὰ κατακριθῶσιν εἰς ἀτελεύτητον κόλασιν. Μὲ ταῦτα καὶ ἄλλα σωτήρια λόγια κατήχησε τὸν λαὸν ὁ Ἀπόστολος, ὅσους δὲ εἶδεν ὅτι ἐδέχθησαν εἰς τὴν ψυχὴν τὸν λόγον τῆς πίστεως τοὺς ἐβάπτισε, ἐχειροτόνησε δὲ εἰς αὐτοὺς Ἀρχιερεῖς καὶ Πρεσβυτέρους.

Τελέσας λοιπὸν ὁ θεῖος Ἀπόστολος ὅσα ἦσαν χρειαζόμενα, ἦλθεν ὁ καιρὸς νὰ ὑπάγῃ πρὸς τὸν ποθούμενον, νὰ πίῃ καὶ αὐτὸς τὸ ψυχοσωτήριον τοῦ Μαρτυρίου ποτήριον. Εὑρισκόμενος λοιπὸν τότε εἰς Ἱεράπολιν τὸν κατέκριναν εἰς τοὺς ἄρχοντας, οἵτινες συλλαβόντες αὐτὸν τὸν ἐβασάνισαν διαφοροτρόπως καὶ πικρῶς τὸν ἐρράβδισαν· ἔπειτα δένοντες αὐτὸν ἀπὸ τοὺς ἀστραγάλους τὸν ἐκρέμασαν κατακέφαλα, ἦσαν δὲ τότε ἐκεῖ ἡ ἀδελφή του Μαριάμνη καὶ ὁ Ἀπόστολος Βαρθολομαῖος, ὅτι ὁμοῦ ἐκοπίαζον εἰς τὸν μυστικὸν ἀμπελῶνα, κηρύττοντες τὸ Εὐαγγέλιον· κρεμάσαντες λοιπὸν καὶ τὸν Βαρθολομαῖον ὁμοίως, ἐσταύρωσαν τὸν Φίλιππον·

Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τοῦ τὶ ἦτο ὁ κλῆρος τὸν ὁποῖον ἔβαλον οἱ θεῖοι Ἀπόστολοι, βλέπε εἰς τὴν δεκάτην τρίτην τοῦ Σεπτεμβρίου ἐν σχετικῇ ὑποσημειώσει τοῦ συναξαρίου τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Κορνηλίου, εἰς Τόμον Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Πλὴν τῆς ἐνταῦθα ἀναφερομένης Ἱεραπόλεως, ἔφερον τὸ ὄνομα τοῦτο καὶ ἕτεραι δύο ἀρχαῖαι ὀνομασταὶ πόλεις, ἡ Ἱεράπολις τῆς Β. Συρίας, τῆς ὁποίας νῦν μόνον ἐρείπια σῴζονται παρὰ τὸ χωρίον Μεμβὺτζ, κείμενον πλησίον τοῦ Χαλεπίου, καὶ ἡ Ἱεράπολις τῆς ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Κιλικίας ἐπὶ τοῦ ἄνω ροῦ τοῦ Πυράμου ποταμοῦ, ἥτις νῦν καλεῖται ὑπὸ τῶν Τούρκων Τζιχάν. Ἡ παροῦσα Ἱεράπολις ἦτο πόλις τῆς Μεγάλης Φρυγίας παρὰ τὴν συμβολὴν τοῦ Λύκου εἰς τὸν Μαίανδρον ποταμόν, 10 χλμ. βορείως τῆς Λαοδικείας· ἦτο καὶ αὕτη ὀνομαστὴ κατὰ τὴν ἀρχαιότητα πλὴν τῶν ἄλλων, καὶ διὰ τὰς ἐν αὐτῇ θερμὰς πηγάς, ὠνομάσθη δὲ Ἱεράπολις διὰ τὸ πλῆθος τῶν ἐν αὐτῇ εἰδολωλατρικῶν βωμῶν· ἐν αὐτῇ ἐδίδαξε καὶ ὁ Ἀπόστολος Ἐπαφρᾶς περὶ οὗ ὁ θεῖος Παῦλος λέγει· «Ἀσπάζεται ὑμᾶς Ἐπαφρᾶς ὁ ἐξ ὑμῶν... μαρτυρῶ γὰρ αὐτῷ ὅτι ἔχει ζῆλον πολὺν ὑπὲρ ἡμῶν καὶ τῶν ἐν Λαοδικείᾳ καὶ τῶν ἐν Ἱεραπόλει» (Κολασ. δʹ 12 -13). Αὕτη νῦν κατάκειται εἰς ἐρείπια, πλησίον δὲ τούτων εἶναι ἡ Τουρκικὴ κωμόπολις Σεχὶτ Σεέρ. Εἰς γενομένας ὑπὸ Γερμανῶν ἀρχαιολόγων ἀνασκαφὰς κατὰ τὸ ἔτος 1887 ἀνευρέθη εἰς τὴν περιοχὴν τῶν ἐρειπίων τὸ περίφημον πλουτώνειον ἄντρον. Τὰ ἐρείπια τῆς Ἱεραπόλεως καλοῦνται ὑπὸ τῶν Τούρκων Παμποὺκ Καλεσσὶ (φρούριον βάμβακος), ἐκ τῆς λευκότητος τῶν ἐπ’ αὐτῶν ἀποθεμάτων τῶν θερμῶν πηγῶν.

[3] Ἡ Λυδία καὶ ἡ Μυσία ἦσαν χῶραι τῆς νοτίου Μικρᾶς Ἀσίας, ἡ μὲν Μυσία πρὸς βορρᾶν, ἡ δὲ Λυδία πρὸς νότον. Ἡ Μυσία πρὸς βορρᾶν εἶχε τὴν Προποντίδα καὶ τὸν Ἑλλήσποντον καὶ πρὸς δυσμὰς τὸ Αἰγαῖον πέλαγος μετὰ τοῦ ὁποίου συνορεύει πρὸς δυσμὰς καὶ ἡ Λυδία.

[4] Παρθία ἐκαλεῖτο ὀρεινὴ χώρα κειμένη νοτιοανατολικῶς τῆς Κασπίας θαλάσσης, οἱ δὲ κάτοικοι αὐτῆς Πάρθοι.

[5] Χώρα τῶν Κανδάκων εἶναι ἴσως ἡ χώρα τῶν ἀρχαίων Καρδούχων, κειμένη εἰς τὰ ὅρια Ἀρμενίας-Συρίας. Ἡ ἄποψις αὐτὴ ἐνισχύεται ἐκ τοῦ ὅτι ὁ Ἀπόστολος Βαρθολομαῖος, ὅστις ἠκολούθει τὸν Ἀπόστολον Φίλιππον, ἐκήρυξε καὶ εἰς Ἀρμενίαν. Πιθανὸν λοιπὸν ὁ Ἅγιος Ἀπόστολος Φίλιππος, μετὰ τοῦ Ἁγίου Βαρθολομαίου, νὰ διῆλθον ἐκ τῶν Καρδούχων, μεταβαίνοντες εἰς Παρθίαν.

[6] Ἡ Ἄζωτος ἦτο πόλις τῆς Παλαιστίνης, μεταξὺ Γάζης καὶ Ἰόππης, ἀπέχουσα περὶ τὰ πέντε χιλιόμετρα ἀπὸ τῆς Μεσογείου θαλάσσης.

[7] Ἄλλος φαίνεται νὰ εἶναι ὁ Στάχυς οὗτος ἀπὸ τὸν Στάχυν τὸν γενόμενον Ἐπίσκοπον ἐν τῷ Βυζαντίῳ. Διότι ἐκεῖνος μὲν ἐχειροτονήθη Ἐπίσκοπος Βυζαντίου ἀπὸ τὸν Πρωτόκλητον Ἀνδρέαν τὸν Ἀπόστολον, ὡς φαίνεται ἐν τῷ Συναξαρίῳ ἐκείνου κατὰ τὴν τριακοστὴν τοῦ Νοεμβρίου μηνός· οὗτος δὲ ἐχειροτονήθη ἀπὸ τὸν Βαρθολομαῖον ἐν τῇ Ἱεραπόλει, ὡς γράφεται ἐνταῦθα συμφώνως καὶ πρὸς τὸν χειρόγραφον Συναξαριστήν. Ὅθεν δὲν γράφεται ὀρθῶς εἰς τὸν Συναξαριστὴν Μαξίμου τοῦ Μαργουνίου, ὅτι ἐχειροτονήθη οὗτος εἰς τὸ Βυζάντιον.

✥ Ο ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ