Τῇ ΙΔ’ (14ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου ΦΙΛΙΠΠΟΥ, ἑνὸς ἐκ τῶν ιβ’ (12) Ἀποστόλων (1).

Σελίδα 2 από 7

Εἶχε δὲ εἰς τὴν συνοδείαν του τὸν Ἀπόστολον Βαρθολομαῖον καὶ τὴν σαρκικήν του ἀδελφήν, Μαριάμνην ὀνόματι, οἵτινες τὸν ἀκολουθοῦσαν, ὑπηρετοῦτες αὐτὸν καὶ συγκοινωνοῦντες εἰς ὅλα τὰ λυπηρὰ καὶ χαρμόσυνα καὶ πολλοὺς πειρασμοὺς καὶ θλίψεις εἰς διαφόρους χώρας ἀπὸ τοὺς ἀπίστους ὑπέμειναν, μαστιγούμενοι, ραβδιζόμενοι, λιθαζόμενοι καὶ ποικιλοτρόπως βασανιζόμενοι. Ἀπὸ τὰς κακοπαθείας ταύτας καὶ τὰς θλίψεις τὰς ὁποίας ὁ θεῖος οὗτος Ἀπόστολος Φίλιππος ὑπέμεινε, θὰ εἴπωμεν ἐνταῦθα ὀλίγα τινά, ὡς ἐπίσης καὶ ὀλίγα θαυμάσια, ἐκ τῶν πολλῶν τὰ ὁποῖα ἐτελέσθησαν διὰ μέσου του, ἵνα διὰ τούτων διαπιστωθῶσιν ἀναμφιβόλως καὶ τὰ ἐπίλοιπα, ἔπειτα δὲ θέλομεν γράψει καὶ τὸ μακάριον τέλος, τὸ ὁποῖον ἔλαβεν εἰς τὴν Ἱεράπολιν τῆς Φρυγίας [2].

Οὗτος ὁ λαμπρότατος ἀστὴρ καὶ μέγας τοῦ Κυρίου Ἀπόστολος ἀφοῦ ἐκήρυξε τὸ Εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ εἰς τὰς πόλεις τῆς Λυδίας καὶ τῆς Μυσίας [3], συνοδευόμενος, ὡς εἴπομεν, καὶ ὑπὸ τοῦ Ἀποστόλου Βαρθολομαίου καὶ τῆς ἀδελφῆς του Μαριάμνης καὶ ἀφοῦ ὑπέστησαν πολλὰς κακοπαθείας ὑπὸ τῶν ἀπίστων, δερόμενοι, ραβδιζόμενοι, φυλακιζόμενοι καὶ λιθοβολούμενοι, εὗρον ἔπειτα καὶ τὸν ἠγαπημένον Μαθητὴν καὶ Θεολόγον Ἰωάννην κηρύττοντα καὶ αὐτὸν τὸν Χριστὸν εἰς τὴν Ἀσίαν, ὅτε καὶ ἡ τοῦ ἀνθυπάτου Νικάνωρος γυνὴ ἐπίστευσεν εἰς τὸν Χριστόν, καὶ ἡ τοῦ Στάχυος οἰκία ἐκάη ὑπὸ τοῦ ἀνθυπάτου καὶ τοῦ λαοῦ τῶν Ἑλλήνων. Ἀλλὰ καὶ πρὸς τοὺς Πάρθους [4] ἐπῆγεν ὁ Ἅγιος καὶ κλίνων τὰ γόνατα ἐζήτει ἀπὸ τοὺς οὐρανοὺς θείαν ἐπίσκεψιν· καὶ εὐθὺς εἶδεν ἀετὸν μὲ χρυσᾶς πτέρυγας, ὅστις εἰκόνιζε τὸν Χριστὸν ἐσταυρωμένον· ὅθεν λαμβάνων ἀπὸ τὴν ὅρασιν ταύτην θάρρος καὶ δύναμιν, ἐπήγαινεν εἰς τὸ κήρυγμα πρόθυμος· μετέβη δὲ καὶ εἰς τὴν χώραν τῶν Κανδάκων [5]. Ἀνέβη δέ ποτε εἰς πλοῖον, διὰ νὰ διαπεραιωθῇ πρὸς τὴν Ἄζωτον [6]· κατὰ δὲ τὴν νύκτα ἐκείνην ἔγινε μεγάλη τρικυμία· ἐπειδὴ δὲ ἦτο καὶ σκότος βαθὺ εὑρίσκοντο εἰς μέγαν κίνδυνον, τότε ὅμως ἐφάνη φωτοφανὴς τύπος τοῦ Σταυροῦ, ὅστις ἐφώτισε τὸ σκότος τῆς νυκτὸς καὶ διεσώθησαν οἱ κινδυνεύοντες.

Φθάσαντες εἰς τὴν Ἀζώτιδα γῆν ἐξῆλθεν ὁ Φίλιππος καὶ κατέλυσεν εἰς τὸν οἶκον, τοῦ ὁποίου οἱ οἰκήτορες εἶχον θυγατέρα, ἥτις εἶχεν εἰς τὸν ὀφθαλμὸν ἀσθένειαν καὶ ἐκινδύνευε νὰ ἀπολέσῃ τὸ φῶς της·

Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τοῦ τὶ ἦτο ὁ κλῆρος τὸν ὁποῖον ἔβαλον οἱ θεῖοι Ἀπόστολοι, βλέπε εἰς τὴν δεκάτην τρίτην τοῦ Σεπτεμβρίου ἐν σχετικῇ ὑποσημειώσει τοῦ συναξαρίου τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Κορνηλίου, εἰς Τόμον Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[2] Πλὴν τῆς ἐνταῦθα ἀναφερομένης Ἱεραπόλεως, ἔφερον τὸ ὄνομα τοῦτο καὶ ἕτεραι δύο ἀρχαῖαι ὀνομασταὶ πόλεις, ἡ Ἱεράπολις τῆς Β. Συρίας, τῆς ὁποίας νῦν μόνον ἐρείπια σῴζονται παρὰ τὸ χωρίον Μεμβὺτζ, κείμενον πλησίον τοῦ Χαλεπίου, καὶ ἡ Ἱεράπολις τῆς ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ Κιλικίας ἐπὶ τοῦ ἄνω ροῦ τοῦ Πυράμου ποταμοῦ, ἥτις νῦν καλεῖται ὑπὸ τῶν Τούρκων Τζιχάν. Ἡ παροῦσα Ἱεράπολις ἦτο πόλις τῆς Μεγάλης Φρυγίας παρὰ τὴν συμβολὴν τοῦ Λύκου εἰς τὸν Μαίανδρον ποταμόν, 10 χλμ. βορείως τῆς Λαοδικείας· ἦτο καὶ αὕτη ὀνομαστὴ κατὰ τὴν ἀρχαιότητα πλὴν τῶν ἄλλων, καὶ διὰ τὰς ἐν αὐτῇ θερμὰς πηγάς, ὠνομάσθη δὲ Ἱεράπολις διὰ τὸ πλῆθος τῶν ἐν αὐτῇ εἰδολωλατρικῶν βωμῶν· ἐν αὐτῇ ἐδίδαξε καὶ ὁ Ἀπόστολος Ἐπαφρᾶς περὶ οὗ ὁ θεῖος Παῦλος λέγει· «Ἀσπάζεται ὑμᾶς Ἐπαφρᾶς ὁ ἐξ ὑμῶν... μαρτυρῶ γὰρ αὐτῷ ὅτι ἔχει ζῆλον πολὺν ὑπὲρ ἡμῶν καὶ τῶν ἐν Λαοδικείᾳ καὶ τῶν ἐν Ἱεραπόλει» (Κολασ. δʹ 12 -13). Αὕτη νῦν κατάκειται εἰς ἐρείπια, πλησίον δὲ τούτων εἶναι ἡ Τουρκικὴ κωμόπολις Σεχὶτ Σεέρ. Εἰς γενομένας ὑπὸ Γερμανῶν ἀρχαιολόγων ἀνασκαφὰς κατὰ τὸ ἔτος 1887 ἀνευρέθη εἰς τὴν περιοχὴν τῶν ἐρειπίων τὸ περίφημον πλουτώνειον ἄντρον. Τὰ ἐρείπια τῆς Ἱεραπόλεως καλοῦνται ὑπὸ τῶν Τούρκων Παμποὺκ Καλεσσὶ (φρούριον βάμβακος), ἐκ τῆς λευκότητος τῶν ἐπ’ αὐτῶν ἀποθεμάτων τῶν θερμῶν πηγῶν.

[3] Ἡ Λυδία καὶ ἡ Μυσία ἦσαν χῶραι τῆς νοτίου Μικρᾶς Ἀσίας, ἡ μὲν Μυσία πρὸς βορρᾶν, ἡ δὲ Λυδία πρὸς νότον. Ἡ Μυσία πρὸς βορρᾶν εἶχε τὴν Προποντίδα καὶ τὸν Ἑλλήσποντον καὶ πρὸς δυσμὰς τὸ Αἰγαῖον πέλαγος μετὰ τοῦ ὁποίου συνορεύει πρὸς δυσμὰς καὶ ἡ Λυδία.

[4] Παρθία ἐκαλεῖτο ὀρεινὴ χώρα κειμένη νοτιοανατολικῶς τῆς Κασπίας θαλάσσης, οἱ δὲ κάτοικοι αὐτῆς Πάρθοι.

[5] Χώρα τῶν Κανδάκων εἶναι ἴσως ἡ χώρα τῶν ἀρχαίων Καρδούχων, κειμένη εἰς τὰ ὅρια Ἀρμενίας-Συρίας. Ἡ ἄποψις αὐτὴ ἐνισχύεται ἐκ τοῦ ὅτι ὁ Ἀπόστολος Βαρθολομαῖος, ὅστις ἠκολούθει τὸν Ἀπόστολον Φίλιππον, ἐκήρυξε καὶ εἰς Ἀρμενίαν. Πιθανὸν λοιπὸν ὁ Ἅγιος Ἀπόστολος Φίλιππος, μετὰ τοῦ Ἁγίου Βαρθολομαίου, νὰ διῆλθον ἐκ τῶν Καρδούχων, μεταβαίνοντες εἰς Παρθίαν.

[6] Ἡ Ἄζωτος ἦτο πόλις τῆς Παλαιστίνης, μεταξὺ Γάζης καὶ Ἰόππης, ἀπέχουσα περὶ τὰ πέντε χιλιόμετρα ἀπὸ τῆς Μεσογείου θαλάσσης.

[7] Ἄλλος φαίνεται νὰ εἶναι ὁ Στάχυς οὗτος ἀπὸ τὸν Στάχυν τὸν γενόμενον Ἐπίσκοπον ἐν τῷ Βυζαντίῳ. Διότι ἐκεῖνος μὲν ἐχειροτονήθη Ἐπίσκοπος Βυζαντίου ἀπὸ τὸν Πρωτόκλητον Ἀνδρέαν τὸν Ἀπόστολον, ὡς φαίνεται ἐν τῷ Συναξαρίῳ ἐκείνου κατὰ τὴν τριακοστὴν τοῦ Νοεμβρίου μηνός· οὗτος δὲ ἐχειροτονήθη ἀπὸ τὸν Βαρθολομαῖον ἐν τῇ Ἱεραπόλει, ὡς γράφεται ἐνταῦθα συμφώνως καὶ πρὸς τὸν χειρόγραφον Συναξαριστήν. Ὅθεν δὲν γράφεται ὀρθῶς εἰς τὸν Συναξαριστὴν Μαξίμου τοῦ Μαργουνίου, ὅτι ἐχειροτονήθη οὗτος εἰς τὸ Βυζάντιον.

✥ Ο ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ