Λόγος εγκωμιαστικὸς εἴς τὸν Μέγαν Ἱεράρχην ΑΘΑΝΑΣΙΟΝ

Τὶ κάμνομεν, ὦ σύντροφοί μου, ἔλεγεν ὁ μιαρὸς διάβολος εἰς τὰ πνεύματα, κάτω εἰς τὴν ἄβυσσον τῆς κολάσεως; Τί ἀναμένομεν; Δὲν βλέπομεν τὸν Ἀθανάσιον πῶς ἀγωνίζεται καὶ διδάσκεται εἰς τὰ σχολεῖα τῶν φιλοσόφων, διὰ νὰ καταυγάσῃ ἀπὸ τοὺς ἱεροὺς ἄμβωνας τὴν αἴγλην τῆς τρισυποστάτου Θεότητος καὶ νὰ ἀκτινοβολῇ μὲ τὰς ἀστραπὰς τῆς φεγγοβόλου γλώσσης του ὡς μέλλων νὰ διδάξῃ μονάδα ἐν τριάδι καὶ τριάδα ἐν μονάδι, τρισυπόστατον Φύσιν καὶ ἀδιαίρετον Οὐσίαν; Δὲν βλέπετε πῶς θέλει φωταγωγεῖ μὲ τὴν διδακτικήν του θεολογίαν, κηρύττων ὁμοούσιον καὶ ὁμόδοξον καὶ συναΐδιον τῷ Πατρὶ τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ; Δὲν βλέπετε πόσας ψυχὰς θέλει σύρει ἀπὸ τὴν κόλασιν εἰς τὸν Παράδεισον, ἁρπάζων ταύτας ἀπὸ τὸν φάρυγγα καὶ τοὺς ὄνυχας ἡμῶν τῶν νοητῶν δρακόντων, μὲ τὸ λαμπρότατον φῶς τῆς Ὀρθοδοξίας;

Ὑπομένομεν, ἐξηκολούθει λέγων ὁ μιαρός, τοιαύτην ὕβριν καὶ ἀτιμίαν τοῦ Ἀθανασίου, νὰ κηρύττῃ ἐκεῖνος ἄναρχον γέννησιν τοῦ Υἱοῦ μετὰ τοῦ Πατρὸς καὶ χρονικὴν μετὰ τῆς μητρός, οὐσίας καὶ φύσεις δύο δογματίζων καὶ θεολογῶν ὁ Ἀθανάσιος ἐν μιᾷ μόνῃ τῇ ὑποστάσει τοῦ Χριστοῦ; Ὄχι, νὰ μὴ νικήσῃ ὁ Ἀθανάσιος καὶ νὰ καταισχυνθῶμεν ἡμεῖς· ἂς τανύσωμεν τὸ φαρμακερὸν κατὰ τοῦ Ἀθανασίου τόξον μας, τὸν φίλον μας δηλαδὴ καὶ ὑπηρέτην Ἄρειον, καὶ ἂς ὁπλίσωμεν ἰσχυρῶς τοῦτον μὲ τὰ ἐχθρικά μας βέλη τῶν σκοτεινῶν αἱρέσεων, διὰ τὰ θανατώσωμεν μὲ ταῦτα τὸν Ἀθανάσιον. Ἂς συλλογισθῶμεν τὴν ἀδικίαν αὐτὴν καὶ ἂς γεννήσωμεν τὴν ἀνομίαν μέσα εἰς τὴν καρδίαν τοῦ Ἀρείου, ἵνα δογματίζῃ καὶ διδάσκῃ, ὡς ἄλλης φύσεως καὶ οὐσίας ὄντα τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ καὶ ὄχι ὁμοούσιον καὶ ὁμόδοξον τῷ Πατρί, καθὼς εὐαγγελίζεται ὁ Ἀθανάσιος, διὰ νὰ πνίξωμεν τὴν ψυχήν του μὲ τὴν αἵρεσιν ταύτην καὶ νὰ σύρωμεν πλήθη ἀνθρώπων αἱρεσιαρχῶν κάτω ἐδῶ εἰς τὴν κόλασιν, ἵνα συντροφεύωσιν ἡμᾶς. «Τὸ τόξον αὐτοῦ ἐνέτεινε καὶ ἡτοίμασεν αὐτό καὶ ἐν αὐτῷ ἡτοίμασε σκεύη θανάτου, τὰ βέλη αὐτοῦ τοῖς καιομένοις ἐξειργάσατο· ἰδοὺ ὠδίνησεν ἀδικίαν, συνέλαβε πόνον καὶ ἔτεκεν ἀνομίαν» (Ψαλμ. ζ’ 13-15).

Τοιουτοτρόπως ἀφοῦ ὡμίλησεν ὁ μιαρὸς διάβολος πρὸς τοὺς συντρόφους του κάτω εἰς τὸν ᾍδην, εὐθὺς ἀπέστειλε τὰ πονηρὰ πνεύματα, διὰ νὰ κατοικήσωσι μέσα εἰς τὴν καρδίαν τοῦ Ἀρείου καὶ νὰ τὸν διδάξωσι τὴν βλασφημίαν κατὰ τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. Τί δὲν ἐνήργει δὲ τότε ἡ πονηρία τοῦ διαβόλου διὰ τοῦ ὀργάνου της τοῦ Ἀρείου, μὲ τὸν σκοπὸν νὰ σκοτίσῃ τὴν λάμψιν τοῦ Ἀθανασίου!