Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ὅσιος ΕΥΘΥΜΙΟΣ ὁ Νέος, ὁ Κτήτωρ τῆς ἐν τῷ Ἄθῳ Μονῆς τῶν Ἰβήρων, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Οὗτος δέ, ἂν καὶ δὲν ἤθελε κατ’ ἀρχὰς νὰ δεχθῇ τοῦτο, προβάλλων τὸ ἀνάξιον, ὅμως, τέλος, ὑπακούσας εἰς τοὺς λόγους τοῦ Ὁσίου Ἀθανασίου, ἐχειροτονήθη Ἱερεύς. Καὶ τότε προσέθεσεν ἀγῶνας ἐπὶ τῶν ἀγώνων καὶ ἐγκράτειαν ἐπὶ τῆς ἐγκρατείας, αὐξάνων κατὰ πολὺ ὅλας τὰς ἄλλας ἀρετὰς τὰς ὁποίας εἶχε. Διὰ τοῦτο καὶ ἐγένετο θεῖον σκεῦος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ μετέφρασεν ὅλην τὴν θείαν Γραφὴν εἰς τὴν γλῶσσαν τῶν Ἰβήρων. Συνέγραψε δὲ καὶ ὁ ἴδιος πολλὰ βιβλία πλήρη ἠθικῆς διδασκαλίας καὶ πολλοὺς Ναοὺς ἀνοικοδόμησεν, ὡς καὶ νοσοκομεῖα, ὅλον δὲ τὸ Ἅγιον Ὄρος ἐκόσμησε μὲ ἡσυχαστήρια.

Τίς δὲ λόγος δύναται νὰ διηγηθῇ ἐπαξίως τὴν καλοκαγαθίαν, μεθ’ ἧς τοὺς πάντας συνανεστρέφετο καὶ τὴν ἀσύγκριτον ταπείνωσιν, μετὰ τῆς ὁποίας ὑπηρέτει ἐπὶ δεκατέσσαρα ἔτη τὸν πατέρα του, ὅστις ἦτο ἀσθενὴς καὶ τὸν μέγαν Ἀθανάσιον; Τούτους δέ ἀμφοτέρους πρὸς Κύριον ἀπελθόντας, διεδέχθη εἰς τὴν προστασίαν τῆς Ἱερᾶς Λαύρας ὁ μακάριος Εὐθύμιος. Καὶ ὄχι μόνον τῆς Λαύρας, ἀλλὰ καὶ ὅλου τοῦ Ἁγίου Ὄρους, διότι ἦτο πρόθυμος καὶ ταχὺς εἰς τὴν διπλῆν θεραπείαν καὶ τὴν οἰκονομίαν τῶν ψυχῶν καὶ τῶν σωμάτων τῶν ἀδελφῶν, τὸ δὲ θεῖον στόμα του ἀνέβρυε πάντοτε ποταμοὺς σοφίας καὶ διδασκαλίας εἰς δόξαν Θεοῦ. Ἀλλ’ ἐπειδὴ ἐκυρίευσε τὸν Ἅγιον ὁ ἔρως τῆς ἄκρας ἡσυχίας, κατέστησεν οὗτος Ἡγούμενον τῆς Λαύρας τὸν συγγενῆ του Γεώργιον καὶ οὕτω ἡσύχαζε κατὰ μόνας, εὐαρεστῶν τὸν Θεὸν νύκτα καὶ ἡμέραν, χωρὶς οὐδεὶς νὰ γιγνώσκῃ τοὺς πνευματικούς του ἀγῶνας καὶ τοὺς καρποὺς αὐτῶν. Διότι προσεπάθει νὰ ἀσκῇ τούτους κρυφίως καὶ νὰ μὴ τοὺς μανθάνῃ ἄλλος, εἰ μὴ μόνος ὁ Θεός, παρὰ τοῦ ὁποίου καὶ πασιφανῶς ἐδοξάσθη διὰ πολλῶν κατορθωμάτων, καθὼς θέλει φανερώσει ὁ λόγος ἐν συνεχείᾳ.

Μεταβάς ποτε ὁ Ὅσιος εἰς τὴν Θεσσαλονίκην ἐγένετο δεκτὸς μὲ πολλὴν φιλοφροσύνην ἀπὸ τὸν Ἀρχιερέα, ὁ ὁποῖος ἦτο θαυμάσιος κατὰ τὰς ἀρετὰς καὶ ἐθαύμαζε τὸν Ὅσιον δι’ ὅλα του τὰ προτερήματα. Ἐβραῖος δέ τις συνεδέετο διὰ φιλίας μὲ τὸν Ἀρχιερέα, τοῦ ὁποίου ἔκαμνεν ὅλας τὰς ὑπηρεσίας. Ὅθεν, ὁ Ἀρχιερεύς, πρὸς ἀνταμοιβὴν τῆς φιλίας του, τὸν συνεβούλευε πάντοτε καὶ παρεκίνει τοῦτον, διὰ πολλῶν νουθεσιῶν, νὰ πιστεύσῃ εἰς τὸν Χριστόν. Ἀλλ’ ἐκεῖνος οὐδόλως ἐπείθετο. Ὅσον δὲ χρόνον διέμεινε μετὰ τοῦ Ἀρχιερέως ὁ Ὅσιος, ὁ Ἑβραῖος μετέβαινεν ἐκεῖ, κατὰ τὴν συνήθειάν του, καὶ συνεβούλευεν αὐτὸν ὁ Ἀρχιερεὺς τὰ πρὸς σωτηρίαν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὗτος ἦτο ὁ Νικηφόρος Βʹ ὁ Φωκᾶς, βασιλεύσας κατὰ τὰ ἔτη 963-969.