Ὀλίγον μετὰ ταῦτα ἐπανῆλθεν εἰς τὴν πατρίδα του, ἀποφασισμένος νὰ ἐγκατασταθῇ τοῦ λοιποῦ ἐκεῖ. Ἡ χαρὰ τῆς μητρός του, πρὸ πολλοῦ θρηνούσης πρὸς τῷ ἀποθανόντι συζύγῳ καὶ τὸν ἐν ἀπωλείᾳ πορευόμενον υἱόν της, ἦτο ἀπερίγραπτος. Δὲν ἐπέζησεν ὅμως ἡ ἐνάρετος γυνὴ πολὺ μετὰ τὴν σωτήριον μεταβολὴν τοῦ υἱοῦ της· παρέδωκε δὲ τὸ πνεῦμα πρὸς Κύριον εὐλογοῦσα αὐτόν, ὅτι τὴν ἠξίωσε νὰ ἴδῃ πάσας τὰς εὐχάς της ἐκπληρωθείσας. Πόσον πικρῶς ἐθρήνησεν ὁ Αὐγουστῖνος τὴν στέρησιν τοιαύτης φιλοστοργοτάτης καὶ ἀγαθῆς μητρός, ζωηρότατα περιγράφει εἰς ἐπιστολήν του τινὰ πρὸς τὸν φίλον του Ἀλύπιον, ὅπου πρὸς τοῖς ἄλλοις λέγει, «ὅτι ᾐσθάνθη διασπασθεῖσαν τὴν διπλῆν ἐκείνην ζωὴν τὴν συναποτελουμένην ἐκ τῆς ζωῆς τῆς μητρός του καὶ τῆς ἰδικῆς του» [1].

Ἐν τούτοις ἡ ἐπισημότης τοῦ γένους καὶ ἡ λαμπρὰ παιδεία τοῦ Αὐγουστίνου ταχέως κατέστησαν αὐτὸν γνωστὸν εἰς πάντα τὰ περίχωρα τῆς πατρίδος του, ἡ δὲ αὐστηρότης τοῦ βίου του, ἡ ἀρετὴ καὶ ἡ εὐσέβεια εἵλκυσαν ἐπ’ αὐτὸν τὸ κοινὸν σέβας καὶ τὴν ἀγάπην. Ἡμέραν ὅθεν τινά, ἐνῷ ἐλθὼν εἰς Ἱππῶνα παρευρίσκετο εἰς τὴν Ἐκκλησίαν, εἰπόντος τοῦ Ἐπισκόπου τῆς πόλεως ταύτης Οὐαλερίου, ὅτι εἶχεν ἀνάγκην καταλλήλου ἱερέως διὰ τὴν Ἐκκλησίαν του, ὅλος ὁ λαὸς ἔστρεψαν τὰ βλέμματα πρὸς τὸν Αὐγουστῖνον, μετ’ εὐφημιῶν ἐκήρυξαν αὐτὸν ἀξιώτατον πάντων εἰς τὸ νὰ ἀναπληρώσῃ τὴν ἔλλειψιν ταύτην καὶ σχεδὸν διὰ τῆς βίας κατέπεισαν αὐτὸν νὰ δεχθῇ τὸ προτεινόμενον ἀξίωμα, μετὰ τοῦ ὁποίου ὁ Ἐπίσκοπος ἐπεφόρτισεν εἰς αὐτὸν καὶ τὸ βάρος τῆς ἐπ’ Ἐκκλησίας κηρύξεως τοῦ θείου λόγου, τὸ ὁποῖον κατὰ τὰ ἐν Ἀφρικῇ νόμιμα ἀνῆκεν εἰς μόνον τὸν Ἐπίσκοπον.

Ἂν δὲ καὶ τὸ βαρὺ τοῦτό φορτίον ἐδέχθη ὁ Αὐγουστῖνος ἀκουσίως, ἀναδεχθεὶς ὅμως αὐτὸ ἐξεπλήρωσε πάντα τὰ καθήκοντά του μετὰ τοῦ θερμοτέρου καὶ ἁγιωτέρου ζήλου. Ἐδίδασκε δὲ ὁτὲ μὲν εἰς τὴν Λατινικὴν γλῶσσαν, τὴν ὁποίαν ἐννόουν ἐν Ἱππῶνι, ὁτὲ δὲ εἰς Φοινικικὴν διὰ τοὺς ξένους τοὺς μὴ ἐννοοῦντας τὴν Λατινικὴν καὶ τοσαύτην δύναμιν ἔδιδον ἡ φυσικὴ εὐγλωττία, ἡ ἔμπνευσις καὶ ἡ τέχνη του εἰς τὰς ὁμιλίας του, ὥστε οἱ λόγοι του σπανίως ἔπιπτον ἐπὶ πετρῶν, διότι καὶ τὰς πέτρας αὐτὰς ἐμάλασσεν εἰς λιπαρὰν γῆν ἡ ἔνθους ρητορεία του.