Μὲ τοιούτους λοιπὸν καὶ παρομοίους διδακτικοὺς λόγους κατήχει ὁ γέρων τὸν Γεράσιμον, ἐμποδίζων αὐτὸν ἀπὸ τοῦ μαρτυρίου, ὡς γνωρίζων αὐτὸν ἁπλοῦν καὶ εὐμετάβολον κατὰ τὴν γνώμην, καὶ φοβούμενος μὴ ἡ ἐσχάτη πλάνη γίνῃ χείρων τῆς πρώτης. Ὅθεν καὶ ὁ Γεράσιμος ἐσιώπα μὲν κατὰ τὸ φαινόμενον, ἔκρυπτεν ὅμως ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ τὸν πρὸς τὸ μαρτύριον πόθον. Παρῆλθε μικρὸν διάστημα χρόνου, καὶ πάλιν ἤρχισε νὰ ζητῇ τὸ μαρτύριον. Ἀλλ’ οὔτε ὁ γέρων αὐτοῦ οὔτε ἄλλος τις τῶν πνευματικῶν ἔδωσαν ἀκρόασιν εἰς τοὺς λόγους αὐτοῦ, ἐπειδὴ πάντες ἐνόμιζον αὐτὸν ἔχοντα παιδαριώδη γνώμην. Διήρκεσαν δὲ ταῦτα ἐπὶ τρία ἔτη καὶ οὐδεὶς ἐτόλμα νὰ εἴπῃ εἰς αὐτὸν νὰ μεταβῇ εἰς τὸ μαρτύριον, ἐνῷ τοὐναντίον ἐδόθη εἰς αὐτὸν παρὰ τοῦ γέροντός του ἄδεια καὶ ἐλευθερία νὰ διάγῃ ἐπὶ τοῦ Ὄρους ἢ ὅπου ἀλλοῦ θέλει, μακρὰν ὅμως τοῦ κόσμου.
Περιεφέρετο ὅθεν εἰς τὰς ἱερὰς Μονὰς ὁ καλὸς Γεράσιμος, ἀλλ᾽ ὡς ἀλλότριος τοῦ κόσμου τούτου, ὁτὲ μὲν εἰς τὴν τοῦ Δοχειαρίου, ὁτὲ δὲ εἰς τὴν τοῦ Γρηγορίου. Δὲν εὐηρεστεῖτο ὅμως ἐκ τῆς πνευματικῆς ταύτης διατριβῆς καὶ περιηγήσεως, καταφλεγόμενος τὴν καρδίαν καὶ κατακεντώμενος ἀνὰ πᾶσαν στιγμὴν διὰ τὴν ἄρνησιν τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Τοσοῦτον δὲ ἠλλοιώθη κατὰ τὴν μορφὴν τοῦ προσώπου, ὡς τυπτόμενος ὑπὸ τῆς συνειδήσεως, ὥστε οἱ βλέποντες αὐτὸν ἔλεγον, ὅτι μέγιστόν τι κακὸν ἔχει πάθει οὗτος. Οὕτω διάγων ἀπῆλθε τέλος εἴς τινα πνευματικόν, Δανιὴλ καλούμενον, πρὸς τὸν ὁποῖον ἐξωμολογήθη τὰ πάντα καὶ ἀφοῦ μετέλαβε τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων ἐπανῆλθεν εἰς τὸν γέροντά του Κύριλλον, καὶ εἶπε τεχνηέντως ταῦτα· «Ἐπειδὴ διατελῶ ὑπὸ τὸν ὑμέτερον Κανόνα νὰ μὴ ἐξέλθω εἰς τὸν κόσμον, συγχώρησόν μοι ἤδη νὰ σὲ καθικετεύσω ὅπως μοὶ δώσῃς τὴν ἄδειαν νὰ ἀπέλθω εἰς τὴν πατρίδα μου, ἵνα ἴδω τὴν μητέρα μου, τοὺς συγγενεῖς καὶ φίλους, καὶ ἐλπίζω εἰς τὸν Θεὸν νὰ μὴ σὲ λυπήσω διὰ τὴν ἀναχώρησίν μου ταύτην». Καὶ πατρίδα μὲν ἐννόει ὁ εὐλογημένος τὴν ἄνω Ἱερουσαλήμ, τὴν Ἐκκλησίαν τῶν πρωτοτόκων, μητέρα δὲ τὴν Κυρίαν Θεοτόκον, ὡς συγγενεῖς τοὺς Μάρτυρας καὶ φίλους πάντας τοὺς Ἁγίους. Δι’ ὃ καὶ ἔλαβε τὴν εὐχὴν τοῦ γέροντος, ὡς ἄλλος Ἰακώβ.
Ἐξερχόμενος δὲ ὁ μακάριος τοῦ Ἁγίου Ὄρους δὲν ἐφρόντισε περὶ τῆς προσωρινῆς αὐτοῦ πατρίδος, οὐδὲ ἐσυλλογίσθη τὰ ἄφθονα δάκρυα τῆς σαρκικῆς μητρός, οὐδὲ τῆς εἰκοσιπενταετοῦς του νεότητος, ἀλλὰ τὰ πάντα περιφρονῶν καὶ ὡς σκύβαλα λογιζόμενος διὰ τὸν ἀρνηθέντα Χριστόν, εὐθὺς ἀπῆλθεν εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν, σκοπεύων ἀμεταθέτως νὰ παρουσιασθῇ ὅπου πρέπει καὶ νὰ ὁμολογήσῃ μεγάλῃ τῇ φωνῇ ὅτι εἶναι Χριστιανός.