Διήγησις περὶ τῆς ὑπὸ τῶν βαρβάρων αἰχμαλωσίας τοῦ Ὁσίου Θεοδούλου κατὰ τὴν ἐπιδρομήν των ἐναντίον τῶν Ὁσίων Πατέρων τοῦ Σινᾶ καὶ τῆς Ραϊθοῦς. Τοῦ Ὁσίου Νείλου τοῦ Σιναΐτου.

«Αὐτὰ καὶ ἕτερα πλεῖστα παράλογα ἔλεγον ἀπὸ τὴν πολλήν μου λύπην καὶ τὸ παράπονον. Οἱ μὲν λοιπὸν βάρβαροι, ὅταν ἐφόνευσαν τοὺς Ἁγίους καὶ ἐπῆραν ὅσα ροῦχα ἦσαν κάπως ἄξια λόγου, ἀνεχώρησαν φέροντες μαζί των καὶ τοὺς αἰχμαλώτους. Ἡμεῖς δὲ κατέβημεν ἀπὸ τὸ ὄρος ὅταν ἐνύκτωσε καὶ ἐνεταφιάσαμεν τῶν Ἁγίων τὰ ἅγια λείψανα. Ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς Ὁσίους, ὀνομαζόμενος καὶ αὐτὸς Θεόδουλος, ἀνέπνεεν ἀκόμη καὶ λέγει εἰς ἡμᾶς· «Μὴ θαυμάζετε εἰς αὐτὰς τὰς θλίψεις, ἀδελφοὶ ἐν Χριστῷ φίλτατοι, ὅτι οὕτως ἔχει ὁ δαίμων συνήθειαν, νὰ ζητῇ ἀπὸ τὸν Κύριον θέλημα νὰ πειράζῃ τοὺς δούλους του· καὶ τὸν ἀφήνει ὁ δίκαιος Κριτὴς διὰ νὰ καταισχυνθῇ αὐτὸς ὁ μισόκαλος, οἱ δὲ Ἅγιοι νὰ λάβουν εἰς τὴν Βασιλείαν αὐτοῦ περισσοτέραν δόξαν καὶ διπλοῦν τὸν στέφανον». Ταῦτα λέγων καὶ ἕτερα πρὸς νουθεσίαν μας, παρέδωκε τὴν ἁγίαν αὐτοῦ ψυχὴν εἰς χεῖρας Θεοῦ ὁ καλλιμάρτυς Θεόδουλος, καὶ τὸν ἐνεταφιάσαμεν μὲ τοὺς ἄλλους Ἁγίους Πατέρας, οἱ ὁποῖοι ἐτελειώθησαν εἰς τὰς δέκα τέσσαρας (14) τοῦ μηνὸς Ἰανουαρίου».

Καθὼς διηγούμην ταῦτα πρὸς τοὺς ἄνωθεν τῆς Φαράν, βλέπομεν καὶ ἔφθασεν ἕνας Ὅσιος ἀπὸ ἐκείνους τοὺς ὁποίους ᾐχμαλώτισαν οἱ βάρβαροι, καὶ ἐρωτήσας αὐτόν, πῶς ἠδυνήθη νὰ φύγῃ, αὐτὸς ἀπεκρίθη εἰς ἐμὲ λέγων· «Μίαν νύκτα, ἀφοῦ ἐδείπνησαν οἱ βάρβαροι, ἐμελετοῦσαν ὅτι τὸ πρωΐ, ὅταν ἔβγη ὁ αὐγερινός, θὰ θυσιάσουν ἐμὲ καὶ τὸν Θεόδουλον. Καὶ ἡτοίμασαν ἀφ’ ἑσπέρας τὰ ξύλα, τὸν βωμὸν καὶ πάντα τὰ χρειαζόμενα καὶ οὕτως αὐτοὶ μὲν ἦσαν χορτᾶτοι ἀπὸ οἶνον πολὺν καὶ βρώματα. Ὅθεν βλέπων αὐτοὺς ὃτι ἐβαρυκοιμήθησαν, κατὰ τὸ μεσονύκτιον ἐσύρθην ἀπὸ τὸν τόπον μου ἡσύχως καὶ περιεπάτουν ἀταράχως διὰ νὰ μὴ γίνω ἀντιληπτός. Τοῦτο δὲ τὸ ἔκαμα, διότι μοῦ εἶπε κάποιος ἀδελφός, ὅστις ἐγνώριζε τὴν γλῶσσαν τῶν βαρβάρων, καὶ τὸ ἤκουσεν ὅτι ἐβούλοντο νὰ μᾶς θυσιάσουν τὴν αὔριον, ὁ δὲ υἱός σου ἔμεινεν. Δὲν γνωρίζω ὅμως ἐὰν τὸν ἐθανάτωσαν ἢ ὄχι. Διότι, εὐθὺς ὡς ἀπεμακρύνθην ὀλίγον, ἔτρεχα ὅσον ἠδυνάμην μὲ φόβον πολύν, μήπως ἔλθῃ τις κατόπιν καὶ μὲ φθάσῃ, καὶ μάρτυς μου ὁ Κύριος ἀκόμη τρέμει ἡ καρδία μου, ἐνθυμούμενος τοὺς φόνους ὅπου ἐτέλεσαν οἱ ἀνόσιοι. Διότι ὃπως ἐβαδίζαμεν μᾶς ἔσυραν οἱ βάρβαροι δεδεμένους, καὶ δὲν ἐπορεύοντο οὐδόλως ἀπὸ τὸν καλὸν δρόμον, ἀλλὰ ἀπὸ τὰ βουνὰ καὶ τὰς φάραγγας».


Ὑποσημειώσεις

[1] Τὸ ὄνομα τοῦ βασιλέως τῆς Μηδίας καὶ Περσίας Ἀσσουήρου ἀποδίδεται ὑπὸ τῶν Ο’ (Ἑβδομήκοντα) εἰς τὸ βιβλίον «Ἐσθὴρ» τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης διὰ τοῦ ὀνόματος Ἀρταξέρξης.