Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν ΙΑΚΩΒΟΥ, ἤτοι ἄλλου τινὸς θαυμασίου Ἀσκητοῦ.

ξανθόμαλον καὶ ἐστολισμένον, ὅστις χαριεντιζόμενος μὲ ἐκολάκευε καὶ μὲ ἐθώπευε μὲ ἐρωτικὰ βλέμματα καὶ πορνικὰ σχήματα, ἠδονὴν ἀνείκαστον ἀναβλύζων· ἐγὼ δὲ θυμωθεὶς τὸν ἐδίωξα, προστάσσων αὐτὸν νὰ γίνῃ ἄφαντος ἀπὸ προσώπου Κυρίου καὶ νὰ μὴ πειράζῃ τοὺς δούλους του· οὕτως ἔφυγε, μὴ ὑποφέρων νὰ ἀκούσῃ τὸ θεῖον ὄνομα.

Εἶναι καὶ ἄλλα ὅμοια τεχνάσματα, τὰ ὁποῖα τοῦ ἔκαμαν οἱ δαίμονες, ἀλλὰ τὰ ἀφήνω χάριν συντομίας, διὰ νὰ γράψω μίαν μεγάλην βοήθειαν, τὴν ὁποίαν μοῦ ἔδωκεν ὁ Θεός, διὰ προσευχῆς τούτου τοῦ Ὁσίου δούλου του· διότι ἁμαρτίαν ἔχω καὶ θὰ εἶμαι ἀχάριστος, ἐὰν σιωπήσω τὴν εὐεργεσίαν, τὴν ὁποίαν μοῦ ἔκαμεν. Ἐδῶ εἰς τὴν ἐπαρχίαν μου τῆς πόλεως Κύρου ἔσπειρεν ὁ βδελυρὸς Μαρκίων [2] πολλὰς ἀκάνθας τῆς ἀσεβείας του, τὰς ὁποίας ὅσον ἠδυνάμην ἐκοπίασα νὰ ἀνασπάσω, ὡς Ἀρχιερεὺς τῆς πόλεως, διὰ νὰ μὴ πληθύνῃ ἡ μιαρὰ αὐτὴ αἵρεσις. Τινὲς δέ, οἱ ὁποῖοι ἦσαν βεβυθισμένοι εἰς τὴν αἵρεσιν ταύτην, μοῦ ἔκαμαν μαντείας καὶ γοητείας καὶ πολέμους μὲ σατανικὰς παγίδας. Μίαν νύκτα ἤκουσα φωνὴν καὶ μοῦ ἔλεγε ταῦτα εἰς Συριακὴν διάλεκτον ὁ διάβολος· «Τί πολεμεῖς μὲ τὸν Μαρκίωνα, Θεοδώρητε, ὅστις κανὲν κακὸν δὲν σοῦ ἔκαμε; κατάπαυσον τὴν ἔχθραν καὶ λῦσον τὸν πόλεμον· εἰδ’ ἄλλως θέλω σὲ κάμει νὰ μετανοῇς ἀνωφελῶς ὕστερα· ἐγὼ ἀπὸ πολὺν καιρὸν θὰ σὲ εἶχον ἐξολοθρεύσει, ἐὰν δὲν εἶχες βοηθὸν καὶ προστάτην τὸν Ἰάκωβον».

Ταῦτα ἀκούσας ἐγὼ ἠρώτησα γνώριμόν μοι τινά, ὅστις ἐκοιμᾶτο πλησίον μου, ἐὰν τὰ ἤκουσε καὶ αὐτὸς καὶ μοῦ ἀπεκρίθη, ὅτι τὰ ἤκουσεν. Ἐσηκώθημεν λοιπὸν καὶ βλέποντες πανταχοῦ οὐδένα εἴδομεν· ὅθεν τότε ἠννόησα τὴν σημασίαν τῶν λεγομένων· ἐφόρουν εἰς τὴν κεφαλήν μου τοῦ μεγάλου τούτου Ἰακώβου τὸ παλαιὸν κουκούλιον καὶ τοῦτο μοῦ ἔγινε δυνατώτερον ἀδάμαντος καὶ πάσης περικεφαλαίας ἰσχυρότερον, διὰ τὸ ὁποῖον μὲ ἐφοβοῦντο οἱ δαίμονες. Τὸ πρωῒ ἐμήνυσα τοῦ Ὁσίου νὰ κάμῃ δι’ ἐμὲ πρὸς τὸν Δεσπότην παράκλησιν, νὰ μὴ μὲ βλάψωσι τὰ τεχνάσματα τοῦ πονηροῦ· ὁ δὲ ἀπεκρίθη λέγων· «Μὴ φοβεῖσαι, φίλε μου, διότι ὅλαι ἐκεῖναι αἱ τέχναι ὡς ἱστὸς ἀράχνης διελύθησαν, καθὼς ὁ Δέσποτης ταύτην τὴν νύκτα μοῦ ἐφανέρωσεν. Διότι, ὅταν ἤρχισα τὴν ὑμνῳδίαν, εἶδα, ὅτι ἐξῆλθεν ἀπὸ τὰ χωρία ἐκεῖνα, εἰς τὰ ὁποῖα κατοικοῦν οἱ αἱρετικοί, εἷς ὄφις φοβερώτατος, τρέχων ἀπὸ τὴν δύσιν πρὸς τὴν ἀνατολήν. Τότε, κάμνων ἐγὼ προσευχήν, εἶδον τὸν ὄφιν καὶ ἐτύλιξε τὴν κεφαλὴν μὲ τὴν οὐράν του καὶ ἐσχίσθη εἰς δύο τμήματα καὶ ὡς καπνὸς διελύθη».


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἡ Κύρος ἢ Κύρρος ἦτο σπουδαιοτάτη πόλις τῆς Συρίας κατὰ τὴν ἀρχαιότητα, πρωτεύουσα τῆς Κυρρηστικῆς, ἱδρυθεῖσα, κατά τινα σῳζομένην ἐπιγραφήν, ὑπὸ Μακεδόνων, κατὰ δὲ τὸν Προκόπιον ὑπὸ τοῦ βασιλέως τῶν Περσῶν Κύρου τοῦ Α’. Ἐν αὐτῇ συνελήφθη ὑπὸ τοῦ Σελεύκου ὁ βασιλεὺς Δημήτριος ὁ Πολιορκητὴς (337-283 π.Χ.), υἱὸς Ἀντιόχου, ὁ ἐπιφανέστερος καὶ γενναιότερος ἐκ τῶν υἱῶν τῶν διαδόχων τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου. Αὕτη ὑπῆρξεν ἕδρα Ἐπισκόπου καὶ κέντρον συζητήσεων τῶν ἐν τῇ Ἀνατολῇ Χριστιανῶν. Τὴν Ἐκκλησίαν αὐτῆς ἵδρυσεν ὁ Ἅγιος Ἀπόστολος Σίμων ὁ Ζηλωτής. Ταύτης Ἐπίσκοπος ἐχρημάτισεν ὁ Θεοδώρητος. Ἀπὸ τοῦ Ζ’ αἰῶνος περιῆλθεν ὑπὸ τὴν κυριαρχίαν τῶν Ἀράβων.

[2] Βλέπε περὶ Μαρκίωνος ἔν τε τῷ κειμένῳ καὶ τῇ ὑποσημειώσει τοῦ βίου τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου τῇ ιγ’ (13ῃ) τοῦ μηνὸς Νοεμβρίου, ἐν τόμῳ ΙΑ’ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[3] Ταῦτα γράφει ὁ ἱερὸς Θεοδώρητος, διότι ὅταν ἔγραφε τὸν παρόντα Βίον τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου, ὁ Ἅγιος εὑρίσκετο ἀκόμη ἐν τῇ ζωῇ, ἐτελείωσε δὲ μετὰ ταῦτα τὸν δρόμον τῆς ἀσκήσεως του, ἐδῶ μὲν ἀξιωθεὶς μεγάλων τιμῶν παρὰ τῶν εὐσεβῶν Χριστιανῶν, ἐκεῖ δέ, εἰς τὴν οὐράνιον Βασιλείαν, στεφανωθεὶς παρὰ τοῦ μισθαποδότου Χριστοῦ μὲ τὸν ἀμάραντον τῆς ἀσκήσεως στέφανον.