Διὰ τοὺς λόγους τούτους ἡ μακαρία Πουλχερία ἀπέβη ὁ ἀχώριστος συμπαραστάτης καὶ ὁδηγὸς τοῦ Θεοδοσίου καθ’ ὅλην αὐτοῦ τὴν βασιλείαν, αὐτὴ δὲ καὶ τὸν ἐνύμφευσε μετὰ τῆς μακαρίας βασιλίσσης Εὐδοκίας [1] μετὰ τῆς ὁποίας ὅμως διεφώνησε βραδύτερον. Ἐπείθετο δὲ σχεδὸν πάντοτε ὁ Θεοδόσιος εἰς τὰ ὁδηγίας τῆς μακαρίας Πουλχερίας· εἰς ὅσας δὲ περιπτώσεις ἐνήργησεν οὗτος ἐναντίον τῆς γνώμης ἐκείνης, παραπεισθεὶς ὑπὸ τρίτων, ἀπέτυχεν οἰκτρότατα καὶ πικρῶς μετενόησεν, ὅπως συνέβη μὲ τὴν ληστρικὴν Σύνοδον τῆς Ἐφέσου τοῦ ἔτους υμθ’ (449), τὴν ὁποίαν συνεκάλεσεν ὁ Θεοδόσιος, πεισθεὶς εἰς τοῦτο ὑπὸ τοῦ ἰσχυροῦ πρωθυπουργοῦ του Χρυσαφίου, ὀπαδοῦ καὶ πνευματικοῦ τέκνου τοῦ ἱδρυτοῦ τῆς αἱρέσεως τοῦ Μονοφυσιτισμοῦ ἀρχιμανδρίτου Εὐτυχοῦς ἢ μᾶλλον εἰπεῖν δυστυχοῦς. Ταῦτα δέ, διότι κατὰ τὴν ἐποχὴν ἐκείνην εἶχεν ἁπλωθῆ ἀπ’ ἄκρου εἰς ἄκρον τῆς αὐτοκρατορίας μεγάλη ἀναταραχή, προκληθεῖσα ἐκ τῆς ἐναντίον ἀλλήλων διαμάχης τῶν ἀντιπάλων αἱρέσεων τῶν ἀθλίων αἱρεσιαρχῶν Νεστορίου καὶ Εὐτυχοῦς καὶ ἀμφοτέρων ἐναντίον τῆς Ὀρθοδοξίας.

Ἦσαν δὲ αἱ δύο αὗται αἱρέσεις ἄκρως ἀντίθετοι μεταξύ των, διότι ὁ μὲν Νεστόριος, ὅστις ὑπῆρξε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (428-431), τὰς δύο φύσεις τοῦ ἑνὸς Υἱοῦ διεχώριζε καὶ εἰς δύο διάφορα πρόσωπα, ἄλλον λέγων τὸν Υἱὸν καὶ Λόγον τοῦ Θεοῦ καὶ ἄλλον τὸν ἐκ τῆς Παρθένου γεννηθέντα Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν διὸ καὶ τὴν Πανάχραντον αὐτοῦ Μητέρα, τὴν Παρθένον Μαρίαν, δὲν ὠνόμαζε Θεοτόκον ἀλλὰ Χριστοτόκον. Ἀντιθέτως δὲ ὁ Εὐτυχὴς ἠρνεῖτο δύο φύσεις εἰς τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, θείαν δηλαδὴ καὶ ἀνθρωπίνην, καὶ ἐκήρυττε μίαν τὴν φύσιν αὐτοῦ μετὰ τὴν ἕνωσιν (Θεότητος καὶ ἀνθρωπότητος), τὴν θείαν, ὑπὸ τῆς ὁποίας ἡ ἀνθρωπίνη φύσις ἀπερροφήθη δι’ ἀναμίξεως καὶ συγκράσεως [2].

Αἱ δύο αὗται αἱρέσεις κατετάραξαν τόσον πολὺ τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ καὶ τόσον ἀνεστάτωσαν ὁλόκληρον τὴν αὐτοκρατορίαν, ἡ ὁποία, ὡς γνωστόν, ἦτο ἀρρήκτως συνδεδεμένη μετὰ τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, ὥστε ὁ ἀσκῶν τὴν αὐτοκρατορικὴ ἐξουσίαν θὰ ἔπρεπε νὰ ἔχῃ βαθεῖαν ἐπίγνωσιν τῶν πραγμάτων καὶ κρυσταλλίνην διαύγειαν πνεύματος, διὰ νὰ δυνηθῇ νὰ κατευθύνῃ τὸ σκάφος τῆς αὐτοκρατορίας εἰς τὴν ὀρθήν του πορείαν, ἄνευ τινὸς παρεκκλίσεως, συγχρόνως δὲ νὰ διαφυλάξῃ τὴν εἰρήνην καὶ τὴν ἑνότητα τοῦ ἀλληλοσπαρασσομένου πληρώματος. Καὶ τοιαύτη ὑπῆρξεν ἡ εὐσεβεστάτη καὶ ὀξυνουστάτη Πουλχερία, διότι ὁ Θεοδόσιος ἦτο ἐντελῶς ἀνίκανος πρὸς τοῦτο. Διὰ τοῦτο καὶ ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τῆς μακαρίας ταύτης γυναικὸς βασιλικῇ προσκλήσει συνῆλθον αἱ δύο ἐκ τῶν ἑπτὰ Ἁγίων Οἰκουμενικῶν Συνόδων,