Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου καὶ ἐνδόξου Μεγαλομάρτυρος ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ τοῦ Νέου, τοῦ ἐκ τῆς κωμοπόλεως Ἁγίου Λαυρεντίου ἕλκοντος τὴν καταγωγήν, ἐν Κωνσταντινουπόλει δὲ ἀθλήσαντος, ἐπὶ τῆς βασιλείας Σουλτὰν Μεχμὲτ τοῦ Δ’ ἐν ἔτει σωτηρίῳ 1686.

Ἀλλ’ ἐν τῷ μεταξὺ εἷς ἐκ τῶν τελευταίως ἀφιχθέντων συμπατριωτῶν τοῦ Ἁγίου, γέρων ζηλότυπος, μαθὼν ὅτι τὴν ἑπομένην ἡμέραν θὰ ἀπεφυλακίζοντο οἱ τρεῖς συμπολῖταί του, πεισθέντος ὑπὸ τοῦ Ἁγίου τοῦ βοϊβόδα, φθονήσας τὸν Ἅγιον μὴ εὐφημισθῇ εἰς τὴν πατρίδα του διὰ τὴν ἱκανότητα, τὴν ὁποίαν ἔδειξεν ὁ ἀσήμαντος οὗτος καὶ πτωχὸς νεανίας, προσέρχεται εἰς τὸν βοϊβόδαν καὶ μεταπείθει αὐτόν, λέγων ὅτι οἱ μὲν μετ’ αὐτοῦ συναναβάντες ἐκεῖ δειλιάσαντες ἀνεχώρησαν διὰ τὴν πατρίδα των, καὶ ὅτι τὸ αὐτὸ θὰ πράξῃ καὶ αὐτός, προσθέτων ἀκόμη ὅτι ὁ Ἅγιος ἦτο ὁ τὰ πάντα ὑποκινήσας, καὶ ὅτι ἂν ἀπέλυεν αὐτὸν τὸν ἄπιστον καὶ τολμηρὸν νεανίαν, δὲν θὰ ἐβράδυνεν αὐτὸς νὰ τὸν καταμηνύσῃ εἰς τὴν βασιλομήτορα.

Ταῦτα ἀκούσας ὁ αἱμοχαρὴς βοϊβόδας, ὅστις πρότερον ἕνεκα δέους συγκατετέθη νὰ ἀπολύσῃ τὸν Ἅγιον καὶ τοὺς τρεῖς αὐτοῦ συμπατριώτας καὶ νὰ παραιτηθῇ ἐκ τῆς προσθήκης τῶν νέων φόρων, ἐπὶ τοσοῦτον ἐθρασύνθη, ὥστε χωρὶς κἂν στιγμὴν νὰ βραδύνῃ ἢ νὰ σκεφθῇ ὀλίγον περὶ τῆς ἀληθείας τῶν διακοινωθέντων εἰς αὐτόν, διατάσσει τοὺς ὑπηρέτας του νὰ δράμωσιν εἰς τὴν φυλακὴν καὶ σκληρῶς νὰ βασανίσωσι τὸν Μεγαλομάρτυρα, προσθέσας σὺν τούτοις ὅτι τοῦτο θὰ πράττωσι πάντοτε μέχρις οὗ ἀποτελειώσωσιν αὐτόν. Καὶ ταῦτα μὲν κατὰ κεραίαν ἐξετελοῦντο. Ὁ δὲ Ἅγιος, τοιουτοτρόπως ἀπηνῶς καὶ ἀσπλάγγνως βασανιζόμενος, μίαν τῶν ἡμερῶν εὑρίσκει τρόπον καὶ ἐκβάλλει τὸν ἕνα του πόδα τῶν δεσμῶν, καὶ οὕτως ἀργοπατῶν ἡτοιμάζετο πρὸς δραπέτευσιν. Ἀλλὰ δὲν ἦτο βεβαίως τοῦτο Θεοῦ οἰκονομία νὰ στερηθῇ ὁ σημερινὸς στεφανίτης τοῦ Μαρτυρίου τὸν στέφανον.

Οὕτω λοιπὸν περὶ τὴν φυγὴν ἀγωνιζομένου τοῦ Ἁγίου, ὁ κτύπος τῶν ἁλύσεων ἔγινεν ἀντιληπτὸς εἰς τὰς ἀκοὰς τῶν ἀθέων ἐκείνων ὑπηρετῶν, καὶ παρευθὺς τρέχουσι καὶ κρατοῦσι τὸν Ἅγιον. Τούτων δὲ ἔτι λογομαχούντων μετὰ τοῦ Ἁγίου, ἰδοὺ ἔρχεται καὶ ὁ βοϊβόδας. Ἰδὼν δὲ τὴν σύγχυσιν καὶ ταραχὴν τῶν ὑπηρετῶν, ἐρωτᾷ τὴν αἰτίαν. Μαθὼν δὲ τὴν ἀποτολμηθεῖσαν ὑπὸ τοῦ Ἁγίου φυγήν, δράττει τὸν ἐκεῖ τυχόντα πέλεκυν καὶ μὲ τοῦτον ἀσπλαγχνότατα τὸν δέρει ὁ ἄσπλαγχνος. Ἀλλ’ ὁ γενναῖος οὗτος τῆς ἀληθείας βοηθός, ὄχι μόνον ἠψήφησε παντελῶς τᾶς σκληροτάτας καὶ ἀφορήτους ἐκείνας πληγάς, ἀλλ’ ὢν ὅλος πλήρης θείας χάριτος ἐναντιοῦται κατὰ τοῦ τυράννου καὶ χριστομιμήτως τοῦ λέγει· «Διατί μὲ δέρεις καὶ σκληροκαρδίως μὲ τυραννεῖς; ἢ δὲν ἠξεύρεις ὅτι εἶμαι καὶ σοῦ καὶ τῶν ὑπηρετῶν σου τιμιώτερος;».


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἐκ τούτου φαίνεται ὅτι ἐπῆλθεν ἡ σύγχυσις ἐν τῷ «Νέῳ Μαρτυρολογίῳ» ἀναφέροντι μόνον τὸν Ἅγιον Σταμάτιον, διότι ὁ Ἀπόστολος Σταματίου ἐξελήφθη ὡς Σταμάτιος καὶ ἑπομένως δὲν ἀνεφέρθη ἰδιαιτέρως.