Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου καὶ ἐνδόξου Μεγαλομάρτυρος ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ τοῦ Νέου, τοῦ ἐκ τῆς κωμοπόλεως Ἁγίου Λαυρεντίου ἕλκοντος τὴν καταγωγήν, ἐν Κωνσταντινουπόλει δὲ ἀθλήσαντος, ἐπὶ τῆς βασιλείας Σουλτὰν Μεχμὲτ τοῦ Δ’ ἐν ἔτει σωτηρίῳ 1686.

Τούτων δὲ ἀπορφανισθείς, ἄγων τὸ 15ον ἔτος τῆς ἡλικίας του, ἀπεδήμησεν εἰς Κωνσταντινούπολιν καὶ ἐγένετο ὑπάλληλος εἴς τι τῶν ἐκεῖ καπηλείων. Ὑπηρέτει δὲ παρ’ αὐτῷ τὸ τέταρτον ἔτος, ὅτε τῶν γηΐνων τούτων καταφρονήσας καὶ ὑπὸ μόνων τῶν οὐρανίων καταληφθεὶς συνέβη νὰ ὑποστῇ τὸν μαρτυρικὸν θάνατον, ὡς θὰ ἀναγνώσητε παρακατιόντες, ἀδελφοί.

Οἱ κάτοικοι τῶν χωρίων τοῦ Βόλου, καὶ κατ’ ἐξοχὴν οἱ τοῦ Ἁγίου Λαυρεντίου, σκληρῶς βασανιζόμενοι καὶ βαρέως φορολογούμενοι ὑπὸ τοῦ τότε διοικητοῦ των βοϊβόδα, καὶ μὴ ὑποφέροντες τὴν τυραννίαν του, ἀνυπόφορον καταστᾶσαν διὰ τὰς ἀθεμιτουργίας, καὶ δὴ διὰ τὴν ὑπέρογκον ἄδικον προσθήκην νέων φόρων, ἀπεφάσισαν νὰ προσδράμωσι πρὸς τοὺς ἐπιτρόπους τῆς βασιλομήτορος, ὁριζούσης τότε τὰ πλεῖστα τῶν χωρίων τούτων, καὶ προβάλλοντες τὰ δίκαιά των νὰ ἐπιφέρωσι μακράν τινα τοῦ κακοῦ θεραπείαν, ἢ ἂν οὐχὶ ἄλλο νὰ μαλακώσωσι τοὐλάχιστον τὴν σκληρότητα τοῦ βαρβάρου· ἀλλὰ μάτην ἐκοπίαζον πρὸς ἀνήμερον θηρίον μαχόμενοι· διότι καὶ μετὰ ταῦτα, καὶ μετὰ τὴν ἀποστολὴν δηλαδὴ τινῶν πρὸς ἐκείνους, ὄχι μόνον τὰ σταλέντα αὐθεντικὰ γράμματα ἐκ μέρους τῶν ἐπιτρόπων τῆς βασιλομήτορος, τὰ ὁποῖα ἐκόμισαν πρὸς αὐτὸν οἱ ἐπανακάμψαντες ἐκ Κωνσταντινουπόλεως, περιεφρόνησε καὶ ὡς ψευδῆ τὰ ἀπέρριψεν, ἀλλὰ καὶ κατὰ τῶν ἀνδρῶν ἐκείνων τοσοῦτον ὠργίσθη, ὥστε λαβὼν τρεῖς ἐξ αὐτῶν δεσμίους, ὡς κακούργους τοὺς ἀναβιβάζει, συνοδεύων αὐτοὺς ὁ ἴδιος εἰς Κωσταντινούπολιν καὶ εἰς σκοτεινοτάτην καὶ ὑγρὰν φυλακὴν τοὺς ρίπτει ὁ ἀσεβὴς καὶ παμβέβηλος, ὡς ἐνόχους τῆς ἐσχάτης τιμωρίας.

Ταῦτα μαθόντες τινὲς συμπατριῶται ἀναβαίνουσιν εἰς Κωνσταντινούπολιν, ἵνα ἐλευθερώσωσι τους ἀδίκως τρεῖς φυλακισθέντας συμπολίτας των, καὶ ἀναφερθῶσι κατ’ αὐτοῦ τοῦ βοϊβόδα οὐχὶ πλέον, ὡς οἱ πρότεροι, πρὸς τοὺς ἐπιτρόπους τῆς βασιλομήτορος, ἀλλὰ πρὸς αὐτὴν τὴν ἰδίαν. Φθάσαντες δὲ ἐκεῖ κατὰ πρῶτον μὲν ἐπεσκέφθησαν τὸν Μάρτυρα, ἀγνοοῦντες αὐτοί, ὡς πρώτην φορὰν ἀφιχθέντες εἰς Κωνσταντινούπολιν, διὰ τίνος τρόπου ἔπρεπε νὰ ἐνεργήσωσι περὶ τῶν σκοπῶν διὰ τοὺς ὁποίους ἦλθον ἐκεῖ παρὰ τοῦ Ἁγίου δὲ συμβουλευθέντες περὶ τοῦ πρακτέου, ἀπεφάσισαν τὸ κατ’ ἀρχὰς μὲν νὰ δώσωσιν ἀναφορὰν εἰς τὸν ἀρχιευνοῦχον τοῦ παλατίου καὶ νὰ παραστήσωσι τὴν ἀδικίαν καὶ ὠμότητα τοῦ βοϊβόδα, τὴν βαρυτάτην προσθήκην νέων φόρων, τοὺς ὁποίους αὐτὸς παρὰ τὰς διαταγὰς τῶν ἐν Κωνσταντινουπόλει ἐπέβαλεν εἰς τοὺς ὑπηκόους,


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἐκ τούτου φαίνεται ὅτι ἐπῆλθεν ἡ σύγχυσις ἐν τῷ «Νέῳ Μαρτυρολογίῳ» ἀναφέροντι μόνον τὸν Ἅγιον Σταμάτιον, διότι ὁ Ἀπόστολος Σταματίου ἐξελήφθη ὡς Σταμάτιος καὶ ἑπομένως δὲν ἀνεφέρθη ἰδιαιτέρως.