Περὶ τῶν θαυματουργῶν Εἰκόνων τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου τῶν ἐν τῇ Ἱερᾷ Μονῇ τοῦ Ζωγράφου ἐν Ἁγίῳ Ὄρει εὑρισκομένων.

Ἀλλ’ ὁ φανεὶς Μεγαλομάρτυς λέγει πρὸς αὐτόν· «Θάρρει ἐν Κυρίῳ καὶ μὴ φοβοῦ τὸ πλῆθος τοῦτο, ἀλλ’ αὔριον συνένωσον ἅπαντα τὰ στρατεύματά σου καὶ ὁδήγησον αὐτὰ κατὰ τῶν ἐχθρῶν τοῦ Χριστοῦ μετὰ φωνῆς σαλπίγγων πανηγυρικῆς καὶ θέλεις ἴδει τὴν τοῦ Θεοῦ ἡμῶν δύναμιν, τὴν πάντοτε βοηθοῦσαν Σε. Διότι πρὸς τοῦτο ἐστάλην ἐγώ, ἵνα σοῦ ἀποκαλύψω ποῖος εἶναι ὁ νικῶν καὶ νὰ σοῦ ἀποδείξω τὴν ἐπὶ σοῦ ἐνεργοῦσαν δύναμιν Αὐτοῦ, ἀκόμη δὲ ἵνα σὲ βοηθήσω εἰς τὴν παροῦσαν μάχην. Ἔναντι τούτων ἀνακαίνισον σὺ τὴν ἐπ’ ὀνόματί μου Μονήν, τὴν τοῦ Ζωγράφου καλουμένην καὶ κειμένην εἰς τὸ τοῦ Ἄθω Ἅγιον Ὄρος, ἐρημωμένην ἤδη. Ἀπόστειλον δὲ ἐκεῖ καὶ τὴν ἰδικήν μου Εἰκόνα, τὴν ὁποίαν ἔχεις μαζί σου».

Ἐνθαρρυνθεὶς λοιπὸν ὁ ἡγεμὼν Στέφανος, ἐκ τῆς ἐμφανίσεως τοῦ Ἁγίου Γεωργίου τοῦ Τροπαιοφόρου καὶ ἐκ τῆς ὑποσχεθείσης εἰς αὐτὸν θείας βοηθείας, συνήθροισε τὰ στρατεύματά του, φέρων μεθ’ ἑαυτοῦ καὶ τὴν τοῦ Ἁγίου Εἰκόνα, μὲ τὴν φωνὴν δὲ τῶν σαλπίγγων, ἐπέπεσεν αἰφνιδίως, ὡς λαῖλαψ σφοδρά, κατὰ τοῦ ὄγκου τῶν Ὀθωμανῶν καὶ ἄνευ χρονοτριβῆς ἐπάταξεν αὐτούς. Ὅθεν, διὰ τῆς ἀνωτέρω στρατηγίας τοῦ Τροπαιοφόρου Ἁγίου ἐνίκησεν αὐτοὺς κατὰ κράτος καὶ τελείως τοὺς διεσκόρπισε. Πολλοὶ τότε τῶν ἀξίων ἠξιώθησαν νὰ ἴδωσι πῶς ὁ Μεγαλομάρτυς Γεώργιος θαυμασίως καὶ ἐνδόξως ἐπάτασσε τοὺς ἐχθροὺς τῆς Πίστεως καὶ τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ. Ἔπειτα, μετὰ παρέλευσιν ὀλίγου καιροῦ, εὐγνωμονῶν πρὸς τὸν Μεγαλομάρτυρα ὁ ἡγεμὼν Στέφανος, ἀπέστειλε τὴν ἁγίαν αὐτοῦ Εἰκόνα εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος, ἵνα ἐκπληρώσῃ τὴν τοῦ Ἁγίου θέλησιν, ἀνακαινίσας δὲ καὶ τὴν Ἱερὰν τοῦ Ζωγράφου Μονὴν ἀφιέρωσεν εἰς αὐτὴν καὶ πολλὰ ἄλλα ἀναθήματα.

Ἡ μορφὴ τοῦ Τροπαιοφόρου Ἁγίου εἰς ταύτην τὴν ἁγίαν Εἰκόνα εἶναι ἐμφαντικωτέρα τῶν ἄλλων. Εἰς τοὺς φρικτοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ παρίσταται ὀργὴ καὶ ἀπόδειξις ἀνεγειρομένης ἀνδρείας καὶ αὐτὴ δὲ ἡ ἐν τῇ Εἰκόνι ζωγραφία ὑπάρχει φωτεινοτέρα ἀπόδειξις ὅτι εἶναι πλησιεστέρα πρὸς τοὺς καθ’ ἡμᾶς χρόνους. Ὁ γνωστὸς Ρῶσος πεπαιδευμένος καὶ ἔντιμος συγγραφεὺς τῶν ἐπιστολῶν ἐκ τῆς Ανατολῆς, πραγματευόμενος περὶ τῆς θαυματουργοῦ ταύτης Εἰκόνος τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, λέγει τὰ ἑξῆς: «Κατὰ τὸν ΙΕ’ αἰῶνα ἐφάνη καὶ ἄλλος εὐεργέτης τῆς τοῦ Ζωγράφου Μονῆς Στέφανος, ὁ ἐπίσημος ἡγεμὼν Μολδοβλαχίας, ὁ πολλὰ κατὰ τῶν Ὀθωμανῶν ἀγωνισθεὶς καὶ πάντοτε τροπαιοφόρος διατελῶν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Λέων Ϛʹ ὁ Σοφὸς (886-912), υἱὸς καὶ διάδοχος Βασιλείου τοῦ Μακεδόνος (867-886). Ὑπῆρξε μαθητὴς τοῦ Πατριάρχου Φωτίου (858-867, 877-886), ἐπειδὴ δὲ ἦτο λίαν πεπαιδευμένος, ἀπεκλήθη Σοφός. Τῷ 893 οἱ Βούλγαροι ἐπεχείρησαν κατὰ τοῦ Βυζαντινοῦ κράτους πόλεμον, ὅστις ἀπέβη ὀλέθριος διὰ τὴν Βασιλίδα λόγῳ τῆς διαγωγῆς τοῦ Λέοντος. Ἐπὶ τοῦ Λέοντος τούτου ἦραν κεφαλὴν οἱ Σαρακηνοί. Οὕτω τῷ 904, ὑπὸ τὴν ἀρχηγίαν τοῦ ἀρνησιθρήσκου Λέοντος τοῦ Τριπολίτου, κατέλαβον τὴν Θεσσαλονίκην καὶ προέβησαν εἰς τρομερὰν σφαγὴν καὶ λεηλασίαν. Τῷ 906-907 οἱ Ρῶσοι ἐλεηλάτησαν τὰ πέριξ ἀφόβως, ἔλαβον δὲ καὶ δῶρα παρὰ τοῦ Λέοντος καὶ συνθήκην ἐπέτυχον ἐπωφελῆ διὰ τούτους, πολιτικὴν καὶ ἐμπορικήν. Ὁ Λέων ἐξέδωσεν ὑπὸ τὸν τίτλον «Βασιλικαὶ» πάσας τὰς ἀπὸ τοῦ Ἰουστινιανοῦ τοῦ Αʹ ἐκδοθείσας νομοθετικὰς διατάξεις. Ἔγραψε δὲ καὶ ὁ ἴδιος εἰς ἰαμβικοὺς στίχους βιβλίον ὑπὸ τὸν τίτλον· «Χρησμοί», ἐν τῷ ὁποίῳ πραγματεύεται περὶ τῆς τύχης τῶν μεταγενεστέρων αὐτοκρατόρων καὶ Πατριαρχῶν. Ἐπίσης ἔγραψε «Λόγους», θεολογικοὺς καὶ ἄλλους, «ᾌσματα», «Τροπάρια», κ.τ.λ.

[2] Ἀχρὶς (Ὀχρὶς, κοινῶς Ὄχριδα)· πόλις τῆς Μακεδονίας ἀνήκουσα ἀπὸ τοῦ 1912 εἰς τοὺς Σέρβους, μὲ σπουδαιοτάτην θρησκευτικὴν ἱστορίαν. Ὁ τσάρος τῆς Βουλγαρίας Σαμουὴλ (976-1014) μετέφερε τὴν καθέδραν αὐτοῦ ἀπὸ τῆς Πρέσπας εἰς Ἀχρίδα, ἐγκατέστησε δὲ ἐν αὐτῇ καὶ Ἀρχιεπίσκοπον, τὸν ὁποῖον ὠνόμασε Πατριάρχην πάσης Βουλγαρίας. Ὀλίγον ὅμως βραδύτερον ὁ Βασίλειος ὁ Βουλγαροκτόνος (976-1025) ἀνακατέλαβε τὴν Ἀχρίδα καὶ τὴν προσήρτησε καὶ πάλιν εἰς τὸ Βυζάντιον. Τότε οἱ διάφοροι ἄρχοντες, τιτλοῦχοι καὶ εὐγενεῖς τῆς πόλεως ταύτης, ἐζήτησαν τὸ ἔλεος τοῦ Ἕλληνος αὐτοκράτορος. Ὁ Βασίλειος ὑπεβίβασε τὸ αὐθαιρέτως ἀνακηρυχθὲν Πατριαρχεῖον Βουλγαρίας εἰς αὐτοκέφαλον Ἀρχιεπισκοπὴν τιτλοφορουμένην «Ἀχριδῶν καὶ πάσης Βουλγαρίας», ὥρισε δὲ ἕδραν αὐτῆς τὴν Ἀχρίδα, διὰ τριῶν δὲ διαταγμάτων ἅτινα διαδοχικῶς ἐξέδωκεν ὑπέταξεν εἰς αὐτὴν τὰς πέριξ ἐπαρχίας. Ἀπὸ τῶν χρόνων μάλιστα τοῦ Βασιλείου οἱ Ἀρχιεπίσκοποι Ἀχρίδος ὑπῆρξαν, πλὴν ἐλαχίστων ἐξαιρέσεων, Ἔλληνες, φορεῖς τοῦ Ἑλληνικοῦ Πολιτισμοῦ. Ἐκ τούτων μᾶλλον μνημονευτέοι εἶναι οἱ Θεοφύλακτος (1077-1095) ἀνεψιὸς Ἀλεξίου Αʹ τοῦ Κομνηνοῦ καὶ Ἰωάννης (ἐν κοσμικοῖς Σεβαστός, μέσα ΙΒʹ αἰῶνος). Τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τῆς Ἀχρίδος εἶναι περίλαμπρα, ἰδίως ἡ Μητρόπολις ταύτης τιμωμένη ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Ἁγίου Κλήμεντος Βουλγαρίας ὡς καὶ οἱ Ναοὶ Ἁγίας Σοφίας καὶ Ἁγίου Γεωργίου.

[3] Τὸ Τίρνοβον αὐτὸ εἶναι πόλις τῆς Βουλγαρίας ἐπὶ τοῦ ποταμοῦ Ἰάντρα, μηδεμίαν ἔχουσα σχέσιν μὲ τὸν ἰδικόν μας Τύρναβον τῆς Θεσσαλίας. Τὸ Τίρνοβον τῆς Βουλγαρίας ὑπῆρξε πρωτεύουσα ὁμωνύμου κράτους ἀπὸ τοῦ ἔτους 1186 μέχρι τοῦ 1393.

[4] Στέφανος Δʹ ὁ Μέγας ἡγεμὼν τῆς Μολδοβλαχίας (1457-1504). Ὑπῆρξεν ἡγεμὼν λίαν ἡρωϊκὸς εἰς τοὺς κατὰ τῶν Τούρκων καὶ τῶν Τατάρων ἀγῶνας του. Εἰς ἐποχὴν ἐξάρσεως τοῦ θρησκευτικοῦ φανατισμοῦ τῶν Τούρκων, μετὰ τὴν κατάληψιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως, εἰσέβαλον οὗτοι εἰς τὴν χώραν του μὲ στρατὸν 120.000 ἀνδρῶν, ὁ δὲ Στέφανος ἀντιπαρατάξας στρατὸν ἐκ 40.000 μόνον ἐνίκησε τούτους κατὰ κράτος, τοῦ ἀρχηγοῦ των Σουλεϊμὰν πασᾶ σωθέντος διὰ τῆς φυγῆς. Ὁ Στέφανος ἀπέθανε τῷ 1504.